اتریوم از تخت افتاد؛ ETH پایینتر از ترون و اپتوس قرار گرفت

در هفت روز گذشته، آدرسهای اتریوم به رتبه ششم سقوط کردند. کدام شبکهها گوی سبقت را از اتریوم ربودند و آیا این پایان کار عروس آلتکوینهاست؟
فرارو – بر اساس دادههای پلتفرم نانسن، شبکه سولانا با ۲۴ میلیون آدرس فعال، صدرنشین لیست شبکههای فعال شد. این در حالی است که اتریوم پس از شبکههای ترون، بیس، بایننس چین و اپتوس به رتبه ششم سقوط کرد.
به گزارش فرارو، تعداد آدرسهای فعال شبکه سولانا در هفت روز گذشته به ۲۴ میلیون آدرس رسید. ترون با ۵.۸ میلیون آدرس فعال در رتبه دوم، بیس با ۵.۴ میلیون در رتبه سوم، بایننس چین با ۵.۲ میلیون در رتبه چهارم، اپتوس با ۴.۸ میلیون در رتبه پنجم و بالاخره اتریوم با ۱.۸۷ میلیون آدرس فعال در رتبه ششم قرار گرفت. این سقوط بزرگ توجه تحلیلگران را جلب کرد. برخی حتی از پایان امپراتوری اتریوم بر آلتکوینها خبر دادند. اما باید دید آیا این واقعاً پایان کار اتریوم است؟
متهم ردیف اول: پروژههای لایه دومی
اتریوم یک بلاکچین لایه اولی است و معمولاً مهمترین دلیل کاهش تعداد آدرسهای فعال، کارمزد بالای تراکنش در لایه اول در مقایسه با کارمزد پایین لایه دومیها است.
طبق دادهها، میانگین کارمزد گس اتریوم در روزهای اخیر بارها به بیش از ۱۵ Gwei رسیده که معادل حدود ۰٫۰۱ دلار برای تراکنشهای ساده است. این رقم بهرغم کاهش قابلتوجه نسبت به ماههای گذشته، هنوز برای کاربران خرد، بهویژه در مقایسه با شبکههایی با کارمزد صفر مانند ترون، چندان جذاب نیست .
از سوی دیگر، چیزی که باعث بدتر به نظر رسیدن اوضاع میشود، دادههای YCharts است که از کاهش ۲۰٫۴۸ درصدی آدرسهای فعال روزانه اتریوم نسبت به سال گذشته و ثبت کمتر از نیم میلیون آدرس فعال در پنجم می است.
ظهور پروتکلهای لایهدوم و انتقال ترافیک
رقیب اصلی اتریوم امروز بلاکچینهای لایهدومی هستند که اتریوم آنها را میزبانی کردهاست. این شبکهها از امنیت لایه اول اتریوم استفاده میکنند و در مقابل کارمزد و سرعت بهتری را ارائه میدهند. بهعنوان مثال، شبکه Base که اخیراً میانگین آدرسهای فعالش به بیش از ۵ میلیون در ۳۰ روز گذشته رسیده است، نشان میدهد کاربران اتریوم ترجیح میدهند تراکنشهای معمول خود را در این بستر انجام دهند.
آربیتروم و آپتیمیزم نیز با رایزنیهای موفق در جذب صندوقهای سرمایهگذاری و پروژههای دیفای، سهم قابلتوجهی از فعالیت را به خود اختصاص دادهاند. این انتقال ترافیک اگرچه در لایه اول اتریوم کاهش ایجاد کرده، اما در مجموع به گسترش اکوسیستم آن کمک میکند.
رقابت سنگین با کارمزد صفر ترون
اتریوم پس از ارتقا به اثبات سهام، وعده کاهش کارمزدها را داده بود، اما تحقق کامل این وعده هنوز در دست اجراست. با این حال، میانگین کارمزد ۰٫۰۱ دلار در ابتدای می ۲۰۲۵ کمسابقهترین کارمزد در طول تاریخ اتریوم است و کمترین سطح چند سال اخیر را نشان میدهد.
در مقابل، شبکه ترون با سیاست «کارمزد صفر» تراکنشهای درونزنجیرهای، گوی سبقت را از اتریوم ربوده و گزینه جذابتری برای انتقال ارز و سایر تراکنشها محسوب میشود.
۳ گام کلیدی ویتالیک بوترین برای احیای اتریوم
اخیراً ویتالیک بوترین نقشه راه مفصلی برای ارتقای شبکه اتریوم تدوین کرده و به اشتراک گذاشته است. اولین گام بزرگ، اجرای ارتقای پکترا (Pectra) در نیمه اول همین ماه (می ۲۰۲۵) است که قرار است با افزایش ظرفیت بلوک، کارمزد تراکنشهای لایهدوم را بهینه میکند . پس از آن ارتقای EIP-4844 با هدف جداسازی دادههای لایهدوم و کاهش نزدیک به ۹۰ درصدی کارمزدها اجرا خواهد شد. در ادامه، پروژه Fusaka که بهبود ساختار دادهها و مقیاسپذیری را هدف دارد، تا پایان سال عملیاتی شده و اتریوم را برای رقابت مجدد آماده میکند .
پیامدها برای پروژههای لایهدوم در صورت تضعیف اتریوم
اتریوم بستر مادر پروتکلهای لایهدومی مانند آربیتروم، آپتیمیزم و بیس بهشمار میرود؛ پروتکلهایی که امروزه از نظر تعداد آدرسهای فعال، عملکرد بهتری نسبت به لایه اول اتریوم داشتهاند. این لایهدومها برای تضمین امنیت، اجماع و نهاییسازی تراکنشها به لایه اول اتریوم وابسته هستند.
اگر اتریوم در اجماع یا امنیت دچار مشکل شود، اعتبارسنجی آنها نیز به خطر میافتد و کاربران دیگر نمیتوانند از صحت نهایی تراکنشهای خود اطمینان حاصل کنند. با این حال، از لحاظ فنی امکان غیرفعالسازی این پروتکلها توسط اتریوم وجود ندارد؛ هرگونه تغییر بنیادین نیازمند هاردفورک و اجماع اکثریت اعتبارسنجهاست که عملاً بعید به نظر میرسد . به همین دلیل اتریوم به ابتکار بهتری برای جلوگیری از افت درآمد و کوچ عظیم آدرسهای فعال نیاز دارد.
چشمانداز آینده رمزارز اتریوم و بازار دیفای
علیرغم افت نسبی در آدرسهای فعال لایه اول، اتریوم همچنان با بیش از ۵۲ میلیارد دلار ارزش کل قفلشده (TVL) با قدرت در صدر دیفای قرار دارد. این نشان میدهد که بنیادهای اقتصادی و پروژههای بزرگ دیفای کماکان بر لایه اول اتریوم تکیه دارند. اجرای موفق نقشه راه فنی و کاهش کارمزدها احتمالاً تقاضای کاربران را بازمیگرداند و قیمت رمزارز اتریوم را در میانمدت تقویت میکند.
همچنین ورود صندوقهای ETF اتر و پذیرش نهادی نیز میتواند محرکی برای رشد قیمت باشد، هرچند رقابت شبکههای جدید و پروژههای لایهدو همچنان تهدیدی جدی برای حفظ جایگاه اتریوم خواهد بود.