جلوگیری از اتلاف سالانه ۷۰۰ میلیون دلار گاز

در حرکتی تاریخی برای حفظ محیط زیست و جلوگیری از اتلاف منابع ملی، طرح جمع‌آوری گازهای همراه میدان‌های نفتی جنوب ایلام (NGL3100) دیروز با حضور مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری، به صورت ویدیوکنفرانس به بهره‌برداری رسید.

به گزارش ایران، این طرح که با سرمایه‌گذاری ۱.۶ میلیارد دلاری اجرا شده، سالانه از اتلاف ۷۰۰ میلیون دلار گاز جلوگیری کرده و برای ۴۵۰۰ نفر اشتغالزایی مستقیم و غیرمستقیم ایجاد می‌کند. 

مسعود پزشکیان در آیین بهره‌برداری از طرح جمع‌آوری گازهای همراه میدان‌های جنوب استان ایلام از طریق ویدیوکنفرانس اظهار کرد: «از وزیر نفت و مدیرانی که این طرح بزرگ را به سرانجام رساندند، تشکر می‌کنم. انتظار مقام معظم رهبری نیز اجرای این‌گونه طرح‌هاست، از این رو باید تیمی آماده شود تا این کار به‌سرعت به پایان برسد، ما نیز هر کمکی از دستمان برآید، انجام خواهیم داد.» 

وی با بیان اینکه ارزش سالانه گازهای همراه جمع‌آوری‌شده طرح ان‌جی‌ال ۳۱۰۰ سالانه ۷۰۰ میلیون دلار برآورد می‌شود، بیان کرد: «صنایع پایین‌دستی این طرح نیز ظرفیت بالایی برای اشتغال‌زایی خواهند داشت. از این رو از همه مهندسان و دست‌اندرکاران می‌خواهم با تمام توان در اجرای طرح بکوشند تا زیان‌های ناشی از سوزاندن گازهای همراه به پایان برسد.» 

رئیس جمهوری اظهار کرد: «در این طرح باید به جای مدیران پروازی از مدیران و کارشناسان منطقه و بومی استفاده شود.» 

جزئیات طرح

طرح جمع‌آوری گازهای همراه میدان‌های جنوب استان ایلام شامل مجتمع ان‌جی‌ال ۳۱۰۰، دو ایستگاه تقویت فشار، یک نیروگاه ۱۰۰ مگاواتی و بیش از ۳۵۰ کیلومتر خط لوله انتقال خوراک و محصول با ظرفیت ۲۴۰ میلیون فوت‌مکعب در روز احداث شده است. گاز غنی تولیدی پس از فشارافزایی به مجتمع ان‌جی‌ال ۳۱۰۰ منتقل و پس از شیرین‌سازی، نم‌زدایی و استخراج، محصولاتی ازجمله گاز سبک، +C۲ (اتان و ترکیبات سنگین‌تر)، گوگرد و مایعات گازی تولید می‌شود. 

مجموع سرمایه‌گذاری اجرای طرح جمع‌آوری گازهای همراه میدان‌های جنوب استان ایلام ۱.۶ میلیارد دلار است که به خاموشی هشت مشعل در منطقه و جلوگیری از سوزاندن گاز همراه نفت به ارزش بیش از ۷۰۰ میلیون دلار در سال منجر می‌شود. 

هم‌اکنون طرح جمع‌آوری گازهای همراه میدان‌های جنوب استان ایلام که بیش از ۸۵ درصد تجهیزات مورد نیاز آن از داخل تأمین شده، با دریافت حدود ۸۰ میلیون فوت‌مکعب در روز خوراک افتتاح شده است و به‌تدریج به ظرفیت کامل می‌رسد. 

اشتغال ۱۵۰۰ نفر به‌صورت مستقیم و ۳۰۰۰ نفر به‌صورت غیرمستقیم در دوران بهره‌برداری از ان‌جی‌ال ۳۱۰۰ از دیگر مزایای احداث این طرح است که در کنار کاهش چشمگیر آلاینده‌های زیست‌محیطی و بهبود کیفیت هوا، حفظ ثروت و ایجاد ارزش افزوده بالا با تکمیل زنجیره ارزش محصولات هیدروکربنی، نقش بسزایی در محرومیت‌زدایی منطقه دارد. 

استان ایلام با در اختیار داشتن بیش از ۶ درصد ذخایر نفت و ۱۱ درصد ذخایر گاز کشور، از قطب‌های مهم انرژی ایران به شمار می‌رود. اکنون روزانه بیش از ۲۰۰ هزار بشکه نفت و حدود ۶ میلیون مترمکعب گاز در این استان تولید می‌شود و با بهره‌برداری کامل از طرح NGL3100، ظرفیت تولید گاز به ۱۰ میلیون مترمکعب در روز افزایش خواهد یافت. این پروژه افزون بر کاهش آلودگی هوا و حفاظت از محیط زیست، زمینه توسعه اقتصادی منطقه و رونق صنایع پایین‌دستی را فراهم می‌کند؛ گامی که کارشناسان آن را نمونه‌ای موفق از پیوند توسعه صنعتی و حفاظت محیط‌زیست در کشور می‌دانند. 

