چهارضلعی افت نرخ دلار

روز گذشته دلار بیش از ۹۰۰ تومان از ارزش خود را از دست داد و روی مرز ۲۶ هزار تومانی قرار گرفت. به گفته فعالان، بازار به‌تدریج در حال «پذیرش شکست ترامپ» است و همین مساله تا حدی انتظارات افزایشی را تعدیل کرده است. همچنین «هراس از برخورد با دلالان»، زمینه‌ساز افزایش احتیاط شماری از معامله‌گران ارزی شده است. بازار امروز به «روند حواله درهم» و «معاملات در کشور‌های همسایه» دقت خواهد کرد. شکست مرز ۷ هزار تومانی درهم می‌تواند مجوزی برای افت بیشتر قیمت دلار باشد. البته افزایشی‌ها اعتقاد دارند مرز یادشده شکسته نمی‌شود.

در دومین روز هفته، سرعت کاهش دلار تندتر شد و سکه امامی به مرز حساس ۱۲ میلیون تومان رسید. روز یکشنبه، دلار ۹۵۰ تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهای ۲۶ هزار تومان رسید. در مقاطعی از روز ارقام زیر ۲۶ هزار تومان نیز برای اسکناس آمریکایی ثبت شده بود.

به گفته فعالان، بازار پیش از گذشته به این باور رسیده است که ترامپ نمی‌تواند در کاخ سفید بماند، در نتیجه انتظارات افزایشی خود را تعدیل کرده‌اند. در کنار این، هراس از برخورد‌های امنیتی نیز تا حدی معامله‌گران را به عقب‌نشینی موقت واداشته است.

دو عامل دیگر که در افت قیمت دلار اثر داشت، متغیر‌های بیرونی بودند. از یکسو گفته می‌شد گشایش‌های حواله‌ای صورت گرفت و افزایش عرضه ارز در سمت حواله منجر به تعدیل قیمت شد. نشانه این موضوع هم افت قیمت درهم بود که دیروز در مقاطعی در محدوده ۷ هزار و ۲۰۰ تومان مورد معامله قرار گرفت. در کنار این، فعالان عنوان می‌کردند که انتظارات معامله‌گران کشور‌های همسایه نیز تا حدی تغییر کرده بود و نشانه این مساله را کاهش ارزش دلار در هرات افغانستان عنوان می‌کردند.

از هراس امنیتی تا خروج ترامپ

در زمینه مسائل امنیتی، برخی فعالان به این موضوع اشاره می‌کردند که معامله‌گران فردایی احساس می‌کنند ممکن است در صورت افزایش فعالیت‌ها، با برخورد قضایی مواجه شوند. همین هفته گذشته بود که رئیس کل بانک مرکزی به نقش مخرب آن‌ها در بازار ارز اشاره کرده بود.

دیروز خبر‌هایی از دستگیری یک دلال ارزی منتشر شد و برخی فعالان هم عنوان کردند که در هفته گذشته با برخی بازیگران بازار طلای آب شده و سکه طلا برخورد شد. ممکن است در کوتاه‌مدت چنین برخورد‌هایی منجر به عقب‌نشینی معامله‌گران شود، ولی همین برخورد‌ها می‌توانند ریسک انجام معامله را به مرور زمان در بازار بالاتر ببرند و از این طریق، زمینه‌ساز رشد دوباره قیمت‌ها شوند. در مورد ترامپ هم برخی افزایشی‌های بازار امیدوار بودند او بتواند از طریق دستگاه‌های قضایی آمریکا نتایج انتخابات را به نفع خود بازگرداند، ولی مجموع اخبار روز‌های اخیر به‌صورتی بوده است که امید این گروه برای بازگشت ترامپ را کاهش داده است.

صرافی ملی بالای بازار ایستاد

در مقاطعی از روز یکشنبه، قیمت فروش دلار در صرافی ملی بالاتر از نرخ بازار قرار گرفت. به‌عنوان مثال، ساعت ۲ بعدازظهر ارزش دلار در صرافی ملی ۲۶ هزار و ۱۳۰ تومان بود. این در حالی بود که در بازار آزاد، این ارز با قیمت ۲۶ هزار تومان به فروش می‌رفت.

برخی فعالان باور داشتند این اتفاق نشان‌دهنده تغییر نوع سیاست‌گذاری بانک مرکزی در زمینه عرضه ارز بود. «اقتصاد نیوز» نیز دیروز از برکناری مدیر اداره صادرات خبر داد و عنوان کرد که این برکناری می‌تواند به معنای تغییر شیوه مداخله بازارساز باشد. به گزارش این سایت، برای معامله‌گران بزرگ اداره صادرات درگذشته نماد مداخله پرقدرت در بازار بود مداخله‌ای که متکی بر تزریق ارز با حجم بالا و در قیمت‌های پایین‌تر از نرخ بازار صورت می‌گرفت؛ اما چند وقتی است این سیاست جای خود را به نزدیکی نرخ فروش ارز رسمی در نزدیکی نرخ بازار داده است.

