فرارو- پس از گذشت ماه‌های طلایی بازار بورس به نظر می‌رسد روز‌های افول فرا رسیده است. بازار سرمایه در روز‌های گذشته شاهد نوسان، هیجان و بالا و پایین‌هایی بوده است. پس از رشد‌های عجیب و غریب از ابتدای سال تاکنون حالا شاخص‌ها سقوط میکنند. گفته میشود کاهش نرخ دلار تاثیر به سزایی در نوسان‌های اخیر داشته است. البته دلار تنها عامل نیست بلکه عوامل دیگر در این وضعیت نقش دارند. با توقف دلار حالا عوامل سیاسی بازیگر اصلی‌اند. رویکرد نظام به "اف ای تی اف"، اعمال تحریم‌های نفتی، نقشه راه ارپا برای ادامه برجام و ... هر یک می‌تواند بر وضعیت بازار سرمایه اثر متفاوتی بگذارد. یک تحلیلگر بازار سرمایه معتقد است که حالا فقط اخبار خوش سیاسی می‌توانند باز هم بازار را به اوج برسانند.
بیشتر بخوانید: چرا بازار بورس در دام هیجان افتاد؟
حمید میرمعینی تحلیلگر بازار بورس درباره وضعیت بازار
به خبرنگار فرارو، گفت: «نوسان ذات بازار سرمایه است. این نوسانات بسته به دیدگاه‌های مختلف خریداران و فروشندگان و تحلیل‌های آنها رخ می‌دهد. نوسانات حاصل تضارب افکار خریداران و فروشندگان است. اما این افکار را چه چیز می‌سازد؟، اطلاعات و اخبار و نهایتا پیش بینی نسبت به آینده.»
او افزود: «در سه ماه اخیر بازار با خوشبینی‌هایی همراه بود، این خوشبینی ناشی از امیدواری نسبت به آینده نبود بلکه ناشی از اتفاقاتی بود که برای دلار در بازار ایران رخ داده بود. افزایش قیمت دلار هم سودآوری شرکت‌ها را تحت تاثیر قرارداده بود و هم ارزش جایگزینی دارایی شرکت‌ها را. به واسطه افزایش نرخ دلار برخی شرکت‌ها سودآوری بیشتری پیدا کردند که همین باعث افزایش ارزش سهام این شرکت‌ها شد و از طرف دیگر برخی صنایع وارداتی و شرکت‌هایی که قطعات وارد می‌کردند سودآوریشان تحت تاثیر قرار نمی‌گرفت چرا که بهای تمام شده ساختشان بالا می‌رفت، اما از طرف دیگر یک خوشبینی نسبت به افزایش ارزش دارایی‌هایی این شرکت‌ها ایجاد شده بود و هم اینکه محصولات آنها نیز در آینده افزایش قیمت پیدا می‌کرد.»
به گفته میر معینی "تمام این موارد اثرات خود را بر بازار گذاشت و بازار روند روبه رو شد خود را تا بیش از ۱۰۰ درصد ادامه داد. شاید برخی از سهم‌های صادرات محور سودآوریشان به واسطه افزایش نرخ دلار بیش از ۲۰۰ درصد هم رشد کرد."
این تحلیلگر بازار بورس افزود: «اثرات تغییرات نرخ دلار در این مدت بر روی سهام شرکت‌ها اعمال شده است و حالا بازار برای ادامه روند خود نیاز به اخبار جدید مثبت دارد. اخبار جدیدی که می‌تواند انتظارات سهام دار‌ها را نسبت به سودآوری شرکت‌ها یک پله بالاتر ببرد. اما در یک هفته گذشته اطلاعات و اخبار عمدتا نتوانست انتظار سهام دار‌ها را تغییر دهد و حتی با نزدیک شدن به روز ۱۳ آبان و آغاز دور دوم تحریم‌ها ریسک سرمایه گذاری کمی هم بالاتر رفته است.»
او با بیان اینکه "در حال حاضر عمده عوامل اثرگذار بر بازار سرمایه بحث‌های سیاسی است" گفت: «از جمله اتفاقی که امروز (یکشنبه) رخ داد و سی‌اف‌تی در مجلس تصویب شد، خبر خوبی است. البته منوط به این است که شورای نگهبان نیز آن را تائید کند. اگر شورای نگهبان آن را تصویب کند و کلا ایران به "اف‌ای تی اف" بپیوندد، تصور می‌کنم دور جدید رشد قیمت سهام شرکت‌ها دوباره شروع شود.»
