نبردهای ۱۲۴۲ ه.ق و حوادث مرتبط با آن، بار دیگر شکافهای موجود در ساختار نظامی، سیاسی و امنیتی ایران را به نمایش گذاشت. خیانت داخلی، ضعف تجهیزات نظامی، و نفوذ دشمن در نیروهای ایرانی، عواملی بودند که شکست را رقم زدند. تصمیم فتحعلیشاه برای تمرکز بر حفظ مناطق باقیمانده آذربایجان نشان از واقعبینی او داشت، اما از دست رفتن مناطق قفقاز، ضربهای جبرانناپذیر به تمامیت ارضی ایران وارد کرد.