چگونه اسراییل گرسنگی را به اهرم جنگی تبدیل کرده است؟
«سازمان‌های امدادی می‌گویند که اسراییل مانع انجام ایمن ماموریت‌های بشردوستانه می‌شود و کمبود شدید غذا به فروپاشی نظم اجتماعی در داخل غزه دامن زده است.»
ارتش اسراییل روز یکشنبه مدعی شد که به‌منظور تسهیل در ورود کمک‌های بین‌المللی، فعالیت‌های نظامی خود را در بخش‌هایی از غزه متوقف کرده است؛ اقدامی که در پی خشم جهانی نسبت به گرسنگی شدید فلسطینیان در این منطقه محاصره‌شده صورت گرفت.
به گزارش اعتماد، به باور ناظران به نظر می‌رسد این تصمیم، عقب‌نشینی آشکاری از سوی اسراییل محسوب می‌شود و تحت فشار فزاینده بین‌المللی اتخاذ شده است؛ فشاری که به‌دلیل شرایط وخیم انسانی در غزه افزایش یافته، جایی که به گفته برنامه جهانی غذا، نهادی وابسته به سازمان ملل، تقریبا از هر سه نفر، یک نفر برای چندروز نتوانستند چیزی بخورند. این درحالی است که همزمان وزارت امور خارجه اسراییل مدعی شد نیروهای دریایی این رژیم، کشتی حنظله را که قصد ورود به منطقه دریایی سواحل غزه را داشت، توقیف کردند.
تل‌آویو حرکت کشتی حنظله که برای امدادرسانی به مردم غزه راهی سواحل این منطقه شده بود را اقدامی غیرقانونی قلمداد کرد و مدعی است که چنین فعل و انفعال‌هایی تلاش‌های جاری برای کمک‌های بشردوستانه را تضعیف می‌کند! گفتنی است کشتی حنظله در چارچوب آخرین ماموریت سازمان مردم‌نهاد «ائتلاف ناوگان آزادی» برای شکستن محاصره غزه و رساندن کمک‌های بشردوستانه به این منطقه اول ژوئن گذشته از بندر «سان جووانی لی کوتی» در شهر کاتانیای ایتالیا به‌سمت غزه حرکت کرده بود.
ائتلاف ناوگان آزادی اعلام کرد: کشتی حنظله حامل 21 فعال حامی فلسطین به‌نمایندگی از 12 کشور، از جمله نمایندگان پارلمان، وکلا، روزنامه‌نگاران، سازمان‌های کارگری و فعالان محیط زیست بودند. این دومین کشتی است که برای رفع حصر غزه به راه افتاده و توسط نیروهای اسراییلی در کمتر از دو ماه اخیر توقیف شده است. پیش از این نیز ارتش اسراییل بامداد نهم ژوئن گذشته به کشتی مادلین یورش برده و 12 فعال حاضر در آن را بازداشت کرد.
کودکان گرسنه غزه
نیویورک تایمز با انتشار گزارشی ضمن اشاره به شرایط فاجعه‌بار غزه طی روزهای اخیر آورده است: سازمان‌های امدادی و بسیاری از کشورها، از جمله برخی متحدان دیرینه اسراییل، این رژیم را مسوول وضعیت فاجعه‌بار کنونی می‌دانند؛ چرا که این بازیگر ابتدا مانع ارسال کمک‌ها به غزه شد و سپس برای ماه‌ها ورود کمک‌های انسانی و مواد غذایی را به‌شدت محدود کرد. در همین راستا وزارت بهداشت غزه اعلام کرده که در شبانه‌روز گذشته، شش فلسطینی شامل دو کودک به دلیل عوارض ناشی از سوء‌تغذیه جان خود را از دست دادند. به این ترتیب، شمار قربانیان ناشی از گرسنگی در ماه گذشته به بیش از ۵۰ نفر رسیده است.
پزشکان، پرستاران و امدادگرانی که وظیفه رسیدگی به مردم غزه را دارند، خود نیز با کمبود شدید غذا روبرو هستند و همچنین شیر خشک نوزادان به‌سختی یافت می‌شود. همزمان وال‌استریت ژورنال در این رابطه نوشت: اسراییل در این شرایط، سازمان ملل و نهادهای همکار آن را مقصر دانسته و مدعی است که این نهادها نتوانسته‌اند صدها کامیون حامل کمک‌های بشردوستانه را از گذرگاه‌های مرزی غزه عبور دهند! اما سازمان ملل اعلام کرده که با وجود موافقت‌های محدود اسراییل برای ورود برخی کمک‌ها، تل‌آویو با ایجاد موانع پیچیده اداری و رد مکرر درخواست‌های هماهنگی برای انتقال محموله‌ها، عملا مانع از ارسال موثر کمک‌ها شده است. مقامات اسراییلی همچنین برای ماه‌ها مدعی بودند که حماس کمک‌های انسانی را منحرف کرده است. با این حال، مقامات نظامی اسراییل بعدا اذعان کردند که هیچ مدرکی دال بر سرقت سیستماتیک کمک‌های سازمان ملل توسط حماس در دست ندارند.
