رای نمادین عوام بریتانیا به شناسایی فلسطین
۲نوامبر ۱۹۱۷، بیانیه بالفور توسط وزیر خارجه وقت بریتانیا نوشته شد؛ نامه‌ای خطاب به والتر روتشیلد، از نمایندگان محافظه‌کار و یهودی‌تبار پارلمان آن کشور که اولین گام در عرصه بین‌الملل برای تحقق سناریوی از پیش‌برنامه‌ریزی‌شده «تشکیل خانه‌ای ملی برای مردم یهود در فلسطین» بود. دیروز اما با گذشت ۹۷سال از آن تاریخ، مجلس عوام بریتانیا رای به شناسایی فلسطین به‌عنوان یک کشور داده است.
2نوامبر 1917، بیانیه بالفور توسط وزیر خارجه وقت بریتانیا نوشته شد؛ نامه‌ای خطاب به والتر روتشیلد، از نمایندگان محافظه‌کار و یهودی‌تبار پارلمان آن کشور که اولین گام در عرصه بین‌الملل برای تحقق سناریوی از پیش‌برنامه‌ریزی‌شده «تشکیل خانه‌ای ملی برای مردم یهود در فلسطین» بود. دیروز اما با گذشت 97سال از آن تاریخ، مجلس عوام بریتانیا رای به شناسایی فلسطین به‌عنوان یک کشور داده است.
هر چند، این رای «نمادین» است و در دیپلماسی «لندن» تاثیری نخواهد گذاشت. دوشنبه‌شب، طرح به رسمیت شناختن کشور فلسطین که از سوی حزب کارگر بریتانیا و به‌منظور کمک در راستای تحقق «راه‌حل دو دولت» پیشنهاد شده بود، با رای قاطع 274 نماینده مجلس در برابر تنها 12رای مخالف به تصویب رسید؛ آماری که با نگاهی دقیق‌تر به حاضران در جلسه رای‌گیری، چنانکه باید دلگرم‌کننده نیست.
بیش از نیمی از نمایندگان مجلس، از جمله تمامی مقامات دولتی در حالی در رای‌گیری شرکت نکرده بودند که سخنگوی دیوید کامرون، نخست‌وزیر بریتانیا بار دیگر قبل از آغاز جلسه رای‌گیری تاکید کرد مواضع دولت در قبال فلسطین کاملا واضح است و تغییری نخواهد کرد. استیوارت پولاک، دبیر گروه پارلمانی «دوستان محافظه‌کار اسراییل» نیز که نمایندگان حزب متبوعش طبق سنت همیشگی در جلسه رای‌گیری طرح‌های پیشنهادی حزب کارگر شرکت نکردند، اعلام کرد دولت بریتانیا خواستار بازگشت اسراییل و فلسطین به میز مذاکرات است و از تحرکات یک‌جانبه فلسطینیان در سازمان ملل یا سایر مجامع حمایت نمی‌کند.
اسراییل نیز طی بیانیه‌ای، نگرانی خود را از آینده روند مذاکرات صلح اعلام کرده است. وزارت خارجه اسراییل در این بیانیه که روز سه‌شنبه صادر شده است، شناسایی شتاب‌زده دولت فلسطین از سوی جامعه بین‌الملل را پیامی دردسرساز به رهبران فلسطینی دانست که از این پس می‌توانند از تصمیم‌گیری‌های دشواری که بر عهده طرفین است، شانه خالی کرده و از احتمال دستیابی به صلحی واقعی بکاهند. در این بیانیه آمده است: «به‌رسمیت شناختن دولت فلسطین تنها در نتیجه موفقیت گفت‌وگوهای مستقیم صلح بین مقامات اسراییلی و فلسطینی حاصل خواهد شد.»
اما به‌نظر می‌رسد این رای نمادین مجلس عوام بریتانیا که هیچ‌گونه الزام اجرایی به همراه ندارد، واجد پیام‌هایی عمیق‌تر برای اسراییل و حامیان آنان است. ماتیو گولد، سفیر بریتانیا در اسراییل در مصاحبه با رادیو اسراییل رای مجلس را حاکی از تغییر جهت افکار عمومی در بریتانیا و حتی فراتر از مرزهای آن دانست. به نظر این مقام بریتانیا، ادامه شهرک‌سازی‌ها و فاجعه غزه که تابستان امسال بیش از دوهزار فلسطینی را به کام مرگ کشاند، لطمه شدیدی به جایگاه اسراییل نزد افکار عمومی بریتانیا وارد کرده است.
