درگفتگو با محمدرضا محبوب فر کارشناس منابع آب و توسعه پایدار بررسی شد؛
تبعاتِ انتقال آب دریای عمان، خزر و خلیج فارس
محمد رضا محبوب فر، استاد دانشگاه و کارشناس منابع آب وتوسعه پایدار در گفتگو با فرارو، گفت: "بحث انتقال آب و سدسازی در جهان یک موضوع منسوخ شده است وتحت شرایط خاصی انجام می‌شود. چرا که مغایر با توسعه پایدار است. در سطح دنیا هم کمتر به دو موضوع انتقال آب و سد سازی توجه می‌شود. اما متاسفانه در ایران، ما شاهد نوعی توسعه نامتعادل ونامتوازن هستیم و همیشه بحث انتقال آب و سدسازی در کشور مطرح بوده است. "
فرارو- در حالی که طی ماه‌های گذشته کارشناشان محیط زیست نسبت به انتقال از دریای خزر به فلات مرکزی هشدار داده بودند، اما حالا قرار است برای جبران کم آبی در مناطقی شرقی کشور، آب دریای عمان نیز منتقل شود.
به گزارش فرارو، در روز‌های اخیر، استانداران سیستان وبلوچستان، خراسان جنوبی و رضوی توافق نامه مشترکی با حضور معاون وزیر نیرو و نماینده وزارت صمت امضا کرده اند که براساس آن برای جبران مشکل کم آبی، آب دریای عمان از بندرچابهار به این سه استان منتقل شود.
معاون آب و آبفای وزیر نیرو گفته که "در مجموع امکان برداشت یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون متر مکعب از آب دریای عمان فراهم می‌شود که استان سیستان وبلوچستان ۲۲۸ میلیون مترمکعب، خراسان رضوی ۱۱۰ میلیون مترمکعب و خراسان جنوبی ۶۰ میلیون متر مکعب از خروجی این آب سهم می‌برند. "
او همچنین گفته که قرار است این آب به صورت تصفیه شده وپس از فرایند شیرین کردن و نمک زدایی به مناطق شرقی کشور برسد.
علی عبدالهی، مجری طرح مطالعات نمک زدایی و انتقال آب از دریای عمان به استان‌های شرقی کشور هم گفته که "عملیات اجرایی این طرح امسال تا پیش از نیمه نخست بهمن ماه آغاز می‌شود. "
وی هزینه اجرای این طرح را ۳.۹ میلیارد دلار اعلام کرده و گفته است که "این طرح توسط بخش خصوصی تامین اعتبار و اجرا می‌شود. "
در حال حاضر وزارت نیرو طرح انتقال آب خلیج فارس به استان‌های هرمزگان، کرمان و یزد را هم در دست احداث دارد و بر اساس گفته مدیرعامل شرکت انتقال آب خلیج فارس، این پروژه تا اواسط خردادماه ۹۸، ۵۴ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
پس از پروژه انتقال آب خلیج فارس، بحث انتقال آب از دریای خزر به سمنان وفلات مرکزی ایران مطرح شد که با مخالفت گسترده مردم و سیاسیون مناطق شمال کشور مواجه شد، اما این طرح نیز توسط وزارت نیرو در دست اقدام است. البته سازمان محیط زیست نیز به تازگی موافقت خود را برای اجرای این طرح اعلام کرده است.
محمدرضا محبوب فر معتقد است که طرح‌های انتقال آب بیشتر جنبه سیاسی دارند تا جنبه کارشناسی.
انتقال آب دریا، منجر به افزایش و ته نشست نمک و تغییر اکوسیستم پهنه آبی وسرزمینی می شود
محمد رضا محبوب فر، استاد دانشگاه و کارشناس منابع آب وتوسعه پایدار در گفتگو با فرارو، گفت: "بحث انتقال آب و سدسازی در جهان یک موضوع منسوخ شده است وتحت شرایط خاصی انجام می‌شود. چرا که مغایر با توسعه پایدار است.
