رییس کلینیک سلامت جنسی مرکز فوق تخصصی ابن سینا گفت: پژوهش های متعدد در بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به خوبی نشان داده اند که وقتی "محتوای مناسب" برای هر سن "به موقع" یعنی نه زود و نه خیلی دیر در سلامت جنسی موثر است.
انجمن جامعه شناسی این هفته با حضور سید علی آذین رییس کلینیک سلامت جنسی مرکز فوق تخصصی ابن سینا و استاد دانشگاه نشست سلامت جنسی را برگزار کرد.
او در این نشست گفت: متاسفانه یک سوءتعبیر وجود دارد که سلامت جنسی مبتنی بر روابط جنسی است و اگر فردی بیماری ایدز یا اختلال عملکرد جنسی نداشته باشد سالم است اما انجمن جهانی سلامت جنسی و سازمان سلامت جهانی در سال ۲۰۰۲ سلامت جنسی را رفاه و آسایش فیزیکی، هیجانی، روانی و اجتماعی در امور مرتبط با جنسیت و نه تنها فقدان بیماری، اختلال عملکرد یا ناتوانی تعریف کرد.
آذین ادامه داد: سلامت جنسی نیازمند برخورد مثبت و توأم با احترام به جنسیت و روابط جنسی و در عین حال امکان برخورداری از تجارب لذت بخش و ایمن جنسی، به دور از اجبار، تبعیض و خشونت است. برای رسیدن به سلامت جنسی و حفظ آن، حقوق جنسی افراد باید مورد احترام، حمایت و تامین قرار گیرد.
رییس کلینیک سلامت جنسی گفت: مسائل مربوط به جنسیت پیچیده است و هیچ گاه نمی وتان صحبت از ریشه کنی مسائل آسیبهای اجتماعی مانند اعتیاد یا کودک کار صحبت کرد چون نشان می دهد درک درستی از آن نداریم.
آذین گفت: عناصر اصلی در تامین سلامت جنسی داشتن درک درست از مسائل مربوط به جنسی و رفتار جنسی و احترام و قایل بودن برای حقوق جنسی است.
او با بیان اینکه برای Sexuality واژه "جنسینگی" در فرهنگستان زبان تصویب شده ادامه داد: این مفهومی پیچیده و چند بعدی است، دست اندرکاران سلامت جنسی موضوع روز جهانی سلامت جنسی را در سال جاری کماکان به ارائه تعریفی از بهزیوی (معادل مطرح شده بجای (Well being یا خوب زندگی کردن از نظر امور مرتبط با جنسیت اختصاص داده اند.
پرداختن به سلامت جنسی برای برخی متولیان نظام سلامت دغدغه جدی نیست
او گفت: بعد از انقلاب بسیاری از طرحها و مراقبتهای اولیه بهداشتی گسترش یافت و سلامت باروری توسعه یافت.او با بیان اینکه از ۱۰ سال پیش سازمانهای بین المللی پذیرفتند تنها سلامت جنسی مربوط به باروری نیست و پیچیده تر از آن نیست.
آذین گفت: متأسفانه پرداختن به سلامت جنسی هنوز هم برای برخی متولیان نظام سلامت یک دغدغه جدی نیست و ابعاد سلامت جنسی نه تنها در میان اغلب اقشار مختلف جامعه چندان شناخته شده نیست، بلکه مسؤولین و سیاستگذاران حوزه های فرهنگی و اجتماعی، آموزش و گاه حتی سلامت هنوز ترجیح می دهند در این خصوص بجای شواهد علمی، که البته باید متناسب با جامعه ما باشد، صرفاً با برداشت ها و ایده های شخصی به موضوع بنگرند.
این استاد دانشگاه گفت: در موضوع سلامت جنسی بر حسب سن و ابعاد دیگر سلامت جسمی و روانی، فرد می تواند از درجات متفاوتی از سلامت جنسی برخوردار باشد. یعنی مراحل رشد و تکامل جنسی را به خوبی طی کند و سپس در ادامه زندگی نیز بیشترین قابلیت های عملکردی را در کنار سایر ملاحظات جسمی، روانی و اجتماعی سلامت جنسی و باروری حفظ کند. به همین دلیل نیز سلامت جنسی در هر سن و سالی مطرح است و اصولاً تنها به روابط جنسی بین انسان ها نیز محدود نمی شود.
