بازگشت قاتل نامرئی به ریه‌های تهران
وضعیت آلودگی هوا تا پایان سال چگونه است، چه باید کرد؟
در شرایطی که استان تهران در طول ۲۳۷ روز گذشته روز‌های ناسالم بیشتری نسبت به سال گذشته تجربه کرده است. به نظر می‌رسد که در ۱۲۸ روز آینده نیز روند آلودگی، سیر افزایشی داشته باشد. البته آمار شرکت کنترل هوای تهران نیز نشان می‌دهد که در ۱۲۸ روز منتهی به سال ۹۷، تهرانی‌ها ۳۱ روز ناسالم، ۸۲ روز و ۱۵ روز پاک داشته اند و با توجه به رشد آلودگی ها در سال جاری، شهروندان تهرانی باید همچنان قاتل نامرئی را تحمل کنند.
فرارو- حالا که هوا رو به سردی رفته، دوباره آلودگی به تهران و شهر‌های بزرگ بازگشته است. البته این معضل تنها مربوط به امسال نیست بلکه بیش از ده سال است که آلودگی هوا تبدیل به یکی از معضلات بزرگ استان تهران و شهر‌های بزرگ کشور تبدیل شده است. حالا هم در چند روز اخیر با افزایش آلاینده‌ها و ذرات معلق برخی مدارس استان تهران تعطیل شد و حدود ۵ هزار نفر نیز در شهر‌های بزرگ راهی بیمارستان شدند.
به گزارش فرارو، تحلیل آمار‌های شرکت کنترل هوای تهران نشان می‌دهد که در طول ۵۱ روز گذشته، استان تهران روز پاکی نداشته است و ۱۰ روز را در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس سپری کرده است. این در حالی ست که در مدت مشابه سال گذشته، تهران تنها یک روز ناسالم برای گروه‌های حساس، ۴۵ روز سالم و ۵ روز پاک داشته است. این نشان می‌دهد که تهران در پاییز ۹۷ به نسبت پاییز سال جاری پاک‌تر بوده است.
البته بررسی آمار وضعیت هوای تهران در ۸ ماه گذشته نیز نشان داده که سال ۹۷ به نسبت مدت مشابه سال جاری سالم‌تر بوده است. در طول ۲۳۷ روز گذشته، تهرانی‌ها ۳۴ روز ناسالم، ۱۷۷ روز سالم و ۲۵ روز را پاک سپری کرده اند و در ۸ ماه اول سال ۹۷ نیز، ۱۹۶ روز سالم، ۲۸ روز ناسالم و ۱۳ روز هوای پاک تنفس کردند.
افزایش آلودگی در طول چند روز گذشته موجب شد تا مدارس ابتدایی شهر‌ستان‌های ورامین، پاکدشت، پیشوا، قرچک، شهرری در روز ۲۱ آبان و در ۲۲ آبان علاوه بر این شهرها، شهریار، ملارد، قدس، رباط کریم، بهارستان و اسلامشهر نیز تعطیل شوند. البته این آلودگی در دیگری شهر‌های بزرگ کشور هم خطراتی را به دنبال داشت و درپی آن حدود ۵ هزار نفر را راهی بیمارستان کرد. سخنگوی سازمان اورژانس کشور در این باره می‌گوید: "در طول روز‌های اخیر، میزان آلاینده‌ها و ذرات معلق هوای کشور بیش از حد مجاز شده و تعداد ۴۷۳۰ بیمار قلبی-تنفسی به اورژانس پیش بیمارستانی و بیمارستانی استان‌های تهران، اصفهان، البرز، قزوین، قم و مرکزی مراجعه کرده‌اند؛ که از این تعداد ۲ هزار و ۸۶۳ نفر در تهران مورد پذیرش و تحت مراقبت قرار گرفتند.
وضعیت آلودگی هوا تا پایان سال چگونه است؟
در شرایطی که تهران در طول ۲۳۷ روز گذشته روز‌های ناسالم بیشتری نسبت به سال گذشته تجربه کرده است. به نظر می‌رسد که در ۱۲۸ روز آینده نیز روند آلودگی، سیر افزایشی داشته باشد. البته آمار شرکت کنترل هوای تهران نیز نشان می‌دهد که در ۱۲۸ روز منتهی به سال ۹۷، تهرانی‌ها ۳۱ روز ناسالم، ۸۲ روز و ۱۵ روز پاک داشته اند و با توجه به رشد آلودگی ها در سال جاری، شهروندان تهرانی باید همچنان قاتل نامرئی را تحمل کنند.
البته بررسی نقشه‌های بارش هواشناسی در بلند مدت نیز نشان می‌دهد که میزان بارش‌ها تا پایان سال جاری پایین‌تر از حد نرمال خواهد بود و نسبت به مدت مشابه سال گذشته، میزان بارش‌ها در کشور روند کاهشی را طی می‌کند.
براساس این نقشه‌ها میزان بارش در شهر تهران نیز در ماه‌های آذر و بهمن روند کاهشی خواهد داشت و در ماه دی و اسفند نیز میزان بارش‌ها از حد نرمال پایین‌تر خواهد بود.
