با توجه به اینکه موضع جمهوری اسلامی پافشاری بر رفع هرگونه تحریم است، معلوم نیست منظور آقای عراقچی که نسبت به پیشرفت مذاکرات اظهار خوش‌بینی کرد دقیقا چیست. آیا ایران در موضع خود تخفیف داده، یا آمریکا از اصرار بر تحریم‌های غیربرجامی چشم‌پوشی کرده است؟
در مورد
در فرارو بیشتر بخوانید
۳۷۱ مطلب
با توجه به اینکه موضع جمهوری اسلامی پافشاری بر رفع هرگونه تحریم است، معلوم نیست منظور آقای عراقچی که نسبت به پیشرفت مذاکرات اظهار خوش‌بینی کرد دقیقا چیست. آیا ایران در موضع خود تخفیف داده، یا آمریکا از اصرار بر تحریم‌های غیربرجامی چشم‌پوشی کرده است؟
در ماه‌های اخیر اتفاق جدیدی افتاده است. ایران به میزان قابل‌توجهی از محدودیت‌های برجام در مورد میزان مجاز غنی‌سازی اورانیوم فراتر رفته و شروع به تولید هر چه سریع‌تر سانتریفیوژ کرده است؛ عملی که در توافق برجام ممنوع اعلام شده بود. این امر دلیل اصلی بدبینی بلینکن و هینز است. با این حال لازم به ذکر است که ایران زمانی بر‌خلاف توافق عمل کرد که ترامپ از آن خارج شده بود و این دو مقام امریکایی نیز به خوبی از این موضوع آگاهی دارند.
عراقچی درباره مطالبه ایران از دولت بایدن درخصوص برجام گفت: درخواست ایران واقع‌گرایانه است و عبارت است از اینکه آمریکا تحریم‌ها را بردارد و به توافق هسته‌ای بازگردد. من آلترناتیو دیگری نمی‌بینم. ما با حسن نیت مذاکره کردیم و با حسن نیت به برجام عمل کردیم. دیگر نوبت دولت جدید آمریکاست که اشتباهات دولت پیشین را جبران کند.
از طرف دیگر، آمریکا هنوز هیچ سیگنالی در خصوص کاهش تحریم‌ها نشان نداده است. بلکه برای تشددید این تحریم‌ها تلاش می‌کند. در روز‌های آینده، تنش‌های دیپلماتیک میان ایران و آمریکا به خاطر تحریم‌های تسلیحاتی شدت خواهد گرفت. با این حال، در همین شرایط هم بعید نیست که دو طرف تصمیم گرفته باشند، دیدار‌هایی به منظور شنیدن نقطه نظرات و شاید پیشنهاد‌های طرف مقابل داشته باشند. چنین دیدار‌هایی می‌توانند مقدمه از سرگیری گفتگو‌ها میان دو طرف بعد از انتخابات سوم نوامبر باشند. به هر حال، فارغ از اینکه چه کسی در…
ظاهرا، در حال حاضر، تلاش‌های پشت پرده در حد بررسی امکان مذاکره است، ولی هنوز به نتایج ملموسی نرسیده است. تا پایان دولت حسن روحانی تقریبا یک سال باقی مانده است. بنابراین، پرسش مهمی که در این رابطه مطرح شده این است که در صورتی که گفتگو‌ها آغاز شود، آیا دولت روحانی در مهلت باقی مانده توانایی به سرانجام رساندن مذاکرات را دارد یا اینکه صرفا دنبال فراهم کردن زمینه مذاکرات برای دولت بعدی است؟
بر همین اساس، بعید است که تعاملات پشت پرده ایران و آمریکا به نتایج مهمی برسد. چرا که ظاهرا هدف فعلی آمریکا در مذاکرات زندانیان، به دست آوردن یک امتیاز محدود و تبلیغاتی است. اگر آمریکا واقعا دنبال حل و فصل مشکلات یا حداقل آرام کردن تنش‌ها بود، می‌توانست همگام با مذاکرات مبادله زندانیان از اعمال تحریم علیه ایران خودداری کند. اما این کار را نکرد. ایران در گذشته وقتی بحث مبادله زندانیان را مطرح می‌کرد، به نوعی دنبال بن‌بست‌شکنی دیپلماتیک بود. این در حالی است که آمریکا اهداف دیگری را پیگیری می‌کرد.
نگرانی عمده در اسرائیل، که فعلا فقط در جلسات کاملا غیرعلنی ابراز می‌شود، این است که ترامپ خود را در یک اتاق با مذاکره‌کنندگانی ببیند که از او بسیار «مکارتر» و درباره مسئله (هسته‌ای) آگاه‌ترند. اشتیاق ترامپ به اثرگذاری بر امور جهانی و اثبات اینکه او می‌تواند توافق بهتری از رئیس‌جمهور قبلی بدست آورد، به این نگرانی دامن زده است.
گفته می‌شود که در دوران باستان، زمانی که پادشاهان تایلند و دیگر کشور‌های آسیایی، از رعیتی ناخرسند می‌شدند، به او یک فیل سفید می‌دادند. فیل سفید، مقدس بود و به همین دلیل نگهداری از آن به غایت پرهزینه و دشوار است. صاحب فیل، باید برای آن غذای مخصوص و باکیفیت تهیه کند و در عین حال، مانع پرستش فیل توسط مردم هم نشود. امروز، از اصطلاح فیل سفید، برای اشاره به دارایی پرهزینه، ولی بی‌فایده استفاده می‌شود. از این حیث، برجام با فیل سفید شباهت‌هایی دارد؛ توافقی که برای ایران هیچ منفعت اقتصادی ندارد، اما در…
از این گذشته، نحوه برخورد آمریکا با سفر فعلی ظریف به نیویورک نشان می‌دهد که آن‌ها فعلا تمایلی به از سرگیری گفتگو‌ها با ایران ندارند. مایک پمپئو، گفته است کشورش به منظور مراعات وظایف مربوط به سازمان ملل، به ظریف ویزا داده است، اما تحرکات ظریف به شدت محدود خواهد بود.
به نظر می‌رسد که تصمیم‌گیران جمهوری اسلامی ایران به این جمع‌بندی رسیده‌اند که این مقامات - مشخصا جان بولتون و مایک پومپئو - را دور بزنند و مستقیما باب گفتگو با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، را بگشایند.
