زنگ خطر به‌صدا درآمد؛ تاثیر کاهش رتبه اعتباری آمریکا در بازارها

فرارو- با نزدیک شدن به تاریخ ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ (۱۹ می ۲۰۲۵)، تحلیلگران اقتصادی و فعالان بازار جهانی با نگرانی به احتمال کاهش مجدد رتبه اعتباری دولت آمریکا می‌نگرند.

به گزارش فرارو؛ این هشدار از آن جهت اهمیت دارد که تجربه‌های مشابه در سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۲۳ باعث نوسانات شدید و ترس گسترده در بازارهای سهام، اوراق قرضه، ارزهای دیجیتال و کالاهایی مانند طلا شده بود. در حالی که هنوز تصمیم رسمی اعلام نشده، فضای روانی بازارها به‌گونه‌ای است که حتی احتمال این کاهش نیز می‌تواند اثری آنی و گسترده داشته باشد. این موضوع نه‌تنها بر اقتصاد آمریکا بلکه بر بازارهای مالی و دارایی‌های دیجیتال سراسر جهان اثرگذار خواهد بود. 

رتبه اعتباری چیست و چرا اهمیت دارد؟ 

رتبه اعتباری (Credit Rating) معیاری است که توسط مؤسسات رتبه‌بندی مالی مانند S&P، Fitch و Moody’s برای ارزیابی توانایی یک دولت یا شرکت در بازپرداخت بدهی‌های خود استفاده می‌شود.

زمانی که کشوری دارای رتبه AAA است، به این معناست که ریسک نکول یا ناتوانی در پرداخت تعهدات مالی آن بسیار پایین است. اما اگر این رتبه کاهش یابد، به معنای افزایش ریسک در پرداخت بدهی‌ها و کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران خواهد بود. 

در مورد ایالات متحده، که بزرگ‌ترین اقتصاد و یکی از بزرگ‌ترین بدهکاران جهانی محسوب می‌شود، هرگونه کاهش رتبه اعتباری می‌تواند سیگنالی نگران‌کننده برای بازارها باشد. چرا که نه‌تنها نرخ بهره اوراق دولتی افزایش می‌یابد، بلکه هزینه‌های تأمین مالی نیز برای دولت و شرکت‌ها بالا می‌رود.

این موضوع در نهایت می‌تواند به کاهش سرمایه‌گذاری و رکود اقتصادی بینجامد. بازار رمزارزها نیز در سال‌های اخیر به‌شدت به سیاست‌های کلان و تحولات اقتصادی واکنش نشان داده‌اند و کاهش رتبه اعتباری آمریکا می‌تواند این بازار را نیز دستخوش نوسانات جدی کند. 

مروری بر دو شوک گذشته: ۲۰۱۱ و ۲۰۲۳ 

تجربه تاریخی نشان داده است که کاهش رتبه اعتباری آمریکا همیشه با واکنش تند بازارها همراه بوده است. در ۵ اوت ۲۰۱۱، مؤسسه S&P برای نخستین بار در تاریخ، رتبه اعتباری ایالات متحده را از AAA به AA+ کاهش داد. این اتفاق باعث شد شاخص داوجونز در روز دوشنبه پس از آن، ۶۳۴ واحد سقوط کند.

شاخص S&P ۵۰۰ بیش از ۶.۶٪ و نزدک حدود ۸.۹٪ کاهش یافت. شاخص ترس بازارها (VIX) نیز به عدد بی‌سابقه ۴۵.۹۸ رسید که نشان‌دهنده وحشت شدید سرمایه‌گذاران بود. 

در نمونه‌ی دیگر، در ۱ اوت ۲۰۲۳، مؤسسه Fitch نیز رتبه آمریکا را به AA+ کاهش داد. گرچه اثر این کاهش به شدت سال ۲۰۱۱ نبود، اما باز هم بازارها واکنش منفی نشان دادند. داوجونز حدود ۳۵۰ واحد افت کرد، شاخص S&P حدود ۱.۴٪ و نزدک بیش از ۲.۱٪ کاهش یافتند.

همچنین نرخ بازده اوراق ۱۰ ساله خزانه‌داری به ۴.۰۸٪ جهش کرد که بالاترین سطح از نوامبر ۲۰۲۲ بود. بازار ارزهای دیجیتال نیز در واکنش به این تحولات، شاهد فشار فروش شد. بیت‌کوین بیش از ۷٪ افت کرد و اتریوم نیز نزدیک به ۶٪ کاهش یافت. این روند نشان داد که رمزارزها برخلاف تصور برخی، در شرایط بحرانی جهانی همچنان رفتاری مشابه دارایی‌های پرریسک از خود نشان می‌دهند. 

دلایل نگرانی در سال ۲۰۲۵ 

اگرچه اقتصاد آمریکا در سال ۲۰۲۵ از نظر برخی شاخص‌ها همچنان مقاوم ظاهر شده، اما دلایل متعددی وجود دارد که احتمال کاهش دوباره رتبه اعتباری را تقویت می‌کند. بدهی عمومی ایالات متحده به سطوح بی‌سابقه‌ای رسیده و هزینه‌های بهره‌ بدهی‌ها به دلیل نرخ‌های بالای بهره فدرال رزرو، به شدت افزایش یافته است.

در عین حال، اختلافات سیاسی داخلی و بن‌بست‌های بودجه‌ای نیز نگرانی‌هایی درباره توانایی دولت در مدیریت بدهی‌ها به‌وجود آورده است. 

در چنین فضایی، سرمایه‌گذاران به دنبال پناهگاه‌های امن می‌گردند. این موضوع می‌تواند منجر به نوسانات شدید در بازار رمزارزها شود.

برخی تحلیلگران معتقدند که اگر اعتماد به نهادهای مالی سنتی کاهش یابد، بیت‌کوین و دارایی‌های دیجیتال می‌توانند به عنوان ذخیره ارزش مطرح شوند؛ اما تجربه‌های قبلی نشان می‌دهد که در کوتاه‌مدت، بازار کریپتو نیز دستخوش هیجانات منفی خواهد شد. 

پیامدهای احتمالی برای بازار کریپتو و دارایی‌های دیجیتال 

کاهش احتمالی رتبه اعتباری ایالات متحده می‌تواند بازار رمزارزها را با نوسانات جدی مواجه کند. از یک سو، ترس در بازارهای مالی سنتی ممکن است برخی سرمایه‌گذاران را به سمت دارایی‌های دیجیتال سوق دهد و باعث افزایش تقاضا برای بیت‌کوین، اتریوم و استیبل‌کوین‌ها شود. از سوی دیگر، کاهش نقدینگی و افزایش نرخ‌های بهره ممکن است فشار فروش در بازار کریپتو را تشدید کند. 

در گذشته، بازار کریپتو در واکنش به اخبار منفی اقتصادی جهانی، ابتدا با کاهش شدید روبه‌رو شده اما در ادامه، برخی رمزارزها به عنوان دارایی‌های ضدتورمی رشد کرده‌اند.

بنابراین، رفتار بازار در روزها و هفته‌های آینده به شدت وابسته به واکنش سیاست‌گذاران اقتصادی، حجم نقدینگی در بازار و انتظارات سرمایه‌گذاران خواهد بود. تحلیلگران هشدار می‌دهند که فعالان بازار باید آماده نوسانات شدید، تغییرات سریع در احساسات عمومی و واکنش‌های الگوریتمی در بازارهای معاملاتی باشند. 

در چنین شرایطی، استراتژی‌های مدیریت ریسک، کاهش اهرم معاملاتی و تمرکز بر دارایی‌های با نقدشوندگی بالا از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود.