تجربه جهانی نشان میدهد پسلرزههای این وعدههای عوامفریبانه و پوچ، نهتنها اقتصاد بلکه ثبات سیاسی این کشورها را نیز تهدید کرده است.
در مورد
در فرارو بیشتر بخوانید
۷۶ مطلب
تجربه جهانی نشان میدهد پسلرزههای این وعدههای عوامفریبانه و پوچ، نهتنها اقتصاد بلکه ثبات سیاسی این کشورها را نیز تهدید کرده است.
تشدید پوپولیسم در شکل کنونی آن اعتراض به ناتوانی است نوعی درخواست تسلط بر سرنوشت جمعی است و این درخواست در اصل کاملا مشروع است حتی اگر هزاران چیز پوچ به آن اضافه شود.
پوپولیسم شکلی استبدادی از دموکراسی است شکلی که دموکراسی و دیکتاتوری را با یکدیگر ترکیب میکند به این معنا که یک دموکراسی استبدادی ضد لیبرال یا به قول «ویکتور اوربان» یک دموکراسی غیر لیبرال است.
ما در ایران به تحلیل و شناخت دقیق نهادهای موثر بر آب سخت نیازمندیم. از این جهت است که خطر تقلیلگرایی منجر به بروز وضع فعلی را بسیار جدی میبینم و بیم دارم که همه این پیچیدگیها در چند نسخه فناورانه، دستور برای تخصیص مالی بیشتر، جابهجایی چند مدیر یا برخورد سیاسی با مساله خلاصه شود.
رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری حالا به صحنهای برای وعدههای هرچه ناممکنتر تبدیل شده است: از پرداخت یارانه ۱۰ برابری گرفته تا وعده وام ۵۰۰ میلیون تومانی، بسته ۳۰۰ هزار تومانی غذا برای همه مردم و وعده ایجاد سالانه یک میلیون فرصت شغلی. سوال، اما اینجا است: با جیبِ خالیِ دولت و با خزانه خالیِ مملکت، این وعدهها قرار است چگونه عملیاتی بشوند؟
اگر پوپولیسم را سادهسازی ایدههای اقتصادی و سیاسی بگیریم، تقریبا دولتهای بعد انقلاب با درجاتی متفاوت از این شیوه سود جستهاند و پس از شکست ایدههایشان بهجای توضیح و تبیین شکستهایشان به فرافکنی روی آورده و برای جلب توجه رأیدهندگانشان به ستایش مردم پرداختهاند.
یک فعال سیاسی اصلاح طلب گفت: محمود احمدینژاد دچار تغییر و تحول اساسی و بنیادینی نشده است. او از اول هم همینطور بوده است. احمدینژاد معتقد به روش پوپولیستی است و فکر میکند باید از احساسات مردم استفاده کند و هر زمان مردم نسبت به یک موضوعی کنش مثبت یا واکنش منفی نشان میدهند، احمدینژاد بر امواج برخاسته از متن و بطن جامعه سوار میشود.
جامعه به اندازه سال ۸۴ فراموشکار نیست که مجالی برای ورود احمدینژاد دوم به عرصه سیاسی کشور فراهم شود. همچنین اینگونه مواضع و توییتها یا ملاقات با چند چهره اصلاحطلب نمیتواند ضرغامی را یکباره به گزینه جریان اصلاحات، تحولخواه یا حتی معتدل در انتخابات ریاستجمهوری نزدیک کند.
دولتهای مختلف از عراق و هنگکنگ تا آمریکا و فرانسه باید صداهای به حاشیه رفته را گوش کنند و گرنه پوپولیسم آنها را میبلعد.
در جریان انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا، بیش از ۷۲ میلیون نفر به دونالد ترامپ رای دادند. با این حال، جوبایدن توانست پنج میلیون رای بیشتر کسب کند (حدودا ۳.۴ درصد اختلاف) و در نهایت رئیس جمهور آمریکا شود. مهمترین پیامد شکست ترامپ تا حد زیادی نمایان شده است: "پوپولیسمِ دستِ راستی نمرده است، با این حال، شدیدا تضعیف شده و میتوان شکست سختی را به آن تحمیل کرد".