فرارو- کاخ سفید در ماجرای ترور سردار قاسم سلیمانی مدعی شد که آمریکا با هدف جلوگیری از طرح‌های احتمالی این مقام نظامی علیه منافع آمریکایی او را ترور کرده است. اما تحولات بعدی نشان داد که ترور سردار سلیمانی احتمالا بخشی از یک استراتژی گسترده‌تر برای تضعیف نفوذ منطقه‌ای ایران است.
به گزارش فرارو، پنج شنبه شب، دقیقا یک هفته بعد از ترور سردار سلیمانی، یک کاروان نظامی وابسته به حشدالشعبی در حین ورود به خاک سوریه از سمت عراق، مورد حمله قرار گرفت. منابع عراقی مدعی شدند که در جریان این حمله، ۱۰ تن از اعضای «گردان‌های امام علی (ع)» جان باختند و شش تن دیگر مجروح شدند.
هیچ کس مسئولیت این حمله را به عهده نگرفت. یک منبع عراقی به روزنامه «العربی الجدید» گفته است بعد از حمله، مقامات نظامی عراق با ائتلاف بین المللی به رهبری آمریکا تماس گرفتند. ائتلاف هرگونه نقش داشتن در این حمله را رد کرد. با این حال، ائتلاف به مقامات عراقی اطلاعاتی داده که نشان می‌دهد نیروی هوایی رژیم صهیونیستی عامل حمله بوده است.
این نخستین بار است که بعد از ترور سردار سلیمانی، کاروان‌هایی در حین عبور از مرز عراق به سوریه بمباران می‌شوند. آخرین باری که آمریکا این منطقه را بمباران کرده بود، اواخر ماه دسامبر بود. زمانی که آمریکا در پاسخ به کشته شدن یک پیمانکار آمریکایی در حملات موشکی به پایگاه آمریکایی در کرکوک عراق، مراکز استقرار کتائب حزب الله عراق را در سوریه و عراق هدف قرار داد. اندکی پس از این حمله، سفارت آمریکا در بغداد از سوی معترضان محاصره شد و دو روز بعد آمریکا سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس، نایب رئیس حشدالشعبی، را ترور کرد.
آمریکا در توجیه ترور سردار سلیمانی مدعی شد که وی مشغول برنامه ریزی حملاتی علیه منافع آمریکایی بود. ادعایی که هم از سوی برخی محافل سیاسی آمریکایی و هم از سوی مقامات عراق رد شد. برخی بر این باور هستند که آمریکا در ترور سردار سلیمانی، اهدافی فراتر از آنچه اعلام کرد، دنبال می‌کند. آنچه این دیدگاه را تقویت کرد، اظهارات اخیر مقامات آمریکا درباره هدف قرار دادن یکی از افسران ارشد سپاه در یمن بود.
بازی اسرائیلی - آمریکایی؟
مقامات دولت ترامپ به چندین رسانه آمریکایی گفته اند که همان شبی که سردار سلیمانی در بغداد ترور شد، ارتش آمریکا تلاش کرد عبدالرضا شهلایی، از افسران ارشد سپاه قدس در یمن، را ترور کند، اما موفق نشد. ترور نافرجام شهلایی، ممکن است نشان دهنده کارزار گسترده آمریکا برای تضعیف نفوذ منطقه‌ای ایران باشد. چرا که آمریکا بر خلاف عراق، در یمن نفوذ میدانی زیادی ندارد که نگران عملیات احتمالی شهلایی علیه منافع آمریکا باشد. گفتنی است که پیش‌تر آمریکا برای هرگونه اطلاعات درباره شهلایی، ۱۵ میلیون دلار جایزه تعیین کرده بود.
به نظر میرسد هدف قرار دادن مقامات ارشد نظامی ایران در برخی کشور‌های عربی مانند سوریه و عراق، ارتباط تنگاتنگی با استراتژی جدید اسرائیل علیه نفوذ منطقه‌ای ایران دارد. بعد از اعتراضات آبان ماه ایران، نفتالی بنت، وزیر دفاع جدید اسرائیل، استراتژی جدیدی علیه نفوذ منطقه‌ای ایران، خصوصا در سوریه، طراحی کرد که بر افزایش تلفات انسانی میان نیروهای ایرانی متمرکز بود. از دیدگاه بنت، ارتش اسرائیل باید فعالیت‌های بیشتری علیه ایران در سوریه انجام دهد تا هزینه‌های ایران در سوریه را به قدری بالا ببرد که این کشور خروج از سوریه را به صرفه‌تر ارزیابی کند.
