عملیات اکشن برای آزادی نازنین، بهاره، تینا!

«دوران سانسور و توقیف تمام شده. نسخه کامل فیلم را خواهیم دید»؛ این جمله‌ای است که در چند روز گذشته بار دیگر عبدالرضا کاهانی و فیلم توقیف‌شده‌اش، «ارادتمند؛ نازنین، بهاره، تینا» را در مرکز توجهات قرار داده. به گمان برخی، پخش قسمتی کوتاه از این فیلم در فضای مجازی، نشان‌دهنده واکنش جدیدی از سمت سازندگان این فیلم در اعتراض به توقیف و احتمالا دردسترس قراردادن آن در فضای مجازی خواهد بود. این البته برای اولین‌بار نیست که کارگردانی به نشانه اعتراض به دریافت‌نکردن پروانه نمایش فیلمش، آن را در فضای مجازی منتشر می‌کند. علی احمدزاده، کارگردان «مهمونی کامی»، هم پیش از این در اعتراض به دریافت‌نکردن پروانه نمایش، فیلم خود را در اینترنت قرار داد.

کاهانی هم در فیلم آخرش به تهدیدی مشابه دست زده، هرچند بیش از یک سکانس از فیلم را منتشر نکرده است. در ویدئویی که شیما منفرد، تدوینگر این فیلم و همسر کاهانی، از یکی از سکانس‌های فیلم منتشر کرده و کاهانی و برخی عوامل این فیلم هم به اشتراک گذاشته‌اند، مهران غفوریان به نوچه یا شاگردش تلفنی دستور می‌دهد برای میهمانی‌ای که قرار است با دخترهای حاضر در این فیلم داشته باشد، نوشيدني غيرمجاز تهیه کند. کاهانی در کنار این سکانس، از پایان دوران سانسور فیلمش نوشته و یکی از عوامل فیلمش افزوده است: «...اگر شد در سینما و اگر نه در اینترنت».

ارشاد درباره فیلم کاهانی چه می‌گوید؟
چندی پیش حجت‌الله ایوبی، رئیس سازمان سینمایی، در گفت‌وگویی با بانی‌فیلم با اشاره به اینکه نمایش فیلم کاهانی از دستور کار خارج شده و او باید قید مجوزگرفتن برای این فیلم را بزند، گفته بود: «بعضی فیلم‌ها در دستور کار خود سازندگان هم نیستند؛ یعنی کسی پیگیرش نیست که مشکلش حل می‌شود یا نه؛ مثلا «گزارش یک جشن» ابراهیم حاتمی‌کیا، هیچ پیگیری‌ای از طرف صاحبان فیلم ندیدیم. بنابراین عملا از دستور کار خارج است؛ چون پیگیری از طرف خودشان هم نیست و بعضی از فیلم‌ها اصلا قابل بررسی هم نیستند؛ مثل «ارادتمند، نازنین، بهاره، تینا»، چون ساختار فیلم به‌گونه‌ای است که قابل بررسی نیست. امیدوارم آقای کاهانی که خیلی هم از ایشان ممنونم که با متانت از این ماجرا گذشتند، فیلم بعدی‌شان را بسازند».

این در حالی است که حواشی چند ماه گذشته این فیلم سینمایی و نقل صحبتی از طرف رئیس سازمان سینمایی درباره اینکه مجوز ساخت فیلم «ارادتمند؛ نازنین، بهاره، تینا» خارج از روال بررسی شورا صادر شده و تنها طرح فیلم‌نامه یا خلاصه داستان با حکم حکومتی رئیس سازمان سینمایی پروانه ساخت گرفته، باعث شد بسیاری عملکرد وزارت ارشاد در قبال فیلم‌هایی که پروانه ساخت آنها تأیید می‌شود و در فرایند پروانه نمایش به مشکل برمی‌خورند را بار دیگر زیر سؤال ببرند.

