در مسیر توسعه

توسعه نهادهای مردمی و غیردولتی در راستای دستیابی به اهداف توسعه پایدار در قرن بیست و یکم که بشر با چالش‌های جدی زیستی و روانی دست به گریبان است، از راهکاری انکارناپذیر دولت‌ها است. چه آنکه کشورهای توسعه یافته از این منظر دارای تجربیات و اندوخته های قابل انتقالی به کشورهای در حال گذار هستند و از این مسیر می توان با بومی سازی و بهره مندی از قوانین و دستورالعمل‌های ملی زمینه دستیابی به توسعه پایدار را فراهم ساخت. در این میان مردم بزرگترین پشتوانه کشور نسبت به نیل توسعه کمی و کیفی محسوب گردیده که از طریق مشارکت پذیری در زمینه‌های عمرانی و اجتماعی و فرهنگی نقش بسزایی را ایفاخواهند نمود.

وضعیت حال و حاضر مردم در روستاها و شهرها مبین این واقعیت است که ما بنا به دلایلی مختلف با تهدیدها و بحران‌های بالقوه و بالفعلی در حوزه جامعه مواجه بوده که می توان به تغییراقلیم، بحران آب، مهاجرت روستاییان به شهرها، اعتیاد، ایدز، تورم و بیکاری رواج بیماریهای عفونی و غیرواگیردار، افسردگی، طلاق و . . . را نام برد. رییس سازمان ثبت احوال کشور اخیرا اعلام نمود که از هر 6ازدواج در کشور یکی به طلاق منجرمی گردد. آمار فوق حاکی از افزایش قابل ملاحظه ای نسبت به سال گذشته دارد.

رييس مركز مديريت بيماري هاي غير واگير دار وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي هم خاطر نشان كرد جمعيت كشور به سوي ميانسالي در حال حركت است و به دنبال آن بيماري هاي غير واگير از جمله بيماري هاي مزمن تنفسي، سرطان، بيماري هاي قلبي و عروقي و از همه مهم تر ديابت افزايش مي يابد و بر اساس نتايج اوليه به دست آمده از يك طرح مطالعاتي، 7 درصد جمعيت بالاي 30 سال كشور به بيماري ديابت مبتلا هستند.

بررسیها و تحقیقات در اقصی نقاط کشور نشان می‌دهد که سن سکته قلبی در جامعه رو به کاهش است. این در حالی است که تغییر الگوی غذایی و دوری از فعالیتهای بدنی باعث شده که جوانترها بیشتر در معرض ابتلا به بیماریهای قلب و عروق قرار بگیرند.

به گزارش مهر، تغییر شیوه زندگی و گرایش به سمت مصرف غذاهای آماده و فست فودها و همچنین افزایش استعمال مواد دخانی و کم تحرکی، از جمله پیامدها و عوارض زندگی شهری است که متاسفانه باعث شده آمار بیماریهای غیر واگیر همچون بیماری های قلب و عروق در جامعه افزایش یابد.

یک متخصص تغذیه می گوید: 80 درصد از ایرانیان دارای شکم سیر و سلول‌های گرسنه هستند و میزان بروز سوء تغذیه در ایران بسیار بالاست. دبیر علمی پنجمین کنگره سراسری خانواده و سلامت جنسی، ضمن بیان این مطلب که علت 30 تا 40 درصد طلاق‌ها، مشکلات عاطفی است، گفت: «باید توجه داشت که مسائل عاطفی، یک کار‌کرد طبیعی میان زن و مرد است و ارضای این غریزه باید به طریقی که فرهنگ ایرانی ما تعریف کرده است اتفاق بیفتد اما بنا به دلایلی می‌تواند دچار نقصان شود. فرماندهی ناجا اعلام کرده است که سالانه بیش از 18هزار نفر در جاده‌های ایران می میرند. یا اینکه فرمانده نیروی انتظامی از شناسایی یک میلیون و 200 هزار معتاد دائم المصرف در کشور خبر داد.