جک استراو، وزیر خارجه اسبق بریتانیا از حزب کارگر بر این باور است که در این شرایط تنها باید با زبان فشار با دولت نتانیاهو سخن گفت؛ فشاری که این روزها نه تنها از سوی جامعه بین‌الملل فزونی یافته، بلکه جامعه مدنی اسراییل را نیز به تحرک واداشته است. حمایت 363نفر از چهره‌های چپ‌گرای اسراییلی از طرح پیشنهادی حزب کارگر که برخی از دیپلمات‌ها و نمایندگان سابق مجلس اسراییل را نیز در برمی‌گرفت، نشان از آن دارد که بسیاری از فلسطینیان آینده دموکراتیک آن کشور را در گرو تشکیل دولتی فلسطینی در جوار خود می‌دانند.
بنا بر اعتراف مقامات اسراییل، افزایش فشارها برای منزوی کردن این کشور پیامدهایی عینی بر اقتصاد و جایگاه سیاسی آن کشور داشته است. رای پارلمان بریتانیا که فلسطین روزگاری تحت‌الحمایه آن کشور قرار داشت، جدیدترین ثمره کارزار فشار بر اسراییل است. پیش از این، استفان لوفون، نخست‌وزیر سوئد وعده داده بود تا در روز جشن یوم کیپور، یکی از اعیاد مذهبی یهودیان، دولت فلسطین را به رسمیت بشناسد. در این صورت، سوئد اولین کشور بزرگ اتحادیه اروپا خواهد بود که دست به چنین اقدامی می‌زند.
پارلمان اسپانیا نیز در سال2011 به طرح شناسایی دولت فلسطین رای مثبت داده بود، اما دولت این کشور تاکنون از پیگیری مصوبه پارلمان سرباز زده است. تمامی اینها افزون بر برخی از کشور‌های شرق اروپا هم‌چون مجارستان است که در دوران جنگ سرد و پیش از پیوستن به اتحادیه اروپا موجودیت دولت فلسطینی را به رسمیت شناخته‌اند. هنان اشراوی، یکی از مقامات ارشد سازمان آزادی‌بخش فلسطین، طی بیانیه‌ای اقدام مجلس بریتانیا را گامی در راستای تشدید تلاش‌های اروپاییان برای شناسایی دولت فلسطینی و اعطای حقوق معوق‌مانده فلسطینیان از سوی جامعه بین‌الملل دانست.
گراهام موریس، نماینده حزب کارگر و حامی اصلی طرح پیشنهادی این حزب به پارلمان، پس از اعلام نتایج، رای مجلس را «یک گام نمادین کوچک اما بااهمیت» در راستای تشکیل دولت فلسطینی دانست. اما شاید بزرگ‌ترین نگرانی اسراییل در رابطه با رای مثبت مجلس بریتانیا را باید در سخنان ریچارد اتاوی، نماینده محافظه‌کار مجلس در جلسه رای‌گیری دوشنبه یافت. تحولات شش‌ماهه اخیر برای این نماینده محافظه‌کار که به گفته خودش، از ابتدا حامی اسراییل بوده، چنان آزاردهنده بوده که تصمیم گرفته برخلاف روال معمول به طرح شناسایی دولت فلسطین، رای مثبت بدهد.