برخی تحلیلگران باور دارند در صورتی که بازارساز با نرخ‌های بالاتر یا نزدیک به بازار آزاد اقدام به عرضه ارز کند، توانایی بیشتری برای مدیریت نوسان خواهد داشت. به گفته آن‌ها تجربه نشان داده است، هر زمان بازارساز با قیمت‌های بسیار پایین‌تری نسبت به بازار اقدام به عرضه ارز کند، با افزایش تقاضای آربیتراژی مواجه می‌شود و همزمان فعالیت نوسان‌گیران افزایش پیدا می‌کند. علت این موضوع هم به‌طور ساده آن است که هر فاصله، تقاضای کاذبی ایجاد می‌کند که توجه سوداگران بیشتری را به خود جلب می‌کند. در کنار این، وقتی بازارساز با قیمت‌هایی بسیار کمتر از بازار اقدام به عرضه ارز کند، بخش زیادی از منابع خود را از دست می‌دهد. این در حالی است که در دوران تحریم، حفظ منابع ارزی اهمیت زیادی دارد، چرا که سدی در برابر شوک‌های غیر منتظره است.

با این حال، عده‌ای از فعالان عنوان می‌کردند، به‌رغم مشکلاتی که عرضه ارز ارزان داشت، کمک می‌کرد که قیمت‌ها در بازار آزاد سیر صعودی نگیرند و انتظارات معامله‌گران مدیریت شود. با این حال، بررسی روند قیمتی دلار حداقل در سال جاری نشان می‌دهد عرضه ارز ارزان نتوانست حتی مانع از روند افزایش قیمت دلار شود.

قفل بازار متشکل شکسته شد

مدیر ارتباطات بازار متشکل ارز ایران گفت: از دوشنبه ۲۶ آبان نرخ‌های این بازار به شکل عمومی و از طریق سایت و مجاری رسمی متعلق به این بازار منتشر می‌شود.

به گزارش مشرق، مهدی گوهررستمی، مدیر ارتباطات بازار متشکل ارز ایران، با بیان اینکه از امروز نرخ‌های ارز در بازار متشکل ارزی منتشر خواهد شد، اظهار کرد: پیش از این بازار متشکل ارز ایران هیچ‌گاه نرخ‌های خود را به شکل عمومی انتشار نداده بود و نرخ ارز‌های معاملاتی (شامل دلار، یورو و درهم) تنها از طریق سامانه معاملاتی این بازار در اختیار کارگزاری‌های بازار متشکل ارز ایران قرار می‌گرفت.

وی افزود: از این پس متقاضیان ارز می‌توانند از طریق سایت www.ice.ir یا با جست‌وجوی نام کاربری iceiran در تلگرام و icemarket.ir در اینستاگرام به جمع مخاطبان بازار متشکل ارز ایران بپیوندند و از نرخ‌ها و اخبار این بازار آگاه شوند.

گوهررستمی ادامه داد: متاسفانه تا دیروز و پیش از اعلام رسمی نرخ‌های بازار متشکل ارز ایران، عده‌ای سودجو با استفاده از نام و اعتبار این بازار، بیش از ۱۰ کانال تلگرامی تقلبی راه‌اندازی کرده‌اند که به وسیله آن‌ها به اعلام نرخ‌های غیرواقعی و ایجاد نوسانات ساختگی در بازار ارز می‌پرداختند؛ این موضوع اکنون از مجاری قانونی درحال پیگیری است و به‌زودی با عاملان آن‌ها برخورد قضایی خواهد شد.

مدیر ارتباطات بازار متشکل ارز ایران تصریح کرد: از این پس مردم و رسانه‌ها می‌توانند نرخ‌های بازار متشکل ارز ایران را به‌عنوان تنها مرجع رسمی تعیین نرخ عمده ارز از طریق سایت و کانال‌های رسمی این نهاد دریافت کنند. بازار متشکل ارز ایران در سال ۱۳۹۷ با هدف ایجاد و توسعه بازار شفاف، منصفانه، رقابتی و کارآی ارز‌های خارجی و انسجام‌بخشی به آن تاسیس شده و در سال ۱۳۹۸ فعالیت خود را آغاز کرده است. در حال حاضر تعداد کارگزاران این نهاد به بیش از ۳۰۰ عضو رسیده است و تعداد قابل توجهی از صرافان در مراحل عضویت این بازار قرار دارند که این موضوع می‌تواند نقش این نهاد ارزی را در کنترل و ثبات‌بخشی به بازار ارز افزایش دهد.

سکه ۴۵۰ هزار تومان افت کرد

همزمان با افت قیمت دلار، سکه تمام بهار آزادی نیز نزولی شد و در مقطع کوتاهی حتی زیر ۱۲ میلیون تومان معامله شد. با این حال، سکه‌بازان سعی کردند از مرز یاد شده حمایت کنند تا اینکه ساعت ۴ بعدازظهر این فلز گرانبها با قیمت ۱۲ میلیون و ۵۰ هزار تومان معامله شد. این قیمت ۴۵۰ هزار تومان کمتر از روز شنبه بود و موجب شد سکه طی دو روز ابتدایی هفته نزدیک به یک میلیون تومان از ارزش خود را از دست بدهد.

به احتمال زیاد، سکه‌بازان امروز به دقت روند اونس طلا را دنبال خواهند کرد؛ چرا که یکی از عواملی که موجب شده است، میزان فروش‌ها در بازار سکه بالاتر برود، ناامیدی نسبت به بازگشت اونس طلا در مسیر افزایشی بود. در صورتی که اونس طلا به بالای هزار و ۹۰۰ دلار بازگردد و قیمت دلار هم کاهش خاصی را تجربه نکند، سکه می‌تواند بار دیگر در مسیر افزایشی قرار بگیرد. با این حال، افت قیمت دلار می‌تواند فارغ از روند حرکتی اونس طلا، بازار سکه را به سوی نرخ‌های پایین‌تر هدایت کند.