اکونومیست در تحلیلی تماموقت شدن فعالیت بازارهای سهام را بررسی کرد
تبعات پنهان ایده «بورس ۲۴ ساعته»

یکی از ایدههای مهمی که این روزها به ویژه با رونق بازارهایی مثل رمزارزها و فارکس به گوش میرسد تماموقت شدن فعالیت بازارهای سهام در دنیاست. موضوعی که حتی در بورس تهران نیز مدتها مطرح شده است. اکونومیست در گزارشی به تبعات پنهان ایده باز بودن بازار سهام ۲۴ ساعته و ۷ روز هفته پرداخته است.
بورسها از جالبترین بخشهای دنیای مالی مدرن هستند. در سایر مؤسسات مالی، معمولاً افرادی را میبینید با تیشرت روی کیبوردهای ارگونومیک کار میکنند، دمنوش گیاهی مینوشند و کدهای کامپیوتری را مرور میکنند.
به گزارش ایران، اما وقتی به بورس نیویورک وارد میشوید، انگار به گذشته سفر کردهاید. افراد پراضطرابی که هدستهایی در گوش دارند، دائم در حال جنبوجوش هستند و به نوعی از پوششهایی به نام کراوات استفاده میکنند. به نظر میرسد که همه در حال فریاد زدن هستند. درست مانند یک بازار حراج سنتی، زنگهای افتتاح و اختتام برای آغاز و پایان روز معاملاتی به ترتیب در ساعت 9:30 صبح و 4 بعدازظهر به صدا درمیآیند.
این بخش آخر از همه بیشتر به زمان حال نزدیک نیست. بازارهای امروز، در واقع، مدتهاست که به ساعات کاری سنتی احترام نمیگذارند. بازار جفتارزها (فارکس)، اوراق قرضه و داراییهای رمزارزی به صورت 24 ساعته و ۷ روز هفته معامله میشوند.
معاملات استاندارد در بورس نیویورک (NYSE) و همتای دیجیتال آن، نزدک (Nasdaq)، نزدیک به زمان خواب مردم هنگکنگ آغاز و در زمانی که کالیفرنیاییها در حال ناهار خوردن هستند، پایان مییابد. اکنون اما تغییراتی در جریان است که بورسهای نیویورک برای کسب مجوزهای قانونی جهت گسترش ساعات معاملاتی خود به ترتیب به 22 و 24 ساعت در روز درخواست دادهاند. به گزارش روزنامه فایننشال تایمز، بورس لندن نیز در حال بررسی چنین اقدامی است. این تغییر به سرعت در حال وقوع است: نزدک انتظار دارد از نیمه دوم سال 2026 به صورت تماموقت باز باشد. پرسش اینجاست که آیا سرمایهگذاران، معاملهگران و فعالان مالی برای یک بازار دیگر که هرگز نمیخوابد، آمادگی دارند؟
برخی قطعاً آمادهاند. بورسها ممکن است هنوز در شب معامله نکنند، اما بسیاری از پلتفرمهای جایگزین این کار را انجام میدهند. در مه 2023، رابینهود، یک کارگزاری دیجیتال، شروع به اجازه دادن به معاملات شبانه 43 سهام پرطرفدار کرد و سپس این خدمات را به بسیاری از دیگر سهمها گسترش داد. این کارگزاری به چارلز شواب و اینتراکتیو بروکرز، دو رقیب دیگر پیوست که قبلاً برخی از معاملات شبانه را تسهیل کرده بودند؛ امسال شواب اعلام کرد که این خدمات را برای 1100 اوراق بهادار شروع خواهد کرد.
مسأله اول؛ کشف قیمت غیرمطمئن
مشکل این نوع معاملات این است که کشف قیمت میتواند با دشواری مواجه شود. برخی سرمایهگذاران نهادی که مشابه شرکتهای بورسی الزامی در افشای اطلاعات و هشدار پیش از معاملات بزرگ ندارند، اتفاقاً ترجیح میدهند در همین فضای شبانه و خلوت معامله کنند. بورسبازان حرفهای به مسائل مختلف آگاه هستند و مشارکت آنها در معاملات چندان هم خطرساز نیست. اما آماتورها ممکن است به دام بیفتند در فرآیند کشف قیمت در زمانهای کمرمق با مشکل مواجه شوند.
دو مسأله درهمتنیده؛ نقدشوندگی پایین و کارمزد بالا
دومین مشکل معاملات شبانه، نقدشوندگی پایین است. حتی در طول روز، معاملات حول ساعتهای آغازین و پایانی متمرکز است و حجم معاملات در سایر زمانها بسیار کمتر است. نهادهای نظارتی میتوانند بازارسازان را ملزم کنند تا در طول شب نیز قیمتها را ارائه دهند، همانطور که در طول روز این کار را انجام میدهند. با این حال، نقدشوندگی کم، نسبت سفارشهای خرید و فروش را کاهش میدهد و بازارسازان را مجبور میکند برای مدت طولانیتری موقعیتها را تسویه نکنند و تواتر اعلام قیمت محدود شود. این افزایش ریسک، مساله سومی را هم رقم میزند و آن بالا رفتن هزینههای معاملاتی است که خود مسبب نوسان بیشتر قیمتها در شب نسبت بهروز خواهد شد.
مسأله چهارم؛ افزایش خطا در بازار بدون استراحت
کابوس لجستیکی بورسهای 24 ساعته به فرآیندهای حیاتی پس از معامله شامل تسویه وجوه و تصفیه اشتباهات برمیگردد. هنگامی که معاملات به صورت غیرمتوقف انجام شود، هیچ وقفهای برای پاکسازی مالیاتها وجود نخواهد داشت. همچنین، استراحت معاملهگران دچار مشکل میشود و دائماً صفحات نمایشگر خود را بهروز میکنند. هرچند در دنیای همیشه روشن امروز، ساعات محدود بورسها ممکن است قدیمی به نظر برسد، اما آماده باشید که وقتی آنها بروند، دلتنگشان شوید.