"قوز قرنیه" چیست؟

یک فوق تخصص پیوند قرنیه با اشاره به اینکه در سال‌های اخیر شایع‌ترین علت پیوند قرنیه در دنیا شیوع بیماری قوز قرنیه بوده است، گفت: تشخیص زودهنگام این بیماری در جلوگیری از پیشرفت آن بسیار موثر است.

دکتر میترا زمانی، اظهار کرد: با توجه به اینکه استحکام قرنیه کم و بافت آن از لحاظ ساختار کلاژنی ضعیف است، بر اثر برخی عوامل فشار بر سطح چشم افزایش یافته و انحنای طبیعی بافت قرنیه تغییر می‌کند و میزان انحنای آن به سمت بیرون بیشتر خواهد شد که در اصطلاح به آن بیماری قوز قرنیه گفته می‌شود.

وی افزود: بیماری قوز قرنیه از سنین 10 سال به بعد ظاهر می‌شود و معمولا نمود آن به صورت اختلال دید است که با عینک اصلاح نمی‌شود؛ زیرا آستیگماتیک نامنظم در چشم ایجاد می کند.

زمانی ادامه داد: این بیماری در غالب موارد دو طرفه است، اما می‌تواند به صورت غیر قرینه بروز کند؛ یعنی اول یک چشم درگیر شود و سپس چشم دوم را گرفتار کند. از خصوصیات بیماری قوز قرنیه این است که به صورت پیش رونده و با افزایش طول عمر به خصوص در سال های نوجوانی و جوانی شروع به پیشرفت می کند و عمده پیشرفت این بیماری نیز در همین سن اتفاق می افتد.

این فوق تخصص پیوند قرنیه و لنز افزود: این بیماری علائمی چون درد، قرمزی و التهاب ندارد؛ قوز قرنیه از بیماری هایی است که بیشترین علت آشکار آن، نقصان دید در افراد است و عمده شکایت این افراد نیز به دلیل کاهش دید بوده و با عینک به دید مطلوب نمی‌رسند.

زمانی عنوان کرد: اگر بیماری بسیار پیش‌رونده باشد ممکن است با کدورت در قرنیه یا پاره شدن لایه های عقبی قرنیه همراه باشد، اما در غیر این صورت علائم آشکار دیگری در این بیماری نخواهیم داشت.

وی اظهار کرد: نحوه تشخیص این بیماری به این صورت است که فرد با علائم کاهش دید مراجعه می کند و اگر بیماری در مراحل شدید باشد، با معاینه معمولی قابل تشخیص است ولی چنانچه بیماری خفیف باشد، نیاز به تصویربرداری‌های خاص قرنیه وجود دارد که تکنیک های تصویربرداری هم متعدد هستند و این تکنیک ها کمک می کنند بیماری در مراحل اولیه کشف شود. تشخیص این بیماری در مراحل اولیه از چند نظر اهمیت دارد؛ در این مرحله امکان جلوگیری از پیشرفت بیماری بسیار بالاست.

این جراح و متخصص بیماری های چشم گفت: افراد مبتلا به این بیماری کاندیدای عمل جراحی لیزر و اعمال جراحی همراه با برش نیستند. چون قرنیه این افراد به دلیل بیماری ضعیف است و امکان تضعیف بیشتر بافت قرنیه در این عمل های جراحی بالاست. بنابراین این گونه عمل ها درمان مناسبی برای بیماری قوز قرنیه نیستند. این افراد چنانچه این روش ها را برای درمان استفاده کنند، در مدت زمانی کوتاه دچار کاهش دید شدیدتری می شوند.

زمانی ادامه داد: یکی از راه های جلوگیری از پیشرفت بیماری این است که ابتدا بافت قرنیه در معرض ماده حساسی چون ریبوفلاوین و سپس اشعه ماورای بنفش قرار می گیرد، این اقدام در جهت استحکام بخشی بافت قرنیه انجام می شود که بر اساس گزارش های یک دهه اخیر در این زمینه، این روش نتایج قابل توجه و موفقی در پی داشته است؛ به طوری که بیماری کامل متوقف شده یا از شدت پیشرفت آن به میزان بالایی کاسته شده است.

