فرارو-همسر استاد حسین دهلوی نوازنده و آهنگساز پیشگام موسیقی ایرانی تازه ترین اوضاع جسمانی این هنرمند موسیقی کشورمان را تشریح کرد.
سوسن اصلانی در گفتگو با مهر با بیان اینکه اوضاع جسمی همسرش در وضعیت خوبی قرار دارد، توضیح داد: «خوشبختانه با مراقبت هایی که انجام می شود اوضاع درمانی و جسمی حسین دهلوی در وضعیت خوبی قرار دارد اما مشکل حافظه وی همچنان با او همراه است که مجبوریم با این روند سازش داشته باشیم.»
وی ادامه داد: «به هر حال کسانی که در منزل خود سالمندی را با این شرایط نگهداری می کنند خوب می دانند که مراقبت از چینین افرادی بسیار سخت و دشوار است اما برای من این سختی ها هیچ اهمیتی ندارد و افتخار می کنم که در کنار همسرم هستم؛ اگرچه تنها هستم اما مراقبت از او را دوست دارم.»
وی درباره حضور این هنرمند پیشکسوت موسیقی ایرانی در آسایشگاه ویژه هنرمندان سالمند که چندی پیش به همت عزت الله انتظامی و سازمان بهزیستی راه اندازی شد، تصریح کرد: «اتفاقا برخی از دوستان و نزدیکان و برای ایجاد شرایط بهتر نگهداری به ما پیشنهاد دادند که استاد دهلوی را به این مکان منتقل کنیم اما با توجه به اینکه این آسایشگاه هم به صورت آپارتمانی ساخته شده احساس کردم حضور دهلوی در این مکان با منزل هیچ تفاوتی نخواهد کرد به همین دلیل همچنان ترجیح می دهم با تمام شرایط سختی که وجود دارد به تنهایی در کنار همسرم باشم.»
این هنرمند و نوازنده با تشکر از موسسه پیشکسوتان هنر در حمایت از هنرمندان پیشکسوت تصریح کرد: «به هر حال نگهداری از یک هنرمند بیمار سالمند هزینه های زیادی دارد که ما هم از صرف این هزینه ها مستثنی نبوده و نیستیم اما به نظرم جایگاه هنرمندانی چون حسین دهلوی به قدری بالا و ارزشمند است که من با تمام سختی ها آن را پذیرفتم و بدون هیچ چشم داشتی از حمایت های بیرونی به مراقبت از او بپردازم.»
وی با اشاره به فعالیتهای خود در عرصه موسیقی و آموزش سنتور نیز گفت: «فعلا تمام تمرکزم را معطوف به مراقبت از همسرم کردم اما در گوشه و کنار هم همچنان به فعالیت های آموزشی ام در حوزه موسیقی ادامه می دهم البته چند مجموعه موسیقایی از اجرای تمام دستگاههای موسیقی ایرانی دارم که امیدوارم تمرکز گردآوری آنها را داشته باشم و بتوانم به زودی این آثار را منتشر کنم.
استاد حسین دهلوی هفتم مهر ماه سال 1306 در تهران متولد شد، وی آموزش موسیقی را در پنج سالگی نزد پدرش معزالدین دهلوی که از شاگردان مرحوم علی اکبرخان شهنازی(نوازنده و ردیف دان نامدار تار و فرزند میرزا حسینقلی) آغاز کرد، اگر چه چندان دوامی نیاورد و دهلوی کودک بعد از رها کردن این ساز در 9 سالگی و به تشویق مادرش به سمت ساز ویلن و آموزش آن نزد پدرش رفت. این استاد مسلم موسیقی ایران دوره اول ویلن را نزد پدر فراگرفت و سپس دوره دوم (ردیف راست کوک) را نزد ابوالحسن صبا گذرانید و وارد هنرستان موسیقی شد و از آن پس به فراگیری علمی موسیقی گرایش پیدا کرد. البته مدتی بعد روبیک گریگوریان رئیس وقت هنرستان، وی را به حسین ناصحی معرفی می‌کند تا هارمونی، کنترپوان و اصول آهنگسازی را از او فرا بگیرد.