سئوال اساسی آنکه متولیان و نهادهای اجرایی که متولی حفظ و ارتقای سرمایه های اجتماعی هستند در این خصوص چه برنامه هایی دارند؟ شوراهای اسلامی که با رای مستقیم مردم انتخاب شده چه راهکارهایی در این خصوص اتخاذ نموده اند؟

مسایل اجتماعی کنونی کشور و استان در کدام نهاد و دستگاه مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرد؟ آسیب پذیری بانوان در کدام بخش مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد؟ نقش موسسات مردم نهاد در فرایند توسعه پایدار چیست و جایگاه آنها کجاست؟

آیا وظیفه شوراهای اسلامی فقط در حوزه عمران و آبادانی است؟ بااین وجود شوراهای اسلامی برترین بستر در راستای طرح موضوعات کنونی و اتخاذ تصمیمات اجرایی مناسب در تعامل با نهادهای عمومی ذیربط به شمار می روند.

با تاسیس نهادهایی همچون سازمان فرهنگی و هنری شهرداری و تعیین شرح وظایف مرتبط و جلوگیری از انحراف عمل، تاسیس فرهنگسراها، احداث خانه های بهداشت و درمان، مراکز مشاوره می توان باارایه الگوهای آموزشی گامی در تحقق اهداف توسعه هزاره برداشت.

میثاقی که کشورهای عضو سازمان ملل متحد متعهد شده اند تا سال 2016به اهداف آن دست یابند. شوراهای اسلامی شهر به مثابه نمایندگان مردمی و منعکس کننده مشکلات و نارسایی های اجتماعی مهمترین نهاد مردمی و غیردولتی در راستای دستیابی به سلامت اجتماعی و روانی از طریق ایجاد بستر مشارکت مردم و بها دادن به موسسات مردم نهاد و برگزاری کارگاه‌های آموزشی مردمی می باشند.

برگزاری همایش راهکارهای پیشبرد سند چشم انداز و توسعه ملی ایران با تاکید بر نقش سازمانهای مردم نهاد از سوی ستاد ساماندهی فعالیت های سازمانهای مردم نهاد شهر تهران یکی از اقدامات میمون و مبارکی است که شوراهای اسلامی و شهرداری ها می توانند در تقویت بستر مشارکت پذیری مردم انجام دهند.

تجربیات گرانسنگ این ستادمی تواند الگوی باارزشی جهت دیگر استانها بخصوص کلانشهر باشد. باتوجه به ظرفیت‌ها و توانایی‌های نهادهای مدنی مردمی در طرح توسعه و حمایت از مشارکت‌های مردمی با تاکید بر سازمانهای غیردولتی می توان اهداف ذیل را برای آنان متصور بود:

1-اعمال تسهیلگری میان سازمان های مردم نهاد و مدیریت شهری و اعمال نظارت در حوزه سیاستگذاری

2-تحقق واقعی مشارکت سازمان های مردم نهاد در عرصه مدیریت شهری از طریق ظرفیت های حقوقی و تبیین جایگاه سمن ها در سطح شهرداریها

3- فرهنگسازی و آموزش در رابطه با فرهنگ کار داوطلبانه که اساس شکل گیری سمن ها است و همچنین تلاش در جهت فرهنگ سازی واگذاری امور از طریق مدیران اجرایی و تولی گری به جای تصدی گری

4- فعال سازی ظرفیت های محلی برای نقش آفرینی سمن ها در سیاست محله محوری مدیریت شهری مانند سراهای محله، فرهنگسراها، مساجد و مراکز فعالیتهای اجتماعی و ایجاد بستر برای گسترش فعالیت ها از حوزه فرهنگی و اجتماعی به حوزه های خدمات شهری، امداد و نجات، ترافیک، محیط زیست سلامت و ...

5- ایجاد بستر برای ایفای نقش مشورتی سازمان های مردم نهاد در کنار نقش اجرایی آنها که می تواند عامل پویایی نظام مدیریت محلی شهر شود

6-تاکید و توجه به موضوع توان افزایی و آموزش سازمان های مردم نهاد با مشارکت مراکز علمی و سمن های دارای توان و تجربه علمی و اجرایی لازم

7-توجه به موضوع الگو سازی بومی برای ارتباط موثر سازمان های مردم نهاد و مدیریت شهری