تازه‌ترین واکنش عوامل
«ارادتمند؛ نازنین، بهاره، تینا» از جمله فیلم‌هایی است که به نظر می‌رسد با چالشی جدی در فرایند پروانه نمایش روبه‌رو است و صراحتا از سوی وزارت ارشاد اعلام شده که این فیلم پروانه نمایش دریافت نخواهد کرد.

سعید خانی، یکی از تهیه‌کنندگان فیلم در گفت‌وگو با«شرق» درباره تصمیم سازندگان این فیلم سینمایی در مقابل موضع وزارت ارشاد و مسیر پرچالشی که پیش‌رویشان است، گفت: «بارها این نکته را تکرار کرده‌ایم که این فیلم، طبق فیلم‌نامه‌ای که به وزارت ارشاد برای صدور مجوز ساخت داده شد، ساخته شده و ماه‌هاست پیگیر صدور پروانه نمایش این فیلم هستیم. درحال‌حاضر و با تغییر مدیران و وزیر ارشادی که به‌تازگی امور را به دست گرفته است، ما هنوز هم منتظر پاسخ از وزارت ارشاد برای تعیین‌تکلیف این فیلم هستیم».

او در بخش دیگری از صحبت‌هایش در پاسخ به این پرسش که با وجود مخالفت‌های وزارت ارشاد با نمایش این فیلم، آیا فیلم را در فضای مجازی توزیع خواهند کرد یا خیر؟ گفت: «فعلا چنین قصدی نداریم و همه ما منتظر پاسخ نامه‌ای هستیم که به وزیر ارشاد نوشتیم و خواستار اکران فیلم شده‌ایم. خواسته ما این است که بدانیم با تمام اصلاحاتی که در فیلم انجام دادیم مشکل فیلم کجاست؟ حاضریم گفت‌وگو کنیم و مشکلاتی که از نظر آنها حل‌نشدنی است را با گفت‌وگو حل کنیم و متأسفانه تابه‌حال هیچ گفت‌وگویی انجام نشده است».

او ادامه داد: «تابه‌حال درخواست‌هایی برای حضور در چند فستیوال جهانی داشتیم، اما خواسته ما ابتدا نمایش فیلم در ایران است و می‌خواهیم با وزارت ارشاد همسو باشیم. مدت‌هاست که وزارت ارشاد از ما خواسته تا درباره این فیلم سکوت کنیم و سکوت ما تنها به حرمت وزارت ارشاد بود، اما ما سکوت کردیم و عده‌ای دیگر به حواشی دامن زدند و مسیر این فیلم را روزبه‌روز سخت‌تر کردند. اظهارنظرهای عجیب‌وغریب درباره این فیلم باعث شد تا همه‌چیز برای رسیدن به اکران سخت شود، اما دوستان بدانند ما هم بلدیم حرف بزنیم و تنها طبق خواسته وزارت ارشاد و مصالح فیلم سکوت کرده‌ایم».

خانی در پاسخ به این پرسش که ظاهرا مشکل فیلم به تصدی‌گری وزیری خاص مربوط نمی‌شود و این فیلم ازجمله مواردی است که مدت‌زمان طولانی‌تری توقیف خواهد ماند، گفت: «در صحبت‌های وزیر جدید چند نکته وجود داشت از جمله اینکه در این دوره فیلم‌ساز یا موسیقی زیرزمینی نخواهیم داشت. فیلم ما هم با پروانه ساخت وزارت ارشاد ساخته شده است، اگر تخطی‌ای صورت گرفته، ما جوابگو خواهیم بود، اما اگر غیر از این باشد، وزارت ارشاد باید به وظیفه‌اش که اکران فیلم است عمل کند. دعواهایی که پیرامون این فیلم به وجود آمده، خیلی به خود فیلم مرتبط نیست و دعواهای شخصی است. امیدوارم وزیر محترم به‌زودی ترتیب‌اثری به سرنوشت فیلم‌های توقیفی بدهد. برای ساخت یک فیلم زمان و هزینه زیادی صرف می‌شود و با توقیف یک فیلم حاصل زحمات گروهی بی‌نتیجه می‌ماند».