دهلوی فارغ التحصیل آهنگسازی از هنرستان عالی موسیقی است. او در دوره هنرستان با همکاری ابوالحسن صبا ارکستر شماره یک هنرهای زیبا را راه اندازی و در همین دوره چند اثر از آثار صبا را برای ارکستر تنظیم کرد. پس از درگذشت صبا رهبری این ارکستر که بعداً ارکستر صبا نامیده شد به دهلوی واگذار و در همین دوره شاخه های 2 ، 3 و 4 نیز به آن افزوده شد. این ارکسترها از زمان افتتاح تلویزیون ایرانبه صورت هفتگی در تلویزیون به اجرای برنامه پرداختند. این هنرمند در سال 1341 حسین دهلوی به ریاست هنرستان موسیقی ملی برگزیده شدو تا فروردین 1350 در این مقام باقی بود. در این سال وی برای سفر 2 ساله مطالعاتی به آلمان و اتریش رفت. دهلوی در مدت ده سال تصدی هنرستان به خوبی این سازمان آموزشی را اداره کرد و نظم، تحول و جهشی در هنرستان پدید آورد. او خود در دوره دوم هنرستان رشته های تئوری موسیقی ایران، تلفیق شعر و موسیقی، فرم موسیقی ایران، هارمونی و ارکستر را شخصاً تدریس می کرد.
دهلوی از سال 1376 تصنیف اپرای مانا و مانی را به مناسبت سال جهانی کودک آغاز کرد. ساخت این اثر سه سال به طول انجامید که به خاطر محدودیت های استفاده از صدای خواننده زن تا به حال به اجرا درنیامده و فقط موسیقی سازی آن در خرداد 1379 با همت و رهبری علی رهبری با ارکستر فیلارمونیک اسلواکی در شهر براتیسلاو اجرا و ضبط شده است.
دهلوی همواره به نوآوری در زمینه های مختلف اندیشیده است. تدوین متد تنبک به وسیله او و جمعی دیگر شامل حسین تهرانی ، مصطفی کمال پورتراب و فرهاد فخر الدینی برای ارتقای جایگاه تنبک در موسیقی ایرانی و تسهیل آموزش این ساز، توجه به ساخت سنتور کروماتیک برای جبران نقیصه کوک این ساز برای استفاده در ارکستر از جمله این مواردند.
نخستین اثر دهلوی در زمینه ارکستر موسیقی ملی «سبک بال» در سال 1332 براساس موتیف کوتاهی ملهم از قطعه قاسم آبادی ساخته ابوالحسن صبا در شور تصنیف شده است. این اثر در آلبوم مذکور با کیفیت ضبط زنده همان زمان ارائه شده است. «کنسرتینو برای سنتور و ارکستر» دیگر اثر این آلبوم حاصل همکاری مشترک دهلوی با فرامرز پایور است. این اثر که در سال 1337 تصنیف شده شامل آواز بیات اصفهان، دستگاه همایون(گوشه لیلی و مجنون)، چهارمضراب چهارگاه و دستگاه ماهور است.
این آهنگساز و رهبر ارکستر مضرابی و از چهره‌های پیش کسوت مدیریت موسیقی در ایران تجربیات بسیاری در تلفیق شعر و موسیقی ایرانی دارد و آثار «گفت وگوی دل» در شور و «فروغ عشق» در بیات اصفهان حاصل تجربیات آهنگساز در این زمینه است. دهلوی قطعاتی از ابوالحسن صبا را نیز برای ارکستر تنظیم کرده است. «به یاد صبا» (برگرفته از قطعه «به یاد گذشته» در دشتی ، «شوشتری» (چهارمضراب برای ویولن و ارکستر و نغمه ترک (براساس قطعه دوضربی بیات ترک) از آن جمله‌‌اند.
اجرای 15 قسمت از اپرای 26 قسمتی «بیژن و منیژه» و انتشار پارتیتور آهنگ‌های خود به نام‌های «دوئو سنتور در سه گاه»، «شورآفرین در شور برای ارکستر»، «چهارنوازی مضرابی در اصفهان»، «سوئیت بیژن و منیژه برای ارکستر زهی»، «بیژن و منیژه برای ارکستر سمفونیک» ،«سرباز برای آواز گروهی و ارکستر» و... تنها بخشی از آثار چاپ شده اوست.
دهلوی در سال 1371 ارکستر مضرابی را تشکیل داد که صرفاً شامل سازهای مضرابی سنتور، تار، قانون، عود و بم تار (تارباس) بود.در کنسرت های مهرماه 1371 قطعات دیگری از جمله تصنیف قدیمی باغ تفرج (در همایون)، نغمه ترک، پیش درآمد سه گاه، پیش درآمد همایون، سرود گل، نوا و چهارمضراب دشتی (برای گروه سنتور) گفت وگوی دل و... اجرا شد. یکی از مهمترین آثار حسین دهلوی کتاب «پیوند شعر وموسیقی آوازی» است که جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی در بخش هنر را به خود اختصاص داد.این کتاب حاصل بیش از 40 سال تجربه دهلوی در تلفیق موسیقی با شعر ایرانی است که به شیوه ای علمی و متدیک فرایند کار را توضیح می‌دهد.
دهلوی در سال 1382 به عنوان چهره‌ماندگار مورد تقدیر قرار گرفت.