میر معینی با اشاره ریزش اخیر بازار تاکید کرد: «باید به این نکته توجه داشت که روند افزایش شاخص تا ابد ادامه نخواهد داشت واین روند بلاخره یک جایی متوقف خواهد شد و بازار مجبور خواهد شد در مواردی خود را اصلاح کند و منتظر اخبار جدید شود؛ بنابراین رفتار کنونی بازار سرمایه کاملا طبیعی است. با توجه به اینکه بازار چند ماه بسیار خوب را پشت سرگذاشت انتظار می‌رفت که کمی خودش را اصلاح کند و یک دوره استراحت را پشت سربگذارد و منتظر اخبار جدید اثرگذار شود.»
او افزود: «این اخبار جدید می‌تواند اخبار خوب باشد و قیمت سهام شرکت‌ها روند روبه رشد را داشته باشند. یا نه می‌تواند اخبار منفی باشد و ما شاهد یک روند نزولی جدید باشیم. این اخبار عمدتا سیاسی هستند، از طرف دیگرنرخ دلار هم اگر در رقم ۱۳ تا ۱۹ هزار تومان قرار بگیرد باز هم می‌تواند بر رشد بازار سرمایه اثر گذار باشد، اما اگر در نرخی که هم اکنون قراردارد تثبیت شود دیگر اثری بر بازار نخواهد داشت، چرا که اثرهای خود را گذاشته است.»
به گفته این کارشناس بازار بورس "اگر اخبار خوش سیاسی داشته باشیم، واقعا بازار سرمایه می‌تواند بهترین محل برای سرمایه گذاری کسانی که دارای وجوه مازد هستند، باشد. اما اگر اخبار سیاسی خوب نباشد به نظر می‌رسد بازار سرمایه همچنان نزول جدی‌تری هم داشته باشد."
این کارشناس مسائل اقتصادی درباره اعمال تحریم نفتی آمریکا علیه ایران و تاثیر آن بر بازار سرمایه گفت: «حالا باید ببینیم اتحادیه اروپا چه مکانیزمی برای کاهش اثرات تحریم‌ها خواهد داشت. با این حال این موضوع روی اقتصاد قطعا تاثیر منفی دارد. ما نمی‌توانیم به همان میزان، یا به همان قیمت و به سادگی نفت خود را بفروشیم. این امر اثر نامناسبی هم روی سودآوری شرکت‌های بورسی خواهد داشت چرا که این شرکت‌ها در فضای کلی اقتصاد کشور فعالیت میکنند و آنها هم به مرور زمان اثرات مخرب تحریم‌ها را لمس خواهند کرد.»
او تاکید کرد که "در شرایط تحریمی علی رغم اینکه ممکن است قیمت دلار دوباره روند صعودی به خود بگیرد، اما با کاهش سودآوری شرکت‌ها و یا از بین رفتن انتظار افزایش سود شرکت‌های بورسی، بازار ریزش خواهد داشت. حتی اگر فقط انتظار افزایش سود وجود نداشته باشد مطمئنا بازار سرمایه دچار افت میشود."
میرمعنی درباره نقش هجوم نقدینگی به بازار سرمایه در نوسانات اخیر گفت: «پول هوشمند به دنبال بازدهی بیشتری است. کسانی هم که وجوه مازاد دارند، اخبار و اطلاعات را دنبال میکنند بنابراین خیلی دور از ذهن نیست که پول هوشمند به جایی برود که بازدهی مناسبی متناسب با ریسک داشته باشد. در ادامه نیز دارندگان وجوه مازاد اگر تشخیص دهند که بازار سرمایه در آینده می‌تواند محل بهتری از دیگر بازار‌ها باشد، حتما پولشان را در این بازار نگه خواهند داشت. اگر بازار سرمایه نتواند انتظار صاحبان پول مازادرا برآورد کند، حتما پول هوشمند از بازار خارج میشود.»
این کارشناس بورس با تاکید بر اینکه نباید از بازیگران بازار غافل بود، گفت: «عمده بازیگرانی که در بازار فعال بودند، از شرکت‌های دولتی گرفته تا صندوق بازنشستگی و سرمایه گذاری، سهام داران عمده، اشخاص حقیقی و..، در شکل گیری اتفاقات چند ماه اخیر بازار موثر بودند. نمی‌توان گفت بازار بورس کاملا کاراست و درست عمل می‌کند چرا که در برخی جا‌ها هم سوء استفاده‌هایی شد و بازیگران مختلف مشکلاتی به وجود آوردند. با این حال شاید بتوان گفت: ۸۰ درصد آنچه که رخ داد اتفاقات واقعی بود و حدود ۲۰ درصد از رشد بازار بزرگنمایی شده بود و برخی سهام‌ها بی دلیل افزایش قیمت‌های شدیدی داشتند که نتیجه کار دلالان و سفته بازان بود که توانستند نقدینگی قابل توجهی را به سوی برخی سهمها جهت دادند که شاید ارزش قیمتی آنها آنقدر نبود.»