این تهیه‌کننده سینما درباره پخش قسمتی از فیلم در فضای مجازی افزود: «متأسفم که در این مدت برخی از دوستان فیلم را ندیده، درباره آن اظهارنظر کردند که در خود این اظهارنظرها هم صحبت‌های ضدونقیضی وجود داشت؛ آنهایی که به‌ظاهر دوست و همکار هستند، اما خواسته قلبی آنها این است که فیلم توقیف بماند. پخش بخشی از فیلم تنها به این دلیل بود که بگویم فیلم چیز غیرطبیعی‌ای نیست که فکر می‌کنید و بخشی از بازی مهران غفوریان را که بازی درخشانی در این فیلم دارد نشان دادیم».

او درباره این موضوع که معمولا همیشه نام عبدالرضا کاهانی حساسیت‌برانگیز است و توجهات بسیاری را به ساخته‌هایش جلب می‌کند، گفت: «برخی ناراحت هستند که چرا کاهانی هر سال یک فیلم می‌سازد؟ سرمایه فیلم‌هایش چطور تأمین می‌شود؟ درصورتی‌که فیلم‌هایش با مشارکت همه عوامل ساخته می‌شود و فیلم‌ساز مستقلی است. گناه او تنها این است که روی واقعیت‌های جامعه دست می‌گذارد و برخلاف عده‌ای، ظاهر و باطنش یکی است و به‌اصطلاح عادت به پاچه‌خواری ندارد و من به‌عنوان تهیه‌کننده تابه‌حال چند تجربه موفق همکاری با او داشته‌ام و خوشحالم که معدود افرادی در سینما مثل او فکر می‌کنند و فیلم می‌سازند». خانی در پایان گفت: «ما همچنان منتظر پاسخ نامه‌ای که به وزیر جدید نوشته‌ایم می‌مانیم و اگر باز هم جواب منفی بشنویم، اقدام دیگری انجام خواهیم داد، اما فیلم یقینا به نمایش درخواهد آمد».

 ‌کارگردانی با کارنامه فیلم‌های توقیفی
«اسب حیوان نجیبی است»، «بی‌خودوبی‌جهت» و «استراحت مطلق» از جمله فیلم‌های کاهانی است که هرکدام با چالشی در اکران مواجه بوده‌اند. بدون‌شک او ازجمله کارگردان‌هایی است که پیش از اکران رسمی فیلم‌هایش، مجادلات فراوانی با وزارت ارشاد را از سر گذرانده و ظاهرا این‌بار این کشمکش‌ها طولانی‌تر شده است.

گفته می‌شود داستان «ارادتمند؛ نازنین، بهاره، تینا» روایتگر قصه سه دختر است که روابطی نامتعارف با مردان مختلف دارند و مجموعه‌ای از دیالوگ‌ها و ری‌اکشن‌ها را در این بستر داستانی به نمایش می‌گذارند. به نظر می‌رسد آخرین فیلم عبدالرضا کاهانی، مسیر سخت‌تری برای رسیدن به اکران پیش‌رو دارد. چندی پیش یکی از اعضای شورای پروانه نمایش در گفت‌وگو با «تابناک» تأکید کرده بود: «در صورت صدور پروانه نمایش برای این فیلم، بعید است این فیلم بیش از یک هفته بر پرده سینماها دوام بیاورد و بنابراین حتی اگر برای این فیلم پروانه نمایش صادر می‌شد، امکان دفاع از این پروانه وجود نداشت و در نهایت به کلیت سینمای ایران آسیب می‌رسید». بااین‌حال باید منتظر ماند و دید، تصمیم جدید وزارت ارشاد درباره فیلم جنجالی کاهانی چه خواهد بود؟