کمک‌رسانی زیر سایه آتش جنگ
ارتش اسراییل اخیرا در بیانیه‌ای مدعی شد که نیروهایش از ساعت ۱۰ صبح تا ۸ شب، عملیات نظامی را دست‌کم در سه منطقه از نوار غزه متوقف خواهند کرد تا امکان ورود کمک‌های انسانی فراهم شود. همچنین ادعا شد که مسیرهای دایمی برای تردد کاروان‌های سازمان ملل به مناطق مختلف غزه تعیین خواهد شد. با این حال، هنوز مشخص نیست که این تغییر در سیاست اسراییل بتواند به کاهش گسترده گرسنگی در منطقه منجر شود. همزمان سازمان‌های امدادی از امکان ارسال غذا به غزه بدون نگرانی از بمباران‌های اسراییل استقبال کرده‌اند، اما تأکید می‌کنند که تنها راه موثر برای پایان‌دادن به این بحران، برقراری آتش‌بس است. در همین راستا برنامه جهانی غذا در بیانیه‌ای اعلام کرد: «امیدواریم این اقدامات زمینه‌ساز افزایش فوری و گسترده کمک‌های غذایی برای مردم گرسنه غزه باشد.»
توزیع غذا با مجوز نظامی!
با این حال، کارشناسان امدادی هشدار می‌دهند که سایر اقدامات مورد حمایت اسراییل مانند پرتاب هوایی کمک‌ها به‌هیچ‌وجه پاسخگوی نیازهای فعلی نیست. ارتش اسراییل همچنین مدعی شده است که طی یکی دو روز اخیر کمک‌هایی را به‌صورت هوایی در غزه فرود آورده، اما کشورهای خارجی از سال گذشته این شیوه را متوقف کرده‌اند، چرا که در مواردی، این پرتاب‌ها به مرگ چند نفر انجامید یا به‌اشتباه در داخل سرزمین‌های اشغالی فرود آمد.
فیلیپ لازارینی، رییس آژانس امدادرسانی سازمان ملل به آوارگان فلسطینی (آنروا)، پرتاب هوایی کمک‌ها را نوعی انحراف خواند و نوشت: «این روش پر هزینه و ناکارآمد حتی می‌تواند جان غیرنظامیان گرسنه را بگیرد.» به گزارش نیویورک تایمز در ماه مارس، اسراییل به‌مدت نزدیک به سه ماه نوار غزه را به‌طور کامل در محاصره قرار داد و ورود تقریبا تمام مواد غذایی، سوخت و دارو را ممنوع کرد. در پایان ماه مه، زمانی که مقام‌های نظامی اسراییل در جلسات خصوصی هشدار دادند که غزه در آستانه قحطی گسترده قرار دارد، تل‌آویو محدودیت‌ها را اندکی کاهش داد. با این حال، به‌جای بازگشت به سازوکار پیشین هماهنگ با سازمان ملل برای ارسال کمک‌ها، اسراییل کل روند توزیع را تغییر داد و مجموعه محدودی از پایگاه‌های امدادرسانی را تحت نظر «بنیاد انسانی غزه» که از حمایت تل‌آویو برخوردار است، راه‌اندازی کرد.
در چارچوب این ساختار جدید، نیروهای امنیتی امریکایی مسلح که به صورت پیمانکار خصوصی فعالیت می‌کنند، از چند پایگاه امدادی در جنوب و مرکز غزه محافظت می‌کنند. در نتیجه، فلسطینیان ناچارند کیلومترها از میان خطوط نظامی اسراییل پیاده‌روی کنند تا شاید موفق به دریافت غذا شوند. به گفته مقام‌های بهداشتی غزه و همچنین تایید ارتش اسراییل، صدها فلسطینی در نزدیکی پایگاه‌های توزیع کمک جان باخته‌اند؛ جایی که سربازان اسراییلی به سوی جمعیت آتش گشودند. ارتش اسراییل این تیراندازی‌ها را شلیک‌های هشداردهنده برای متفرق کردن مردمی توصیف کرده که بنا به ادعای آنان تهدیدآمیز بوده‌اند! اما فلسطینی‌ها می‌گویند این اقدامات، جان انسان‌های گرسنه‌ای را گرفت که تنها برای دریافت کمک آمده بودند.
کمک‌های امدادی قربانی بازی‌های سیاسی
همزمان وال استریت ژورنال با انتشار گزارشی مدعی شد که برنامه جدیدی که با حمایت اسراییل و از طریق «بنیاد بشردوستانه غزه» اجرایی می‌شود، از سوی اسراییل طراحی شده تا به‌مرور جایگزین نظام توزیع کمک‌های بشردوستانه تحت مدیریت سازمان ملل شود. با این حال، این بنیاد تاکنون نتوانسته به میزان گذشته کمک‌ها را وارد نوار غزه کرده و به‌صورت موثر توزیع کند. در حالی که کمبود مواد غذایی پیش‌تر تنها بخش‌هایی از غزه را درگیر کرده بود.