وی ادامه داد: "در سطح دنیا کمتر به دو موضوع انتقال آب و سد سازی توجه می‌شود. اما متاسفانه در ایران، ما شاهد نوعی توسعه نامتعادل ونامتوازن هستیم و همیشه بحث انتقال آب و سدسازی در کشور مطرح بوده است. "
این کارشناس منابع آب افزود: "روسای جمهور، وزیران، نمایندگان مجلس و مدیران بر سر انتقال آب و سدسازی با هم رقابت می‌کنند و کارنامه خودشان را از این طریق به رخ جامعه و رقبا می‌کشند. "
محبوب فر گفت: "بحث انتقال آب، پیش‌تر در شمال غربی کشور اتفاق افتاد که تبعات آن خشکی دریاچه ارومیه بود. بعد از آن در مرکز کشور اتفاق افتاد و در نتیجه آن زاینده رود خشکید و تبدیل به یک رودخانه فصلی شد."
این استاد دانشگاه تصریح کرد: "انتقال آب از دریای خزر به بخش‌های مرکزی ایران نیز در شرایطی اتفاق افتاده که طی دهه‌های اخیر دریای خزر با مشکل کمبود آب و کاهش سطح مواجه شده، به شکلی که به اندازه ۱۲ دریاچه پرآب ارومیه از سطح این دریا کاسته شده است و در نتیجه آن متاسفانه شمال کشور با شتاب فزاینده‌ای در حال پیشروی به سمت بیابان زایی است. "
وی اذعان داشت: "بحث انتقال آب از دریای خزر فقط روی کاغذ و مصوبه نیست و در حال اجرا است و در حال حاضر لوله گذاری این پروژه در زیر جنگل‌های هیرکانی در حال انجام است. "
محبوب فر، گفت: "متاسفانه انتقاد اصحاب رسانه و فعالان محیط زیست بر سر انتقال آب هم به جایی نرسید و مافیای آب که در مجلس هم حضور داشتند، باعث شدند تا استیضاح وزیر نیرو در این مورد به جایی نرسد. "
بیشتر بخوانید:
جزئیات انتقال آب از دریای عمان به ۳ استان شرقی
جهانگیری: انتقال آب دریا دستور کار همه دستگاه‌ها باشد
این کارشناس منابع آب و توسعه پایدار به بحث انتقال آب خلیج فارس و دریای عمان اشاره کرد و افزود: "انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان به مناطق مرکزی و شرقی کشور، با وجود اینکه به آب‌های آزاد هم متصل هستند، مغایر با توسعه پایدار و محیط زیست است. "
وی تصریح کرد: "پمپاژ آب از دریای عمان و خلیج فارس منجر به افزایش نمک و ته نشست نمک و تغییر اکوسیستم در این دو پهنه آبی ومناطق جنوبی، مرکزی و شرقی کشور خواهد شد. "
محبوب فر، گفت: "انتقال آب از دریای خزر، عمان و خلیج فارس به دلیل پروژه بزرگتری تحت عنوان "ایران رود" است که هدف آن دریای خزر را به خلیج فارس ودریای عمان متصل می‌کند و امکان دادستد‌های تجاری بین ایران و روسیه و دیگر کشور را فراهم می‌کند. "
وی ادامه داد: " اینکه مجموعه حاکمیت و در راس آن دولت اصرار به اجرای این پروژه دارند، جدای از منافع اقتصادی مافیای آب، بحث ایجاد کانال "ایران رود" هم مطرح است و من فکر نمی‌کنم که انتقاد‌های اصحاب رسانه وفعالان محیط زیستی هم به جایی برسد. چرا که ایجاد کانال "ایران رود" جز سیاست‌های راهبری است. "
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه شیرین کردن آب تبعات فراوانی دارد، افزود: "در مناطق مختلف جهان آب شیرین کن‌هایی در کنار منابع سطحی آب احداث می‌شود والبته برای مناطق مجاور آن استفاده می‌شود. اما اینکه آقایان قصد شیرین کردن آب و انتقال آن را دارند هزینه‌های بسیار زیادی را در بر خواهد داشت. "
محبوب فر خاطرنشان کرد: "انتقال آب شیرین شده به مناطق مختلف کشور تبعات زیست محیطی جبران ناپذیری را به دنبال خواهد داشت. "
با این حال در کنار انتقال آب خلیج فارس ودریای خزر، حالا هم با وجود هشدار‌های کارشناسان محیط زیست و منابع آب، طرح انتقال آب دریای عمان به مناطق شرقی کشور آغاز شده است وباید نشست و دید که چه زمانی تبعات این پروژه‌ها نمایان می‌شود.