مهدی پاک‌نژاد وزیر نفت در تشریح طرح افتتاح شده دیروز در ایلام گفت: «ما ۲ نوع گاز مشعل داریم؛ یکی در فرآیند فرآورش نفت خام که استحصال می‌شود، همانند NGL3100 و دیگری به دلیل الزامات عملیاتی در پالایشگاه‌های گاز که پالایشگاه‌های حوزه پارس جنوبی برای رفع آن، در حال اجرای طرح‌های خاص هستند. در یک سال گذشته، با راه‌اندازی فاز اول جمع‌آوری مشعل میدان نفتی رگ سفید ۱، جمع‌آوری گازهای مازاد واحد بهره‌برداری گچساران و اجرای طرح کاهش گازهای مشعل پالایشگاه‌های ۱۲گانه پارس جنوبی، حدود ۱۴۰ میلیون فوت‌مکعب در روز به ظرفیت جمع‌آوری اضافه شده است.» 

وی ادامه داد: «امروز نیز با بهره‌برداری از NGL3100، در گام اول، ۸۰ میلیون فوت‌مکعب گازهای اطراف دزفول شمالی جمع‌آوری می‌شود و ظرفیت کامل این طرح ۲۴۰ میلیون فوت مکعب در روز است. انتظار می‌رود تا پایان مهر ۴۵ میلیون فوت‌مکعب و تا پایان اسفند نیز ۴۰ میلیون فوت مکعب دیگر به این ظرفیت افزوده شود.» 

پایان سوزاندن گازهای مشعل تا سال ۱۴۰۷

وزیر نفت همچنین در مراسم افتتاح طرح جلوگیری از سوزاندن گازهای همراه نفت، عنوان کرد که با افتتاح این طرح، گامی مهم در راستای تحقق آرزوی دیرینه، یعنی جمع‌آوری گازهای «نَچَل» (Noble Gase) برمی‌داریم. طرحی که نه تنها موجب کاهش آلایندگی زیست‌محیطی خواهند شد، بلکه از هدر رفت صدها میلیون دلار در سال نیز جلوگیری می‌کنند. 

به گفته وزیر نفت بر اساس اهداف کمی در برنامه هفتم توسعه، ظرفیت جمع‌آوری گازهای مشعل تا پایان این برنامه یعنی سال ۱۴۰۷ باید به ۱۶ میلیارد فوت مکعب برسد که معادل روزانه حدود ۴۴ میلیون مترمکعب است و تحقق این هدف به معنای پایان سوزاندن گازهای همراه و رفع دائمی این معضل خواهد بود. »

پاک‌نژاد اظهارکرد: «ظرفیت جمع‌آوری گازهای مشعل در آغاز به کار دولت چهاردهم یعنی (شهریور سال گذشته) حدود ۳۳۰ میلیون فوت مکعب در روز بود. از همان ابتدا افزایش این ظرفیت به‌عنوان اولویت اساسی، با اجرای طرح‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت در دستور کار وزارت نفت قرار گرفت.» 

وزیر نفت گفت: «در قالب طرح‌های کوتاه‌مدت، اقدامات گذشته منجر به جمع‌آوری روزانه حدود ۹.۲ تا ۹.۳ میلیون مترمکعب شده بود. اما در یک سال اخیر، با برگزاری مزایده و فروش گاز مشعل به بخش خصوصی، توانستیم حدود ۶۰ میلیون فوت مکعب در روز را به این شیوه جمع‌آوری کنیم.» وی خاطرنشان کرد: «فرآیند مزایده و فروش گازهای مشعل همچنان ادامه دارد و هم‌اکنون ۹ بسته با ظرفیت جمع‌آوری ۲۰۷ میلیون فوت‌مکعب در روز در حال اجراست. همچنین، برای تشویق بخش خصوصی به مشارکت، ظرفیت جمع‌آوری ۷۰۰ میلیون فوت‌مکعب در روز در قالب ۳۶ بسته به این بخش واگذار می‌شود؛ مزایده‌ها دارای قیمت پایه صفر هستند و سرمایه‌گذاران می‌توانند گازها را جمع‌آوری و در قالب تولید برق یا استحصال مؤلفه‌های سنگین گاز، در زنجیره ارزش استفاده کنند.» 

کاهش ناترازی گاز و پایداری برق منطقه

وزیر نفت با بیان اینکه با اجرای این طرح، روزانه بیش از ۱۵۰ میلیون فوت‌مکعب گاز سبک به شبکه سراسری گاز تزریق می‌شود و ترکیبات سنگین‌تر از طریق خط لوله به ان‌جی‌ال ۳۲۰۰ در حوزه غرب کارون (استان خوزستان) و از آنجا به پتروشیمی بندر امام ارسال می‌شوند، گفت: «البته پس از راه‌اندازی پتروشیمی دهلران، برش سنگین (+C۲) به‌عنوان خوراک این واحد مورد استفاده قرار می‌گیرد.» 

پاک‌نژاد با اشاره به کمک‌رسانی ان‌جی‌ال ۳۱۰۰ به پایداری برق منطقه اظهار کرد: «حدود ۳۰ مگاوات از برق تولیدی نیروگاه این طرح به شبکه سراسری برق تزریق می‌شود که سبب تقویت پایداری شبکه در منطقه می‌شود.» 

وی با بیان اینکه مجموع سرمایه‌گذاری برای احداث این تأسیسات حدود ۱.۶ میلیارد دلار بوده است، تصریح کرد: «این مقدار سرمایه‌گذاری سبب خاموشی ۸ مشعل در منطقه و جلوگیری از سوزاندن گاز همراه به ارزش بیش از ۷۰۰ میلیون دلار در سال می‌شود، همچنین باید اشاره کنم یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های مهم این طرح، استفاده حداکثری از توان داخلی است، به‌طوری که بیش از ۸۵ درصد تجهیزات مورد نیاز از محل ساخت داخل تأمین شده است.»