به گفته فلسطینی‌ها و نهادهای امدادی، این کمبود اکنون به سراسر این منطقه گسترش یافته است. ارتش اسراییل روز یکشنبه و در واکنش به فشارهای فزاینده بین‌المللی اعلام کرد مسیرهای امنی برای انتقال کمک‌های بشردوستانه ایجاد خواهد کرد. همچنین نیروی هوایی اسراییل بار دیگر اقدام به پرتاب هوایی بسته‌های غذایی کرد که شامل آرد، شکر و کنسرو مواد غذایی بود. این درحالی است که برخی کامیون‌های سازمان ملل هنوز وارد غزه می‌شوند، اما تعداد آنها بسیار کمتر از گذشته است.
سازمان‌های امدادی می‌گویند که اسراییل مانع انجام ایمن ماموریت‌های بشردوستانه می‌شود و کمبود شدید غذا به فروپاشی نظم اجتماعی در داخل غزه دامن زده است. در همین حال، سازمان ملل و دیگر نهادهای امدادی از همکاری با بنیاد بشردوستانه غزه خودداری کرده‌اند، چرا که این بنیاد را ناقض اصول بنیادین بشردوستی می‌دانند. با این حال، این بنیاد و مقام‌های اسراییلی سازمان ملل را متهم می‌کنند که از تحویل کمک‌هایی که در مرز غزه انباشته شده، خودداری می‌کند. یکی از مقام‌های امنیتی اسراییل مدعی است که هفته گذشته، برخی سازمان‌های بین‌المللی بار دیگر جمع‌آوری محموله‌های کمک‌رسانی از سمت گذرگاه کرم‌ابوسالم در خاک غزه را از سر گرفته‌اند.
این درحالی است که قیمت مواد غذایی در ماه‌های اخیر به‌طرز بی‌سابقه‌ای افزایش یافته و حتی از دوران اوج درگیری‌های پیشین نیز فراتر رفته است؛ این افزایش قیمت‌ها به‌مراتب بالاتر از دوره‌هایی است که غزه از نظر غذایی وضعیت بهتری داشت، مانند زمان آتش‌بس اوایل سال جاری یا پیش از آغاز جنگ. بنیاد بشردوستانه غزه اعلام کرده است که هر بسته غذایی آن، برای تغذیه شش نفر به مدت چهار روز طراحی شده است. به گفته سخنگوی این بنیاد، محتویات این بسته‌ها می‌تواند شامل آرد، پاستا، شکر، برنج، روغن خوراکی، لوبیا، تن ماهی، چای و بیسکویت باشد. همچنین این سازمان در هفته‌های اخیر واردات سیب‌زمینی و پیاز به داخل غزه را آغاز کرده است. با این حال، بسیاری از فلسطینی‌ها روایت این بنیاد را رد می‌کنند و می‌گویند محتوای بسته‌های توزیعی این سازمان بسیار متغیر است و اغلب فاقد اقلام حیاتی مانند پروتئین حیوانی و مواد غذایی مغذی است.
تراژدی بی‌پایان غزه
این روزها تلاش‌های سازمان ملل و دیگر نهادهای امدادی برای رساندن غذا نیز به صحنه‌های تراژیکی منجر شده است؛ جایی که صدها فلسطینی ناامید به سوی کامیون‌های کمک هجوم برده‌اند تا هر آنچه بتوانند، به دست آورند. در یک مورد مشخص، ارتش اسراییل به سوی این جمعیت گرسنه آتش گشود که به گفته وزارت بهداشت غزه، ده‌ها کشته بر جای گذاشت. همچنین بر اساس آمار وزارت بهداشت غزه، تاکنون نزدیک به ۶۰ هزار نفر در جریان جنگ اسراییل علیه حماس به شهادت رسیده‌اند که هزاران کودک نیز در میان آنان هستند.
گفتنی است این جنگ از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد. در آغاز درگیری، متحدان اسراییل از حمله متقابل نظامی این کشور به غزه حمایت کردند. اما با تداوم جنگ و افزایش چشمگیر تلفات غیرنظامیان فلسطینی، برخی از این کشورها به‌تدریج مواضع خود را تغییر داده و خواستار پایان جنگ شده‌اند. دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا، اعلام کرده که جنگ در غزه باید پایان یابد.
با این حال، او دست‌کم در عرصه عمومی، از اعمال فشار جدی بر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسراییل، برای توقف فوری درگیری‌ها خودداری کرده است. هفته گذشته، اسراییل و ایالات متحده نمایندگان خود را از مذاکرات آتش‌بس با حماس در دوحه، پایتخت قطر، بازگرداند. این اقدام پس از آن صورت گرفت که دو طرف، گروه حماس را به انعطاف‌ناپذیری متهم کردند. در مقابل، مقامات حماس اعلام کردند که در آخرین پیشنهاد خود، امتیازاتی داده‌اند.