در چارچوب همین استراتژی، اسرائیل به چند تن از افسران ارشد سپاه در سوریه، از جمله امیرعلی حاجی زاده، فرمانده هوافضای سپاه پاسداران، حمله کرد. اندکی پیش از سوء قصد به حاجی زاده، نام عبدالرضا شهلایی، در ماه دسامبر میان محافل رسانه‌ای اسرائیلی و غربی مطرح شد. ۱۹ دسامبر، روزنامه اسرائیلی هاآرتص، در گزارشی مدعی شد که منابع اطلاعاتی غربی، افسر ارشد سپاه قدس در یمن را شناسایی کردند. طبق این گزارش، ژنرال «رضا شاهی» نیرویی متشکل از ۴۰۰ نفر را در یمن رهبری می‌کند. طبق ادعای این منابع، شاهی مسئول حمله ۱۴ سپتامبر به تاسیسات نفتی آرامکوی عربستان است. هاآرتص به نقل از یک مقام کهنه‌کار سازمان سیا مدعی شد که شاهی فقط یکی از کارت‌های تهران است.
پیش از هاآرتص، نشریه فرانسوی، «اینتلیجنس آنلاین» از شناسایی شاهی توسط دستگاه‌های اطلاعاتی غربی خبر داده بود. ظاهرا، منظور منابع غربی از «رضا شاهی» همان «عبدالرضا شهلایی» است.
بعد از این گزارش‌ها، گروه انصار الله یمن، اسرائیل را تهدید کرد که اگر در جنگ یمن دخالت کند، اسرائیل را هدف قرار خواهد داد. در آن زمان، برخی ناظران این تحلیل را مطرح کردند که اسرائیل قصد دارد به جای ائتلاف تحت رهبری عربستان وارد جنگ یمن شود. به بزودی مشخص شد این تحلیل درست نیست و جزئیات پنهان زیادی وجود دارد.
طبق روایت وبسایت عرب زبان ایرانی «جاده ایران»، انصارالله زمانی اسرائیل را تهدید کرد که موساد بر یک افسر سپاه که مسئول روابط با انصارالله هست، تمرکز کرد. جاده ایران، نام این افسر را افشا نکرد، اما اکنون می‌توان حدس زد که منظور آن همان عبدالرضا شهلایی است.
بخوانید:
به گفته جاده ایران، اسرائیل سعی کرد افسر سپاه در یمن را ترور کند، اما ناکام ماند. در نتیجه، اسرائیل حاجی زاده را در سوریه هدف قرار داد. جاده ایران مدعی شد اسرائیل منزلی را در منطقه سیده زینب (س)، واقع در جنوب دمشق، هدف گرفت که حاجی زاده و خانواده‌اش در آن سکونت داشتند. اما طبق روایت این وبگاه، حاجی زاده یک هفته قبل از حمله اسرائیل، منزل خود را تغییر داد. در نتیجه، اسرائیل نتوانست او را ترور کند. احتمال دارد که روس‌ها در این ماجرا به کمک حاجی زاده شتافته‌اند. چرا که بعد از رسیدن سامانه باور به فرودگاه بین المللی دمشق، به ایرانی‌ها خبر رسید که ممکن است اسرائیل به محموله موشکی ایران حمله کند. از همین رو، جنگنده‌های روسی، محموله موشکی ایران را اسکورت کردند. حاجی زاده ماموریت داشت که سامانه موشکی «باور» را در فرودگاه «تی فور» سوریه مستقر کند.
اما علاوه بر حاجی زاده، جاده ایران، از یک سوء قصد دیگری نیز پرده برداشت. به گفته این وبگاه، قبل از سوء قصد به حاجی زاده، اسرائیل تلاش کرد سردار ایرانی دیگری را ترور کند. این سردار، که نام او فاش نشده، مسئول جنگ سایبری سپاه پاسداران است.
ترور سردار سلیمانی بعد از این حملات سری اسرائیل صورت گرفت. احتمالا اسرائیل آمریکا را متقاعد کرده است که زمان برای انجام ترور‌های هدفمند علیه مقامات ارشد سپاه در منطقه فرا رسیده است. رفتار آمریکا نیز نشان می‌دهد که این ایده را قبول کرده است. به نوشته روزنامه نیویورک تایمز، برخی مقامات ارشد اطلاعاتی و نظامی آمریکا در جلسات خصوصی استدلال کرده اند که حملات بزرگ علیه سپاه به توانایی ایران برای هدایت گروه‌های نیابتی آسیب جدی خواهد زد.
بنابراین، ترور سردار سلیمانی در واقع از یک پازل گسترده و مبهم علیه نفوذ منطقه‌ای ایران پرده برداشت. در این پازل، به موازات اعمال تحریم‌های اقتصادی، آمریکا و خصوصا اسرائیل، عملیات هدفمند و محدود نظامی علیه اهداف مرتبط با نفوذ ایران در برخی کشور‌های عربی انجام می‌دهند. اما در عین حال، از ورود به جنگ تمام عیار با ایران جلوگیری می‌کنند.
یعنی آنها اینقدر بر منطقه مسلط هستند؟