او تاکید کرد: بنابراین کسی می تواند مدعی باشد که به لحاظ سلامت جنسی وضعیت مناسبی دارد که در خصوص جنسینگی (Sexuality) و هویت جنسی (Sexual Identity) خود یعنی مجموعه ای متشکل از هویت و نقش جنسیتی و جهت گیری، رفتار و عملکرد جنسی خود، متناسب با سایر جنبه های سلامت دچار دغدغه، مشکل یا اختلال عملکرد نباشد. حقوق جنسی
رییس کلینیک سلامت جنسی مرکز فوق تخصصی ابن سینا با بیان اینکه به موضوع جنسیت در سه سطح فرهنگ و عرف، رسوم و مناسبات اجتماعی و تحلیل شخصی نگریسته می شود گفت: با توجه به تغییرات جامعه مفاهیم رابطه قبل از ازداوج، مجرد بودن و باکره بودن متفاوت است.
آذین تاکید کرد: باید برای حقوق جنسی افراد به عنوان بحشی از حقوق بشر احترام قایل شویم.
او گفت: از ابتدای صبح تا صبح روز بعد، تقریباً همه جنبه های زندگی یک فرد، اعم از وضعیت ظاهری و پوشش تا نحوه جابجایی و حمل و نقل، مناسبات و تعامل بین فردی در خانه، جامعه و محیط کار و بسیاری موارد دیگر کاملاً با مسئله جنسینگی در ارتباط هستند. این ادعا اصلاً به این معنی نیست که همه جنبه ها و رفتار بشر "جنسی" هستند و نباید در این خصوص سوءتفاهم ایجاد شود.
او ادامه داد:بنابراین برخورداری از سلامت جنسی می تواند مستقیم یا غیرمستقیم بر زندگی روزمره یک فرد تاثیر بگذارد و از طرفی آنچه در زندگی و اطراف فرد در جریان است از جمله رفتار و سبک زندگی و همچنین ملاحظات جنسی حاکم بر محیط و جامعه، نقشی تعیین کننده در سلامت جنسی او دارند.
تهدید سلامت جنسی
آذین با بیان اینکه همه آن چیزهایی که سلامت جنسی افراد را تهدید می کنند الزاماً از جنس بیماری نیستند ادامه داد: بسیاری از افراد تنها در خصوص سلامت جنسی خود نگرانی یا دغدغه هایی دارند؛ مثلاً در مورد تصویر بدنی خود یا نحوه برخورد با تکانه های جنسی یا تصمیم گیری و مسئولیت پذیری در خصوص رفتار مناسب جنسی.
او گفت: برخی دیگر با مشکلاتی مواجه هستند که به خودی خود بیماری جنسی محسوب نمی شوند اما تعامل و عملکرد جنسی را تحت تاثیر قرار می دهند؛ مثلاً مسائل جنسی در سالمندی، بارداری یا در شرایط ابتلا خود یا شریک زندگی به بیماری های مزمن یا مشکلاتی همچون خشونت های وابسته به جنسیت.
او با بیان اینکه برخی نگران عواقب آموزش جنسی به نوجوانان هستند بیان کرد: آنها تصور می کنند این آموزشها مشوقی برای شروع زودرس فعالیت جنسی تلقی است، در حالی که پژوهش های متعدد در بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به خوبی نشان داده اند که وقتی "محتوای مناسب" برای هر سن "به موقع" یعنی نه زود و نه خیلی دیر و بعد از ایجاد آسیب ارائه شده، تقریباً همیشه نقش محافظت کننده داشته است.
آذین ادامه داد: به عقیده من در درجه اول باید به حقوق جنسی افراد احترام بگذاریم. اگر این شرط اول را پذیرفتیم بقیه راه اگرچه ناهمواری هایی دارد اما پیمودنی است. پذیرفتن این حق یعنی که نظام سلامت ما موظف است مراقبت های مربوط به سلامت جنسی را در همه سطوح پیشگیری و درمان و برای همه اقشار جامعه فراهم آورد و در این راه شبکه بهداشت و درمان کشور و همچنین عناصر حمایتی مثل بیمه ها باید احساس مسئولیت کنند.
او گفت: پذیرفتن این حق یعنی که آموزش مناسب و به موقع و دسترسی به اطلاعات صحیح و علمی در این خصوص باید برای افراد پیش بینی شده باشد. پذیرفتن این حق یعنی کسی در کشور ناچار نباشد تن به ازدواج اجباری دهد و بلاخره پذیرفتن این حق یعنی آن که مسئولین حق ندارند در برخی جنبه های خصوصی زندگی جنسی مردم مادامی که با منافع و ارزش های اجتماعی تعارضی ندارند دخالت کنند.
