پاتریک مودیانو می‌گوید زمان رهایی‌بخش است چون چیزهایی که در گذشته آدم را عذاب می‌دادند با گذشت زمان خنده‌دار می‌شوند. این تلقی از زمان هنگامی می‌تواند درست باشد که «زمان به آخر برسد»؛ جز این در زندگی روزمره و به تعبیر دقیق‌تر در طی زمان همواره چیزهایی اتفاق می‌افتد که آدمی را عذاب می‌دهد و برای آن که چیزها خنده‌دار به نظر آیند باید منتظر گذشت زمان ماند، درحالی‌که زمان بی‌انتهاست و در زمان بی‌انتها- زمان غیرمسیانیک- سویه رهایی‌بخش منتفی است.
