در مورد
در فرارو بیشتر بخوانید
۵۱۷۶ مطلب
دیدار اخیر ایلان ماسک با مقامات ایرانی، در کنار ادعای ترامپ مبنی بر توانایی او در دستیابی به توافقی بهتر، نشان‌دهنده پتانسیل تازه‌ای برای کاهش تنش‌ها میان تهران و واشنگتن است. هرچند ترامپ همچنان میان تمایلات ذاتی خود برای مذاکره و انتخاب مشاورانی با دیدگاه‌های تندرو گرفتار است، این تلاش‌ها می‌تواند آغازی برای گشودن فصل جدیدی از دیپلماسی باشد.
مکانیسم ماشه (Trigger mechanism) در راستای حل‌اختلاف پیش بینی شده در برجام، فرآیندی است که اگر یکی از طرف‌های برجام به این جمع‌بندی برسد که طرف دیگر به تعهدات ذکر شده در این توافق پایبند نیست، می‌تواند به کمیسیون مشترک شکایت کند.
میانجی‌گری چین در سال ۲۰۲۳ روابط عربستان سعودی و ایران را بهبود بخشید و به گسترش همکاری‌های اقتصادی، سیاسی و دفاعی منجر شد. این روابط در حالی تقویت می‌شوند که عربستان بر موازنه میان ایالات متحده، ایران و قدرت‌های جهانی تمرکز کرده و در راستای اهداف بلندمدت خود رویکرد تنش زدایی منطقه‌ای را اتخاذ کرده است. بازگشت ترامپ به قدرت می‌تواند چالش‌های جدیدی در روابط دو کشور و همکاری‌های منطقه‌ای ایجاد کند.
مسیر اجرای اسنپ‌بک از طریق مکانیزم حل اختلاف مندرج در برجام است. اگر عضوی از اعضای این توافق به این نتیجه برسد که عضو دیگری از توافق به تعهدات‌اش ذیل برجام پایبند نیست، می‌تواند این موضوع را در کمیسیون مشترک برجام مطرح کند. سپس اگر بعد از ۳۵ روز این موضوع در کمیسیون مشترک برجام حل نشد، مسئله به شورای امنیت ارجاع خواهد شد.
در صورت بازگشت به قدرت، بر اتخاذ رویکرد‌های قاطعانه‌تر علیه ایران تأکید دارند، در حالی که احتمال دارد تمایلات ترامپ برای مذاکره با رویکرد‌های تندروانه اطرافیانش همچنان در تضاد باشد. در عین حال، تعاملات غیرمنتظره‌ای نظیر دیدار ایلان ماسک با نمایندگان ایران نشان‌دهنده تلاش‌هایی برای کاهش تنش است. هرچند ساختار تیم امنیت ملی آینده ترامپ نشان از انتخاب افرادی با رویکرد همسو با دیدگاه‌های او دارد، اما خطر تشدید تنش‌ها در منطقه به دلیل فشار‌های حداکثری و احتمال وقوع اشتباهات محاسباتی همچنان بالاست.
کشور‌های عضو شورای همکاری خلیج فارس با بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید با چالش‌ها و فرصت‌های متعددی روبرو هستند. از یک سو، روابط نزدیک ترامپ با رهبران عربی می‌تواند به تقویت همکاری بین آنها کمک کند، اما از سوی دیگر، نگرانی‌هایی درباره بی‌ثباتی ناشی از سیاست‌های غیرقابل‌پیش‌بینی و فشار‌های تهاجمی او علیه ایران وجود دارد. تغییر رویکرد عربستان و امارات به سمت دیپلماسی نشانگر تلاش این کشور‌ها برای کاهش تنش‌هاست، اما احتمال نیاز به مقاومت در برابر فشار‌های آتی آمریکا همچنان باقی است.
تخت روانچی معاون سیاسی وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران گفت: برجام هنوز می‌تواند مبنای مذاکرات بوده و با به روزرسانی واقعیت‌های جدید را منعکس کند. بار‌ها اعلام کرده ایم که اگر طرف‌های دیگر عمل به تعهدات خود را از سر بگیرند، ما نیز مایلیم که چنین کنیم.
کشور‌های عربی حاشیه خلیج فارس، با درس‌گیری از تجربیات گذشته و ناکامی سیاست‌های امنیتی آمریکا در حمایت از منافع آنها، به سمت خوداتکایی، تنش‌زدایی منطقه‌ای و تقویت روابط دیپلماتیک گام برداشته‌اند. در نتیجه، کشور‌های عربی حاشیه خلیج فارس بر پایه عمل‌گرایی و موازنه‌سازی هوشمندانه، تلاش دارند ضمن حفظ استقلال و اتحاد منطقه‌ای، منافع ملی و ثبات منطقه را در برابر چالش‌های پیش‌رو تضمین کنند.
ایران در مواجهه با تهدیدات منطقه‌ای و بین‌المللی در تلاش است با ترکیبی از استراتژی‌های دیپلماتیک منطقه‌ای و انعطاف‌پذیری در مذاکرات هسته‌ای، فشار‌ها را مدیریت کند. بهبود روابط با کشور‌های همسایه و احتمال توافقات هسته‌ای محدود، بخشی از این تلاش‌ها است. در عین حال، بازگشت احتمالی دونالد ترامپ به قدرت و موضع نامشخص او نسبت به ایران، فضایی از عدم قطعیت در آینده روابط دو کشور ایجاد کرده است. ایران به‌طور هوشمندانه در حال تقویت مواضع خود است تا از بازگشت تحریم‌ها و تنش‌های بیشتر جلوگیری کند.
تحلیلگر ارشد مسائل بین‌الملل گفت: «می‌گویند برجام، چون ما را محدود کرده از نظر هسته‌ای پس ضرر داشته و الان هم که باز پیشرفت کردیم نباید به آن برگردیم. اما توجه ندارند ایران در چه شرایطی برجام را پذیرفت. شرایطی که امروز نه تنها عوض نشده بلکه بدتر هم شده است. امروز می‌گویند بمب هسته‌ای برای ایران بازدارنده است پس بسازیم؛ اگر بمب هسته‌ای بازدارنده بود، ایران به اسرائیل که سلاح هسته‌ای دارد دوبار حمله نمی‌کرد.»
