دلیل عوض شدن رنگ آسمان تهران

فرارو-پدیده «آسمان شیری رنگ تهران» در روزهای ابتدایی تیرماه ۱۴۰۴ توجه  افکار عمومی و سازمان محیط‌زیست را به خود جلب کرده است. بررسی های اولیه و رسمی نشان می دهد گردوغبار با منشأ داخلی و خارجی باعث کاهش کیفیت هوا و تغییر رنگ آسمان تهران شده است.

به گزارش فرارو، روزهای پساجنگ ایران و اسرائیل را شهروندان تهرانی با آسمانی آغاز کردند که نه آبی است و نه خاکستری. این بار، آسمان تهران شیری رنگ شده است؛ پدیده‌های نادر اما هشدار دهنده که باعث نگرانی هایی در حوزه افزایش مشکلات تنفسی در پایتخت شده است. به طور معمول این رنگ از آسمان به دلیل برخی تغییرات در لایه‌های میانی و بالای جو،است که منتهی به جلوه‌های غیرطبیعی در  آسمان و بروز پدیده آسمان شیری رنگ در تهران می شود.

طبق اعلام رسمی سازمان هواشناسی کشور، منشأ این گردوغبار ترکیبی از منابع خارجی (عراق و سوریه) و منابع داخلی (بیابان‌های اطراف تهران مانند دشت ورامین، گرمسار و حاشیه کویر مرکزی) است. این نخستین باری نیست که ایران با چنین وضعیتی رو به رو می شود و در فصل های مختلف سال مناطقی از کشور درگیر شرایط آلودگی شدید و غبار محلی است. اما شاید تغییر رنگ آسمان تهران در شرایط پساجنگ باعث شده بیشتر در کانون توجه و پرسش شهروندان قرار گیرد.

کارشناسان درباره آسمان شیری رنگ چه می گویند؟

احد وظیفه ، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی، در این باره گفته است:«پدیده آسمان تهران شیری‌رنگ ناشی از ورود توده‌های از گردوغبار بسیار ریز از سمت غرب کشور است. این ذرات تا ارتفاع ۳ تا ۴ کیلومتری بالا آمده‌اند و با ایجاد یک لایه ماتی از خاک، مانع از عبور مستقیم نور خورشید شده‌اند.ریزگردهای معمولی، ذرات معلق در این رویداد نه‌تنها باعث کاهش افقی می‌شود، بلکه با ایجاد پراکندگی نور در وسیع‌ها، رنگی غیرمعمول به آسمان داده‌اند.»

صادق ضیائیان ، رئیس مرکز پیش بینی سازمان هواشناسی، درباره وضعیت آسمان تهران می گوید:«منشأ داخلی نقش مهمی در بروز آسمان شیری رنگ داشته است. وزش باد شدید در مناطق بیابانی مرکزی کشور، گردوغبار محلی را به سمت پایتخت سوق داد و باعث شد که این وضعیت به شدت افزایش یابد.»

مجموع نظرات کارشناسان و متخصصان درباره آسمان شیری رنگ تهران یک پاسخ علمی و متفق القول دارد: طوفان‌های گردوغباری که منجر به تاریکی و کاهش دید می‌شود، این بار منجر به پدیده‌های نسبتاً تازه به‌نام آسمان شیری‌رنگ شده است. علت این پدیده، تولید یکنواخت ذرات فوق‌ریز PM2.5 و کمتر ازآن در ارتفاعات میانی جو است که باعث پراکندگی نور خورشید به صورت یکدست می‌شود. نتیجه این پدیده نیز، ظاهری سفید و مات برای آسمان است. گویی پرده‌های نیمه‌شفاف روی پایتخت کشیده شده باشد.

پیامدهای زیست‌محیطی و بهداشتی آسمان شیری رنگ تهران

بر اساس آمار شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، شاخص آلودگی  منطقه ای در مناطق مرکزی شهر در ساعات ابتدایی روز شنبه از 120 عبور کرد که نشان دهنده وضعیت «ناسالم برای‌ گروه های حساس» است. متخصصان بیماری های تنفسی و عفونی هشدار می دهند که در شرایط جوی اینچنینی، ذرات معلق و ریز می‌توانند به اعماق ریه‌ها نفوذ کرده و باعث تشدید بیماری‌های ریوی، بیماری‌های قلبی و حتی کاهش سیستم ایمنی بدن شوند بنابراین، استفاده از ماسک‌های استاندارد و پرهیز از فعالیت‌های بدنی در چنین هوایی برای گروه‌های آسیب‌پذیر الزامی است.

سازمان هواشناسی با هشدار سطح زرد برای استان تهران اعلام کرده که آسمان شیری‌رنگ ممکن است تا پایان هفته ادامه داشته باشد. وزش بادهای شدید و تداوم گردوغبار از غرب و مرکز کشور پیش‌بینی شده و تا زمان تغییر در الگوی جریان‌های جوی، شرایط موجود پایدار خواهد بود.

همچنین ادامه وزش چنین طوفان و بادهای همراه با خاک و ذرات معلقی، باعث افزایش فرسایش خاک، کاهش پوشش گیاهی و تداوم خشکسالی می‌شوند . به اعتقاد گروههای دوستدار و حافظ محیط زیست، پدیده آسمان شیری‌رنگ، تنها یک تغییر ظاهری در چشم‌انداز شهر نیست؛ بلکه نشانه های بحرانی جدی در حوزه اقلیم و محیط زیست است و باید تدابیری برای مدیریت بلندمدت این نوع تغییرات جوی و راههایی برای پیشگیری از آن اندیشیده شود.