نگهدارنده ثابت ارتودنسی
اکثر افرادی که دندان‌های نامنظم یا فک کوچک دارند از دستگاه ثابت ارتودنسی دندان استفاده می‌کنند. این روش درمانی نوعی ارتودنسی ثابت است که برای مدتی به صورت ثابت بر روی دندان‌ها قرار می‌گیرد. این نوع ارتودنسی از بهترین و قدیمی‌ترین روش‌های درمان دندان‌های نامرتب می‌باشد. همانطور که گفتیم دستگاه ثابت ارتودنسی دندان بر روی دندان‌ها فیکس شده و جدا نمی‌شود. این دستگاه دارای نگین‌ها یا به اصطلاح براکت‌هایی می‌باشد که بر روی دندان چسبانده می‌شوند. این براکت‌ها به وسیله کش ارتودنسی و سیم به یکدیگر متصل می‌شود. کش‌ها و سیم‌های ارتودنسی به صورت دوره‌ای و هر چند مدت یکبار باید توسط دکتر متخصص شما عوض شوند.
کاربرد دستگاه ثابت برای ارتودنسی
در ارتودنسی دندان از دستگاه ثابت برای موارد متعددی استفاده می‌شود که این امر بسته به شدت مشکل دندان‌های شما و همچنین ترجیح خودتان صورت می‌گیرد. اما در برخی موارد مشکل نامرتب بودن دندان‌ها آن قدر شدید است که راهی جز استفاده از دستگاه ثابت ارتودنسی دندان باقی نمی‌ماند. مشکلاتی که دستگاه ثابت ارتودنسی می‌تواند آن‌ها را درمان کند عبارتند از:
- کراس بایت جلویی
- کراس بایت عقبی
- ناهماهنگی میدلاین
- فاصله داشتن بسیار زیاد دندان‌ها
- دیپ بایت
- اپن بایت
- کراودینگ یا نامرتب بودن دندان‌ها به دلیل داشتن فک کوچک
- پیشروی شدید یکی از فک‌های بالا یا پایین (جلو بودن زیاد یک فک نسبت به دیگری)
آیا درمان ارتودنسی ثابت موجب ناراحتی دهان و دندان می‌شود؟
در ادامه به بررسی دقیق این موارد خواهیم پرداخت اما اینکه بگوییم ارتودنسی ۱۰۰٪ به دندان‌ها آسیب می‌زند، اشتباه است. مشکلاتی از قبیل پوسیدگی دندان‌ها، تحلیل رفتن ریشه دندان و … از موارد شایع است که باید با مراجعه و چکاپ کردن ۶ ماهه از آن جلوگیری کرد. از مواردی که می‌توان به آن اشاره کرد زرد شدن دندان‌ها بعد از برداشتن دستگاه ثابت ارتودنسی است. اما این مشکل در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان ایجاد می‌شود. مورد بعدی که می‌توان به آن اشاره کرد روی هم افتادن دندان‌ها و همچنین فشردگی زیاد آن‌هاست. این مورد در اثر کم تجربه‌گی پزشک متخصص، استفاده از ابزارهای نامناسب و غیر استاندارد و … ایجاد می‌شود.
چه مدت از بریس استفاده می‌کنیم؟
در درمان به روش دستگاه ثابت فرد باید به صورت ماهانه به پزشک متخصص مراجعه نماید. استفاده از دستگاه ثابت ارتودنسی از ۱۲ ماه تا ۳ سال متغیر است اما به صورت میانگین ۲ سال طول می‌کشد. مدت زمان درمان بسته به شدت مشکل دندان‌ها، نوع دستگاه، سن فرد و … متغیر است. سن فرد یکی از موارد اصلی در مدت زمان طول کشیدن درمان است زیرا در سنین کمتر، دندان‌ها راحت‌تر جابه‌جا می‌شوند، همچنین ناهنجاری‌های فک قابل کنترل هستند.
چگونه دندان‌های من پس از درمان صاف نگه داشته می‌شوند؟
همانطور که گفتیم درمان ارتودنسی با دستگاه ثابت ممکن است تا ۳ سال طول بکشد اما سوال اصلی اینجاست که آیا بعد از ۳ سال درمان ارتودنسی تمام شده و دندان‌ها صاف و مرتب نگه داشته می‌شوند؟ باید بگوییم که بعد از درمان ارتودنسی ثابت برای جلوگیری از بازگشت دندان‌ها به حالت قبل باید از نگهدارنده‌های ثابت یا متحرک (بسته به تشخیص پزشک) استفاده کنید. استفاده از نگهدارنده‌ها بعد از درمان ارتودنسی با دستگاه ثابت ضروری است. مدت زمان استفاده از نگهدارنده‌ها برای هر بیمار متفاوت است. برای مثال نگهدارند‌های ثابت نسبت به نگهدارند‌های متحرک باید مدت زمان بیشتری بر روی دندان بمانند.