آغاز مذاکرات مستقیم فتح و حماس
اما درحالی‌که امیدها برای تشکیل دولت فلسطینی روزبه‌روز افزایش می‌یابد، هنوز پرسشی مهم بی‌پاسخ مانده است: کدام دولت فلسطینی؟ پرسشی که نمایندگان فتح و حماس درصدد پاسخ‌گویی به آن هستند. به گزارش یک منبع دیپلماتیک مصری، قاهره در پی آن است تا برای تکمیل مذاکرات مستقیم بین نمایندگان فتح و حماس به منظور تشکیل دولت وحدت ملی، نقشی میانجی بازی کند. انتظار می‌رود دور جدید مذاکرات در آینده نزدیک برگزار گردد. این در حالی است که بان کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل متحد، روز سه‌شنبه و دو روز پس از اعطای کمک 4/5میلیارددلاری برای بازسازی نوار غزه، وارد این منطقه بحران‌زده شد. او که از خرابه‌های حاصل از موشک‌باران اسراییل در غزه و کمپ‌های پناهجویان این شهر دیدن می‌کرد، ضمن همدردی با قربانیان غزه، میزان خرابی‌های وارده را غیرقابل‌توصیف خواند.
هر چند، این رای «نمادین» است و در دیپلماسی «لندن» تاثیری نخواهد گذاشت. دوشنبه‌شب، طرح به رسمیت شناختن کشور فلسطین که از سوی حزب کارگر بریتانیا و به‌منظور کمک در راستای تحقق «راه‌حل دو دولت» پیشنهاد شده بود، با رای قاطع 274 نماینده مجلس در برابر تنها 12رای مخالف به تصویب رسید؛ آماری که با نگاهی دقیق‌تر به حاضران در جلسه رای‌گیری، چنانکه باید دلگرم‌کننده نیست.
بیش از نیمی از نمایندگان مجلس، از جمله تمامی مقامات دولتی در حالی در رای‌گیری شرکت نکرده بودند که سخنگوی دیوید کامرون، نخست‌وزیر بریتانیا بار دیگر قبل از آغاز جلسه رای‌گیری تاکید کرد مواضع دولت در قبال فلسطین کاملا واضح است و تغییری نخواهد کرد. استیوارت پولاک، دبیر گروه پارلمانی «دوستان محافظه‌کار اسراییل» نیز که نمایندگان حزب متبوعش طبق سنت همیشگی در جلسه رای‌گیری طرح‌های پیشنهادی حزب کارگر شرکت نکردند، اعلام کرد دولت بریتانیا خواستار بازگشت اسراییل و فلسطین به میز مذاکرات است و از تحرکات یک‌جانبه فلسطینیان در سازمان ملل یا سایر مجامع حمایت نمی‌کند.
اسراییل نیز طی بیانیه‌ای، نگرانی خود را از آینده روند مذاکرات صلح اعلام کرده است. وزارت خارجه اسراییل در این بیانیه که روز سه‌شنبه صادر شده است، شناسایی شتاب‌زده دولت فلسطین از سوی جامعه بین‌الملل را پیامی دردسرساز به رهبران فلسطینی دانست که از این پس می‌توانند از تصمیم‌گیری‌های دشواری که بر عهده طرفین است، شانه خالی کرده و از احتمال دستیابی به صلحی واقعی بکاهند. در این بیانیه آمده است: «به‌رسمیت شناختن دولت فلسطین تنها در نتیجه موفقیت گفت‌وگوهای مستقیم صلح بین مقامات اسراییلی و فلسطینی حاصل خواهد شد.»
اما به‌نظر می‌رسد این رای نمادین مجلس عوام بریتانیا که هیچ‌گونه الزام اجرایی به همراه ندارد، واجد پیام‌هایی عمیق‌تر برای اسراییل و حامیان آنان است. ماتیو گولد، سفیر بریتانیا در اسراییل در مصاحبه با رادیو اسراییل رای مجلس را حاکی از تغییر جهت افکار عمومی در بریتانیا و حتی فراتر از مرزهای آن دانست. به نظر این مقام بریتانیا، ادامه شهرک‌سازی‌ها و فاجعه غزه که تابستان امسال بیش از دوهزار فلسطینی را به کام مرگ کشاند، لطمه شدیدی به جایگاه اسراییل نزد افکار عمومی بریتانیا وارد کرده است.
