بیآنکه بخواهیم نقش روحانیونی چون مرتضی مطهری را در مقابله با خرافه در عاشورا و نقلهای تاریخی ساختگی و نامستند انکار کنیم اما سهم اصلی را باید به روشنفکری دینی داد. کسانی چون او یا دکتر عبدالحمید ضیایی نقش بسزایی در خرافهزدایی یا زدودن پارهای پیرایهها داشتند.