راهکار کاهش آلودگی هوا چیست؟
سال هاست که روش‌های مختلفی برای کاهش میزان آلودگی شهر‌های بزرگ به کار گرفته می‌شود، اما انگار چاره ساز نیست. از طرف دیگر شهردار تهران گفته بلیط حمل و نقل عمومی را نیم بها کردیم تا میزان آلودگی کاهش یابد و در آخر ابراز امیدواری کرده که باد بوزد تا نفس تهران باز شود. اما این راه حل اساسی کاهش آلودگی هوا نیست. البته توجه به این نکته ضروری است که آلودگی هوا تنها مختص به ایران نیست و در طول دو دهه اخیر، افزایش آلودگی هوا به چالش بزرگ شهر‌های پرجمعیت و صنعتی جهان تبدیل شده است. براساس آمار سال ۲۰۱۶ سازمان بهداشت جهانی، در جهان ۶ میلیون نفر بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست داده‌اند. همین امر باعث شده تا بسیاری از کشور‌ها برای حل این بحران دست به کار شوند. در این میان تجارب برخی کشور‌ها در کاهش روند آلودگی هوا موفق بوده و برخی نیز به الگوی دیگر کشور‌ها مبدل شده اند. آلمان یکی از کشور‌هایی ست که در این زمینه تجارب
موفقی داشته است.
به گزارش فرارو و به نقل از یورو نیوز، یکی از طرح‌های دولت آلمان برای کاهش آلودگی هوا، حمایت بیشتر از تولید و رواج مصرف خودرو‌های برقی در این کشور است. دولت آلمان از آغاز سال ۲۰۱۶ میلادی با پرداخت کمک بلاعوض از خرید خودرو‌های برقی و هیبریدی (سوخت دو یا چندگانه) توسط شهروندان این کشور حمایت می‌کند.
در این طرح شهروندانی که خواستار خرید این خودرو‌ها هستند با پر کردن یک درخواست، کمک هزینه (چهار هزار یورو برای خودرو‌هایی برقی و سه هزار یورو برای خودرو‌های هیبریدی) دریافت می‌کنند. دولت آلمان بودجه‌ای معادل یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون یورویی برای این طرح که تا ژوئیه سال ۲۰۱۹ میلادی اعتبار دارد، در نظر گرفته است.
یکی دیگر از این طرح‌ها افزایش فضای سبز به ویژه در حاشیه مسیر‌های پررفت‌وآمد در شهر‌های آلوده است. یک طرح گسترش فضای سبز که اجرای آن در شهر اشتوتگارت آغاز شده، نصب دیوار خزه‌ای در یکی از خیابان‌های پررفت وآمد شهر که ده متر طول و سه متر ارتفاع دارد. خزه از جمله گیاهانی است که ریشه ندارد و آب و مواد مغذی را از باران و هوا جذب می‌کند این گیاه برابر دی‌اکسید نیتروژن مقاومت بالایی دارد و چسبناک است. بخشی از ذرات معلق در هوا به این دیواره خزه‌ای می‌چسبند و غلظت آن‌ها در هوا کم می‌شود. این طرح که در مرحله آزمایشگاهی موفق بوده است، حدود ۴۰۰ هزار یورو برای شهر اشتوتگارت هزینه داشته است.
در آلمان آمار شهر‌هایی که آلودگی دی‌اکسید نیتروژن در آن‌ها بالاتر از حد مجاز بوده است، در سال ۲۰۱۷ میلای از ۹۰ شهر به ۷۰ شهر کاهش یافت و میزان آلودگی در ۵۰ شهر دیگر نیز اندکی بالاتر از حد استاندارد تشخیص داده شد. آلمان بیش از دو هزار شهر کوچک و بزرگ دارد.
یکی دیگر از این تجارب موفق، شهر مکزیکوسیتی پایتخت کشور مکزیک است. سازمان ملل در سال ۱۹۹۲ این شهر را به عنوان آلوده‌ترین شهر جهان معرفی کرد. مشهور بود که در این شهر به‌خاطر آلودگی هوا پرنده‌ها هنگام پرواز می‌مردند و روی زمین می‌افتادند.
در طول سال ۱۹۹۰ تقریباً ۳۳۰ روز شاخص آلاینده‌ها در این شهر بالاتر از حد استاندارد بود. اما امروز با اجرای برنامه‌های منسجم مقابله با آلودگی نام این شهر حتی در میان ۱۰ شهر اول آلوده جهان هم نیست. دولت مکزیک با سرمایه ۹.۳ میلیارد دلاری پالایشگاه‌هایی برای تولید سوخت مناسب (با گوگرد پایین) راه‌اندازی کرده است. مقام‌های شهری با الگوگرفتن از اتوبوس‌رانی سریع در پایتخت کلمبیا، نوعی سیستم اتوبوس‌رانی به نام «متروباس» راه انداخته‌اند که علاوه بر افزایش حجم مسافران در اتوبوس، آلودگی بسیار کمتری دارد.
در این طرح، اتوبوس‌های فرسوده و کوچک با سرمایه گذاری سریع با اتوبوس‌های جدید با حجم مسافر بیشتر تعویض شدند. کارخانه‌ها و مراکز صنعتی مجبور شدند حومه شهر را ترک کنند و به مناطق دورتر بروند. با پرداخت وام خودرو‌ها و تاکسی‌های فرسوده با روالی منظم تعویض شدند. متروی مکزیکوسیتی خیلی سریع با کمک الزامی همه بخش‌ها، راه‌اندازی شد که حالا ۱۲ خط و ۱۹۵ ایستگاه دارد.
گرچه در طول چند سال گذشته اقداماتی برای کاهش روند آلودگی هوا در شهر تهران و دیگر شهر‌های بزرگ کشور انجام شد، اما با افزایش میزان آلودگی در سال ۹۸ نسبت به سال‌های گذشته، نیاز به پژوهش مجدد، بهره گیری از تجارب دیگر کشور‌ها و همکاری مشترک تمامی دستگاه‌ها برای حل این معضل بزرگ بیشترحس می‌شود. با این وجود باید دید که دستگاه‌های متولی، برای حل این بحران چه راهی در پیش می‌گیرند.