جک استراو، وزیر خارجه اسبق بریتانیا از حزب کارگر بر این باور است که در این شرایط تنها باید با زبان فشار با دولت نتانیاهو سخن گفت؛ فشاری که این روزها نه تنها از سوی جامعه بین‌الملل فزونی یافته، بلکه جامعه مدنی اسراییل را نیز به تحرک واداشته است. حمایت 363نفر از چهره‌های چپ‌گرای اسراییلی از طرح پیشنهادی حزب کارگر که برخی از دیپلمات‌ها و نمایندگان سابق مجلس اسراییل را نیز در برمی‌گرفت، نشان از آن دارد که بسیاری از فلسطینیان آینده دموکراتیک آن کشور را در گرو تشکیل دولتی فلسطینی در جوار خود می‌دانند.
بنا بر اعتراف مقامات اسراییل، افزایش فشارها برای منزوی کردن این کشور پیامدهایی عینی بر اقتصاد و جایگاه سیاسی آن کشور داشته است. رای پارلمان بریتانیا که فلسطین روزگاری تحت‌الحمایه آن کشور قرار داشت، جدیدترین ثمره کارزار فشار بر اسراییل است. پیش از این، استفان لوفون، نخست‌وزیر سوئد وعده داده بود تا در روز جشن یوم کیپور، یکی از اعیاد مذهبی یهودیان، دولت فلسطین را به رسمیت بشناسد. در این صورت، سوئد اولین کشور بزرگ اتحادیه اروپا خواهد بود که دست به چنین اقدامی می‌زند.
پارلمان اسپانیا نیز در سال2011 به طرح شناسایی دولت فلسطین رای مثبت داده بود، اما دولت این کشور تاکنون از پیگیری مصوبه پارلمان سرباز زده است. تمامی اینها افزون بر برخی از کشور‌های شرق اروپا هم‌چون مجارستان است که در دوران جنگ سرد و پیش از پیوستن به اتحادیه اروپا موجودیت دولت فلسطینی را به رسمیت شناخته‌اند. هنان اشراوی، یکی از مقامات ارشد سازمان آزادی‌بخش فلسطین، طی بیانیه‌ای اقدام مجلس بریتانیا را گامی در راستای تشدید تلاش‌های اروپاییان برای شناسایی دولت فلسطینی و اعطای حقوق معوق‌مانده فلسطینیان از سوی جامعه بین‌الملل دانست.
گراهام موریس، نماینده حزب کارگر و حامی اصلی طرح پیشنهادی این حزب به پارلمان، پس از اعلام نتایج، رای مجلس را «یک گام نمادین کوچک اما بااهمیت» در راستای تشکیل دولت فلسطینی دانست. اما شاید بزرگ‌ترین نگرانی اسراییل در رابطه با رای مثبت مجلس بریتانیا را باید در سخنان ریچارد اتاوی، نماینده محافظه‌کار مجلس در جلسه رای‌گیری دوشنبه یافت. تحولات شش‌ماهه اخیر برای این نماینده محافظه‌کار که به گفته خودش، از ابتدا حامی اسراییل بوده، چنان آزاردهنده بوده که تصمیم گرفته برخلاف روال معمول به طرح شناسایی دولت فلسطین، رای مثبت بدهد.
آغاز مذاکرات مستقیم فتح و حماس
اما درحالی‌که امیدها برای تشکیل دولت فلسطینی روزبه‌روز افزایش می‌یابد، هنوز پرسشی مهم بی‌پاسخ مانده است: کدام دولت فلسطینی؟ پرسشی که نمایندگان فتح و حماس درصدد پاسخ‌گویی به آن هستند. به گزارش یک منبع دیپلماتیک مصری، قاهره در پی آن است تا برای تکمیل مذاکرات مستقیم بین نمایندگان فتح و حماس به منظور تشکیل دولت وحدت ملی، نقشی میانجی بازی کند. انتظار می‌رود دور جدید مذاکرات در آینده نزدیک برگزار گردد. این در حالی است که بان کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل متحد، روز سه‌شنبه و دو روز پس از اعطای کمک 4/5میلیارددلاری برای بازسازی نوار غزه، وارد این منطقه بحران‌زده شد. او که از خرابه‌های حاصل از موشک‌باران اسراییل در غزه و کمپ‌های پناهجویان این شهر دیدن می‌کرد، ضمن همدردی با قربانیان غزه، میزان خرابی‌های وارده را غیرقابل‌توصیف خواند.
