پرچم مردم ایران بالا است

محسن آزمونده طی یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشت: وضعیت جنگی، در همه جای دنیا و در همه زمان‌ها، یکی از سخت‌ترین موقعیت‌های زندگی است و کسی انتظار ندارد که واکنش همه مردم در چنین شرایطی متعادل و یکسان باشد. آدم‌ها توانایی‌ها، استعدادها، ظرفیت‌ها و خصائل و ویژگی‌های شخصیتی متفاوت و گوناگونی دارند و در مقابله با مصایب و دشواری‌ها، به شیوه‌های متفاوتی واکنش نشان می‌دهند.

این مقدمه را نوشتم تا تاکید کنم که قصدم قهرمان‌سازی از گروهی یا تخفیف و تحقیر گروهی دیگر نیست. اصولا ارزش و اهمیت جامعه انسانی به همین تنوع و تکثر است و به لحاظ اخلاقی هیچ کسی حق ندارد دیگری را به خاطر شکل و نوع واکنشش به یک مصیبت قضاوت و داوری کند. همچنین آنچه می‌گویم، متکی بر مشاهدات و تجربیات خودم است و هیچ قصد تعمیم یا کلی‌گویی ندارم.

دیگران شاید مشاهدات و تجربیات متفاوتی داشته باشند. براساس آنچه دیدم و از دیگران شنیدم، واکنش مردم ایران در مقابل سختی‌ها و دشواری‌های جنگ اخیر، انصافا خیلی خوب و احترام برانگیز بود. طبیعی است که در چنین شرایطی آدم‌ها نگران باشند، هول بزنند، با هم تندی کنند، سودجویانه و منفعت‌طلبانه رفتار کنند، به فکر خودشان باشند و خلاصه حس نوع دوستی و دگردوستی‌شان ضعیف شود. اما تجربه‌های من نشان داد که ایرانی‌ها در این چند روز خیلی خوب واکنش نشان دادند، نگران بودند، اما دیگری و دیگران را فراموش نکردند، به دست‌گیری و یاری یکدیگر برخاستند، به هم کمک کردند، امکانات (ولو محدود) شان را با هم قسمت کردند و خلاصه از هموطنان خود با عزت و احترام میزبانی کردند و تا سر حد امکان اجازه ندادند که آب دل‌شان تکان بخورد. 

با این حرف نمی‌خواهم بگویم که ایرانی‌ها استثنا هستند یا مردم در سایر ممالک چنین نیستند. مقایسه رفتارهای اجتماعی مردم در جوامع مختلف، کار من نیست. با فرض خوش‌بینی به ذات و سرشت انسان، می‌توان چنین گفت که بالاخره در اکثر جمع‌های بشری، بیشینه آدم‌ها در سختی‌ها و دشواری‌ها به اصول اخلاقی پایبند می‌مانند. 

البته این را هم می‌دانم که نوع واکنش افراد در جوامع مختلف به پیشینه و سابقه و وضعیت کنونی آن‌ها باز می‌گردد. اما در هر صورت، الان کاری به این موضوع ندارم و حرف اصلی‌ام چیز دیگری است. 

روی سخنم با همه کسانی است که بدبینانه از فروپاشی اجتماعی در ایران سخن می‌گفتند و از این حرف می‌زدند که سرمایه اجتماعی در ایران رو به افول گذاشته و در شرایط بحرانی ممکن است مردم به یکدیگر رحم نکنند. جنگ اخیر بطلان این سخن را آشکار کرد و نشان داد که مردم در ایران اگر بهتر از سایر کشورها نباشند، بدتر از آن‌ها هم نیستند و به رغم همه کاستی‌ها و کمبودهایی که تجربه کرده‌اند و می‌کنند، در مواقع دشوار و سختی، نه فقط پشت هم را خالی نمی‌کنند، بلکه به یاری هم می‌شتابند و به شیوه‌ای اخلاقی و انسانی رفتار می‌کنند. کوتاه سخن اینکه پرچم مردم ایران بالاست و آن‌ها که تصمیم‌گیرند، اگر به همین یک جمله دقت کنند، در آینده خیلی بهتر می‌توانند عمل کنند. با امید