یادداشت دریافتی- قادر باستانی؛ این روزها اضطراب فیلترینگ، اهالی شبكه اجتماعی تلگرام را فرا گرفته است. چند روز پیش شایع كردند كه تا 24 ساعت دیگر این شبكه فیلتر خواهد شد.
البته سرعت تلگرام كم شده و گاه ارتباطات مختل می‌شود، اما اکانت رسمی تلگرام اعلام کرده که برخی آی اس پی‌های ایرانی سرعت دسترسی کاربران به این شبکه اجتماعی را مختل کرده‌اند.
در گزارش بخش فنی تلگرام آمده که هیچ مشکلی در پشتیبانی کاربران ایرانی وجود ندارد. این در حالی است که شرکت زیرساخت مخابرات هرگونه تصمیم برای فیلترینگ این شبکه اجتماعی را تکذیب کرده است.
قبلاً از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، خواسته شده بود تا زمینه و بستر فنی موردنیاز برای مسدودسازی و کنترل موثر شبکه‌های اجتماعی‌ِدارای محتوای مجرمانه فراهم شود.
بدیهی است، اگر شیوه اعمال فیلترینگ، هوشمندانه و دقیق باشد و تنها حوزه‌هایی مانند مسائل اخلاقی، جرائم رایانه‌ای، مسائل امنیت‌ملی و تروریسم را شامل شود، همه از آن پشتیبانی می‌كنند، اما مسدودسازی فله‌ای، صرفاً فضای بی‌اعتمادی را گسترش می‌دهد و مضرات آن بیشتر از منافع خواهد بود.
چنین فیلترینگی، ناكاراست و نسل جوان را بی‌اعتماد می‌كند و راه برخورد علمی با پدیده‌های جدید، ممنوعیت و مسدودسازی نیست.
اخیراً مقاله‌ای را می‌خواندم كه پیش‌بینی كرده بود، ظرف چند سال آینده، اینترنت همانند برق معابر عمومی، همه‌گیر و رایگان خواهد شد و امكانی برای محدودسازی وجود نخواهد داشت.
فناوری ارتباطی، ذات انکارناشدنی دارد و دائم در حال گسترش است. امروزه دیگر دامنه ارتباطات از پست الكترونیك، چت و وب‌نویسی فراتر رفته و شبكه‌های اجتماعی موبایلی، برای داشتن تعاملات همه‌جانبه میان آحاد مردم ایجاد شده است.
در واقع، برای تمام اشخاص فرصت فراهم شده است تا صدایشان برابر شنیده شود. هدف این شبكه‌ها، كمك به بهبود و تسهیل روابط، همكاری و تعامل بین شهروندان، سازمان‌ها و موسسات در موضوعات‌گوناگون مثل تجارت، كسب و كار، پزشكی، مباحث علمی، آموزشی و نظایر آن، در راستای افزایش آگاهی و تغییر مثبت است.
شبكه‌های اجتماعی، ظرفیت آن را دارند كه به شكوفایی استعدادها در زمینه توسعه اقتصادی و اجتماعی، ارتقای كیفیت زندگی، امحای فقر و تسهیل فرایند تصمیم‌گیری مشاركتی در كشور كمك كنند. اما اگر نیمه خالی لیوان را بنگریم، به هرحال این شبكه‌ها نیز مثل هر مقوله جدید دیگر، تبعاتی هم دارند.
بعضی‌ها دلسوزانه نگران محتوای نامناسب در این شبكه‌ها هستند. این نگرانی درست و به حق است، اما راه آن مسدودسازی نمی‌تواند باشد. اگر می‌خواهیم با محتوای نامناسب مقابله کنیم، بهترین و موثرترین راه این است كه به عرصه چنین فناوری‌هایی وارد شویم و با تولید محتوای بیشتر، با آنها مقابله محتوایی كنیم.
به طور قطع و یقین، از نظر فنی امکان برخورد شکلی با آنها وجود ندارد. راه درست و علمی همین است كه ما باید این فناوری‌ها را آزادتر کنیم تا مردم با تولید محتوای بیشتر، بتوانند جایگاهی برای فرهنگ اسلامی و ایرانی تدارک ببینند.
اینكه كسی در جایی، محتوای مجرمانه در یك شبكه اجتماعی می‌گذارد، نمی‌تواند دلیل كافی برای مسدودكردن باشد؛ چون اولاً حجم چنین مطالبی در برابر صدها هزار مطلب مفید، علمی، انقلابی و دینی بسیاركم و بی‌مقدار است و از طرف دیگر امكان برخورد موثر قانونی با تولیدكنندگان چنین محتواهایی وجود دارد.
در صورت در صورت مسدودسازی، تعداد بسیار زیاد تولیدكنندگان محتوای خوب و مثبت، كاهش می‌یابد و عملاً یك میدان وسیع به تولیدكنندگان محتوای مجرمانه واگذار می‌شود كه منطبق با مصالح ملی نیست.
این را به خاطر بسپاریم كه از نظر فنی، نرم افزارهای فراوانی در دسترس كاربران قرار دارد كه به راحتی آب خوردن، می‌توانند مسدودسازی را دور بزنند و نتیجه عملی آن وهن قوانین و مقررات موضوعه خواهد بود. اگر خواستار حل مشکل هستیم، باید به مردم خود اعتماد كنیم.
بقول شاعر: دل اگه دله کارش مشکله