«اروپاییها در حال استفاده از آخرین برگ خود در برجام هستند تا به اهداف و خواستههای خود علیه ایران دست یابند، به ویژه پس از حمله روسیه به اوکراین که موجب شده تروییکای اروپایی، ایران را به نوعی تهدید ادعایی امنیتی برای خود قلمداد میکنند.»
در مورد
در فرارو بیشتر بخوانید
۱۶ مطلب
«اروپاییها در حال استفاده از آخرین برگ خود در برجام هستند تا به اهداف و خواستههای خود علیه ایران دست یابند، به ویژه پس از حمله روسیه به اوکراین که موجب شده تروییکای اروپایی، ایران را به نوعی تهدید ادعایی امنیتی برای خود قلمداد میکنند.»
پروژه هستهای برای ایران ضروری بود اما شاید اگر در زمان خودش میشد این پرونده را مورد نقد و بررسی قرار داد، مسیر پیش روی آن هم مشخصتر میشد. اما در یک بازه زمانی برخی تصمیم گرفتند در تمام امور انقلابی عمل کنند و چارچوبهای دیپلماتیک را به هم بریزند.»
«اگر امروز بخشی از افکار عمومی و حتی برخی تصمیمگیرندگان سابق معتقدند که فرصتهای گفتوگو و مصالحه بهدلیل نبود سرعت و شجاعت در تصمیمگیری از دست رفتهاند، احتمالا سه ماه دیگر، کسانی خواهند گفت که اگر تحرک دیپلماتیک بیشتری وجود داشت، ۱۰سال تلاش کشور برای خروج از تحریمها به هدر نمیرفت. بنابراین، اکنون باید کاری کرد که سه ماه آینده، افسوس امروز را نخوریم!»
در ادامه این بیانیه بدون اشاره به بیتعهدی طرفهای غربی برجام و با تکرار ادعاهای شورای اروپا در خصوص عدم پایبندی ایران به برجام از سال ۲۰۱۹، گفته شده انگلیس به همراه اتحادیه اروپا تحریمهای خود را حفظ میکند.
وزرای امور خارجه عضو برجام در بیانیهای مشترک توافق کردند که به گفتگو برای تضمین اجرای کامل برجام توسط تمامی طرفها ادامه دهند. آنها همچنین بار دیگر تاکید کردند که قطعنامه ٢٢٣١ همچنان کاملا لازمالاجرا است.
به هر حال، صرفنظر از اینکه کدام دیدگاه به واقعیت نزدیک است، جامعه بین المللی در آستانه یک نزاع دیپلماتیک کم سابقه است. برخی گزارشها حاکی از این است که آمریکا احتمالا هفته آینده فرآیند فعال سازی مکانیسم ماشه را فعال کند. باید منتظر ماند و دید که چنین اقدامی چه تبعات و اثراتی خواهد داشت.
در واقع، اروپاییها دنبال راهی هستند که هم برجام را حفظ کند و هم به تمدید تحریمهای تسلیحاتی منجر شود. در دسترسترین راه این است که اروپاییها با همکاری آمریکا، تهدید به فعال سازی مکانیسم ماشه کنند. سپس در ازای عملی نکردن این تهدید، چین و روسیه را به موافقت با تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران متقاعد کنند. تاکید مکرر اروپاییها بر کار با شرکای برجام و اعضای شورای امنیت برای پرداختن به نگرانیها در خصوص ایران، میتواند در همین راستا باشد.
عربستان و بحرین، ادعاهایی در این خصوص مطرح میکنند که به کارزار دیپلماتیک آمریکا علیه ایران کمک میکند. آمریکا میتواند در تلاشهای دیپلماتیک خود به این ادعاها استناد کند. علاوه بر این، کشورهای عربی حوزه خلیج فارس در بزرگنمایی تبعات رفع تحریمهای تسلیحاتی ایران نیز به آمریکا کمک میکنند. این کشورها درباره شکل گیری مسابقه تسلیحاتی در صورت رفع تحریمهای تسلیحاتی ایران ابراز نگرانی میکنند.
اما مرگ برجام تازه آغاز راه است. در صورتی که آمریکا موفق به تمدید تحریم تسلیحاتی یا فعال سازی مکانیسم ماشه شود، روابط ایران و آمریکا در یک برهه بسیار حساس وارد مرحله جدیدی خواهد بود. طبق مفاد برجام، موعد رفع تحریمهای تسلیحاتی ایران حدودا یک هفته قبل انتخابات ریاست جمهوری آمریکا فرا میرسد. چنانچه برجام یک هفته قبل از انتخابات آمریکا فروبپاشد، ایران چه تصمیمی خواهد گرفت؟
با اتمام مهلت انقضای تحریم تسلیحاتی، روسیه میتواند موشکهای دوربرد و تهاجمی تحویل ایران دهد. در حال حاضر ایران تنها میتواند سلاح تدافعی خریداری کند، ولی بعد از این تاریخ میتوان سلاح تهاجمی بگیرد که آمریکا با این مساله مشکل دارد