وی درباره راه‌های درمان این بیماری گفت: تشخیص زودهنگام این عارضه در مراحل اولیه بروز آن از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است؛ چون اگر بیماری قوز قرنیه در مراحل خفیف تشخیص داده شود، با روش‌های اصلاحی ساده و استفاده از عینک، کاهش دید در این افراد قابل اصلاح است و این افراد می‌توانند به زندگی عادی خود بازگردند و هیچ محدودیتی در زندگی حتی برای برعهده گرفتن مشاغل مهم نخواهند داشت.

فوق تخصص پیوند قرنیه و لنز مرکز آموزشی درمانی امام خمینی(ره) اهواز اظهارکرد: اگر بیماران به هر دلیلی با عینک به دید مطلوب خود نرسند، می توان با استفاده از کارگذاری حلقه یا لنزهای خاص در بافت قرنیه، دید طبیعی را به این افراد بازگرداند. افراد مبتلا به بیماری قوز قرنیه چون اشکالی در ساختمان شبکیه چشم خود ندارند و ساختمان چشم طبیعی است، بنابراین با روش‌های مختلف می توان قرنیه را به انحنای طبیعی خود رساند تا افراد به دید مطلوب دست یابند.

زمانی با بیان اینکه شیوع این بیماری در سن کودکی نیست و از 10 سالگی به بعد بروز می‌کند، افزود: بر این اساس احتمال ایجاد تنبلی چشم در این افراد اندک است. چنانچه بیماری بسیار پیشرفت کرده که جراحی‌های ساده‌ای چون حلقه یا لنزگذاری در بافت قرنیه جوابگوی درمان نیست، نیاز به پیوند قرنیه وجود دارد. البته پیوند قرنیه مسائل و معضلاتی را به دنبال دارد که باعث می شود فرد پس از مدت ها دوباره به کاهش دید و عوارضی چون باقی ماندن رد پیوند دچار شود. بنابراین بهترین راه، پیشگیری از پیشرفت بیماری با تشخیص زودهنگام آن است.

این فوق تخصص پیوند قرنیه و لنز گفت: آگاهی بخشی به خانواده‌ها در این زمینه می‌تواند بسیار حائز اهمیت باشد؛ خانواده‌هایی که فرزند نوجوان دارند که از ضعف بینایی به خصوص به شکل آستیگماتیک (نزدیک بینی) رنج می‌برد، بهتر است برای تشخیص نوع ضعف بینایی و علت آن به متخصص چشم مراجعه کنند.

وی با بیان اینکه بروز بیماری قوز قرنیه در افراد علت شناخته شده و دقیقی ندارد، افزود: البته با بررسی‌های انجام شده، دریافته‌اند که زمینه ژنتیک در بروز این بیماری بسیار مطرح است. همچنین وجود برخی بیماری‌ها نیز زمینه ابتلای افراد به بیماری قوز قرنیه را افزایش می‌دهد؛ کودکان سندرم داون و افراد آتوپی ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری باشند.

زمانی عنوان کرد: به طور کلی هر عاملی که باعث شود فرد در بلندمدت مالش مداوم سطح چشم داشته باشد، در ایجاد قوز قرنیه تاثیر دارد. همچنین در افرادی که حساسیت های شدید فصلی مانند حساسیت های بهاره دارند، بروز این بیماری بسیار دیده شده است. در مجموع می‌توان تاکید کرد که مالش و سایش سطح قرنیه بیشتر از سایر عوامل، بروز این بیماری را به دنبال دارد. البته کسانی که در طولانی مدت از لنزهای سخت و نیمه سخت استفاده می کنند نیز مستعد ابتلا به بیماری قوز قرنیه هستند.