ماموریت «مالی» در ریاض چیست؟

یک هیات بلندپایه از دولت آمریکا به سرپرستی «رابرت مالی» نماینده ویژه این کشور در امور ایران دیروز دوشنبه به عربستان سفر کرد تا ماموریت چهار روزه‌ای را از ۱۳ تا ۱۶ ماه فوریه با گروه کاری از شورای همکاری خلیج‌فارس برگزار کند. مساله ایران یکی از محورهای نشست هیات آمریکایی با مقامات سعودی و دیگر مقامات شورای همکاری خلیج‌فارس است.

به گراش دنیای اقتصاد، یک هیات بلندپایه از دولت آمریکا به سرپرستی «رابرت مالی» نماینده ویژه این کشور در امور ایران دیروز دوشنبه به عربستان سفر کرد تا ماموریت سه روزه‌ای را از ۱۳ تا ۱۶ ماه فوریه با گروه کاری از شورای همکاری خلیج فارس برگزار کند. مساله ایران یکی از محورهای نشست هیات آمریکایی با مقامات سعودی و دیگر مقامات شورای همکاری خلیج فارس است. مالی که اخیرا نیز در دو دیدار جداگانه با وزرای خارجه قطر و عراق درخصوص تحولات مذاکرات احیای برجام دیدار کرده بود، راهی این نشست شده است. به نظر می‌رسد پیشبرد استراتژی بازدارندگی یکپارچه دستورکار اصلی مالی در این سفر است.

بر اساس گزارش العربیه، وزارت امور خارجه آمریکا در بیانیه‌‌‌ای اعلام کرد که این هیات آمریکایی با نمایندگانی از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و دبیرخانه آن به منظور بحث در خصوص اولویت‌‌‌های مشترک از جمله دفاع یکپارچه هوایی، موشکی و امنیت دریایی، ایران و مبارزه با تروریسم دیدار خواهد کرد. قرار است سه جلسه کارگروه تشکیل شود که تمرکز آنها روی مسائل ذکر شده است.

گزارش العربیه در این ارتباط اضافه می‌کند: این هیات توسط برخی از مقامات ارشد دولت آمریکا از جمله فرستاده ویژه این کشور در امور ایران، کریستوفر لندبرگ سرپرست هماهنگ‌کننده مبارزه با تروریسم و سرپرست نماینده ویژه ایالات متحده در ائتلاف (به اصطلاح مبارزه با) داعش و نیز معاون دستیار وزیر امور خارجه در امور شبه‌جزیره عربستان همراهی خواهد شد. وزارت امور خارجه آمریکا در ادامه اضافه کرد که مقامات ارشد دیگر از بخش‌‌‌های نظامی و غیرنظامی نیز به آنان خواهند پیوست.

سفر رابرت مالی در واقع نشانه‌ای از عزم آمریکا برای اجرایی کردن پروژه استراتژی یکپارچه موشکی است. تمرکز دولت بایدن بر تهدیدهای اصلی و در حال وقوع برای آمریکا به‌خصوص در منطقه حیاتی خلیج‌‌‌فارس است که دلمشغولی و همزمان تردیدهای شرکای عرب آمریکا از تعهدات ایالات‌‌‌متحده را به دنبال داشته است. به‌خصوص که روند همکاری‌‌‌های شورای همکاری خلیج‌‌‌فارس و در راس آنها عربستان سعودی با چین و روسیه در حال افزایش است.

روزنامه «دنیای‌اقتصاد» در تاریخ ۲۳ آبان در گزارشی با عنوان راهبرد بایدن برای منطقه به بررسی ابعاد سند دفاع ملی آمریکا درباره ایران پرداخت. در این گزارش آمده بود: پنتاگون با انتشار سند راهبرد دفاع ملی، تهدیدهای پیش روی آمریکا را به‌‌‌‌‌‌‌‌‌روزرسانی کرده و ایران در کنار چین و روسیه به‌‌‌‌‌‌‌‌‌عنوان تهدیدهای اصلی شناسایی شده‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند. در این سند بر لزوم بازدارندگی در مقابل این تهدیدها و ضرورت ایجاد سیستم یکپارچه دفاع موشکی با مشارکت متحدان منطقه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای آمریکا برای مقابله با توانمندی‌‌‌‌‌‌‌‌‌های هسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای، موشکی و پهپادی ایران در منطقه تاکید شده است. در این سند تاکید شده است که شکل و گستره تهدید علیه خاک ایالات‌‌‌متحده به‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور اساسی تغییر کرده است. در سند دفاع ملی آمریکا سه تهدید از یکدیگر تفکیک شده است. تهدید فوری روس‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها، تهدید تدریجی چین و تهدیدهای پایدار ایران و کره‌‌‌شمالی و گروه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خشن فراملی.

یک واژه کلیدی تحت عنوان بازدارندگی یکپارچه با هدف مقابله با این سه سطح تهدید و پیشگیری و بازدارندگی و پرهیز از جنگ در این سند مورد تاکید قرار گرفته است. ایجاد این بازدارندگی یکپارچگی از سه طریق انجام می‌شود. همکاری بین‌‌‌‌‌‌‌‌‌بخشی در درون آمریکا بین وزارت دفاع، وزارت خارجه و شورای امنیت ملی آمریکا، تقویت همکاری بین‌المللی با شرکا، سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی از جمله ناتو و تقویت همکاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌های منطقه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای با متحدان از جمله در منطقه خاورمیانه. با این حال این پرسش مطرح است که پیشبرد استراتژی بازدارندگی یکپارچه موشکی تا چه میزان با تلاش‌ها برای احیای برجام مغایر است؟ به نظر می‌رسد که دولت آمریکا این استراتژی را متضاد با تلاش‌ها برای احیای توافق هسته‌ای نمی‌داند، چرا که برخلاف تصور دولت اوباما تجربه برجام ۲۰۱۵ منجر به اشاعه در حوزه‌های منطقه‌ای نشد و از این رو آمریکا با دستورکار سپر دفاع موشکی به دنبال جلب همزمان ملاحظات اعراب درخصوص آنچه تهدیدهای ایران خوانده می‌شود و همچنین جلب نظر آنها برای پذیرش توافق برجام است.