اصولا باید نگهدارنده‌های متحرک را مداوم و به صورت ۲۴ ساعته استفاده کرد. البته توجه کنید که نباید در هنگام غذا خوردن و مسواک زدن از آن‌ها استفاده کنید. بعد از گذشت مدت زمان مشخص باید به صورت ۱۲ ساعته از نگهدارنده استفاده کنید. لازم به ذکر است که بعد از گذشت ۱ سال این فاصله زمانی به استفاده‌های چندین روز در میان می‌رسد.
آیا دندان‌ها بعد از درمان همیشه صاف و مرتب می‌مانند؟
در ۹۵٪ از بیماران این اتفاق نمی‌افتد. اما در موارد بسیار کمی شاهد بازگشت دندان‌ها نیز هستیم. افرادی که به توصیه‌های پزشک عمل نکنند، می‌توانند جزء دسته بیمارانی باشند که دندان‌هایشان به حالت قبل بازمی‌گردد:
- عدم استفاده از نگهدارنده‌های ارتودنسی
- خوردن غذاهای سفت
- وارد شدن ضربه به دندان‌ها و صورت
- دندان قروچه کردن
- عدم درمان بیماری لثه قبل از ارتودنسی
نحوه تمیز کردن بریس‌های ثابت
مسواک زدن و تمیز کردن دندان‌ها، زمانی که از دستگاه ثابت ارتودنسی دندان استفاده می‌کنید با حالت عادی کمی متفاوت است. برای تمیز کردن دستگاه ثابت ارتودنسی باید موارد زیر را رعایت کنید.
- از مسواک نرم استفاده کنید.
- زاویه مسواک با لثه باید ۴۵ درجه باشد و سپس شروع به مسواک زدن دستگاه ارتودنسی و دندان‌ها کنید.
- مسواک را به آرامی و به حالت چرخشی بر روی دندان‌ها بکشید.
- استفاده از مسواک‌های بین دندانی نیز می‌تواند به تمیز کردن فاصله بین براکت‌ها کمک کند.
- استفاده از خمیر دندان فلوراید دار نیز به بهداشت دهان و کشتن باکتری‌ها کمک می‌کند.
- در طول درمان بعد از هر وعده غذایی مسواک بزنید.
راه‌حل در صورت خرابی بریس ثابت ارتودنسی
در صورت بروز هرگونه مشکل یا خرابی در دستگاه ثابت ارتودنسی باید سریعا به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
ورزش و ارتودنسی ثابت
همه افراد بخشی از فعالیت روزمره خود را به ورزش کردن اختصاص می‌دهند. ممکن است این سوال پیش بیاید که ارتودنسی دندان باعث می‌شود تا افراد از ورزش دوری کنند؟ جواب سوال خیر است، یعنی افراد با داشتن ارتودنسی نیز می‌توانند به ورزش و فعالیت خود ادامه دهند اما باید نکاتی را رعایت کنند تا به دندان‌ها، دستگاه ارتودنسی و همچنین دهان خود آسیبی وارد نکنند.
- از محافظ دهان استفاده کنید
- با توجه به ورزشی که انجام می‌دهید از تجهیزات حفاظتی دیگر استفاده کنید مانند کلاه ایمنی، محافظ صورت و…
- با تمرکز و احتیاط ورزش کنید
- برای وقوع هر اتفاقی خود را آماده کنید و همیشه جعبه کمک‌های اولیه را نزدیک به خود قرار دهید
خطرات درمان ارتودنسی چیست؟
چندین سال است که از ارتودنسی برای اصلاح مشکلات فک و مرتب کردن دندان‌ها استفاده می‌شود. اما این روش علاوه بر مزایای بی‌شمار، معایب و خطراتی نیز دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم. لازم به ذکر است که این روش، ریشه اصلی به وجود آمدن مشکل را درمان نمی‌کند و تنها دندان‌ها را صاف و مرتب خواهد کرد. از خطرات احتمالی ارتودنسی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دندان درد
- به وجود آمدن زخم و خراش
- بازگشت دندان‌ها به حالت قبل در صورت استفاده نکردن از نگهدارنده
- تحلیل ریشه دندان‌ها
- پوسیدگی دندان‌ها
- به وجود آمدن بیماری‌های لثه
- آسیب به مینای دندان‌ها
- ایجاد حساسیت و واکنش‌های آلرژیک در دهان
- انکیلوز
- حساسیت دندان‌ها
نتیجه گیری
اگر یکی از مشکلات ذکر شده در این مقاله را دارید و می‌خواهید ارتودنسی انجام دهید، می‌توانید با مراجعه به پزشک متخصص درباره استفاده از دستگاه‌های ارتودنسی مشورت بگیرید. دستگاه ثابت ارتودنسی دندان یکی از انواع دستگاه‌های ارتودنسی است که بسته به شدت مشکل بیمار به فرد توصیه می‌شود. توجه کنید که در صورت داشتن ارتودنسی حتما به توصیه‌های پزشک متخصص خود توجه کنید تا عوارض ارتودنسی گریبان‌گیر شما نشود.
