۷ خوراکی که باید برای سلامت روده کنار بگذارید

این گوشتها با نیترات و نیتریت نگهداری میشوند که میتوانند در روده با اسیدهای آمینه ترکیب شده و مواد سرطانزا تولید کنند. حتی مصرف مقدار کم آنها بهطور منظم، خطر سرطان کولون را افزایش میدهد.
سرطان کولون یا سرطان کولورکتال یکی از شایعترین انواع سرطان در سراسر جهان است، و مطالعات نشان میدهند که رژیم غذایی از قویترین عوامل مؤثر در پیشگیری یا افزایش احتمال ابتلا به آن است. گرچه ژنتیک و سن نقش دارند، اما آنچه روزانه میخورید میتواند خطر ابتلا را کاهش یا افزایش دهد. برای کسانی که بهدلیل سابقه خانوادگی، بیماریهای التهابی روده یا سبک زندگی پرخطر در معرض ابتلا هستند، توجه به تغذیه اهمیت دوچندان دارد.
به گزارش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث؛ خوراکیهایی که در صورت داشتن ریسک سرطان کولون باید از آنها دوری کرد:
۱. گوشتهای فراوریشده
بیکن، ژامبون، سوسیس، هاتداگ—همگی خوشمزه و سریعپز، اما بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت در گروه اول مواد سرطانزا قرار دارند. یعنی شواهد قوی وجود دارد که این مواد بهویژه باعث سرطان کولون میشوند.
این گوشتها با نیترات و نیتریت نگهداری میشوند که میتوانند در روده با اسیدهای آمینه ترکیب شده و مواد سرطانزا تولید کنند. حتی مصرف مقدار کم آنها بهطور منظم، خطر سرطان کولون را افزایش میدهد.
جایگزین سالم: پروتئینهای بدون فراوری مانند مرغ، ماهی، توفو، عدس یا لوبیا. اگر هوس طعم دودی یا شور کردهاید، سبزیجات گریلشده با ادویه را امتحان کنید.
۲. گوشت قرمز (در مقدار زیاد)
گوشت گاو، خوک و گوسفند ممنوع نیستند، اما مصرف زیاد و مکرر آنها با افزایش خطر سرطان کولورکتال همراه است. نوع پخت گوشت نیز اهمیت دارد؛ گریل کردن، باربیکیو یا سرخ کردن در تابه میتواند ترکیبات سرطانزایی مانند آمینهای هتروسیکلیک و هیدروکربنهای آروماتیک چندحلقهای تولید کند.
جایگزین سالم: در طول هفته غذاهای گیاهی بیشتری بگنجانید. اگر گوشت قرمز میخورید، مقدار آن را کم نگه دارید و آن را بهآرامی بپزید (مثلاً در فر یا بخارپز، نه با شعله مستقیم یا سرخکردن زیاد).
۳. غذاهای فراوریشدهی شدید
اسنکهای آماده، شامهای منجمد، غلات صبحانهی شیرین و نودلهای فوری نهتنها فیبر کمی دارند، بلکه پر از کربوهیدراتهای تصفیهشده، قندهای افزوده، چربیهای ناسالم و مواد افزودنی مصنوعیاند.
رشما ناکته میگوید: «این نوع غذاهای فوقفراوریشده با التهاب روده، افزایش وزن و خطر بالاتر ابتلا به بیماریهای مزمن (از جمله سرطان کولون) در ارتباط هستند.»
نکته حرفهای: تا حد ممکن از مواد غذایی کامل و تازه استفاده کنید. هنگام خرید، سراغ محصولاتی بروید که مواد اولیهشان را بشناسید و تلفظشان برایتان آسان باشد. قاعدهی ساده: اگر از جعبه درمیآید و لیست ترکیباتش طولانی است، برای رودهی شما مناسب نیست.
۴. الکل
الکل ممکن است به دیوارهی داخلی روده آسیب بزند و مصرف طولانیمدت آن با خطر بالاتر سرطان کولورکتال مرتبط است. این خطر در مصرف زیاد یا افراطی بهشدت افزایش مییابد، اما حتی نوشیدن متوسط نیز برای کسانی که رودهی آسیبدیده دارند، میتواند خطرناک باشد.
هنگامی که الکل در بدن متابولیزه میشود، ترکیبی به نام استالدئید تولید میشود که به اثبات رسیده میتواند به DNA آسیب بزند و روند ترمیم سلولی را مختل کند.
هشدار: حتی یک قاشق غذاخوری الکل هم میتواند برای افرادی با ریسک سرطان کولون، عوارض جدی ایجاد کند.
۵. رژیم کمفیبر و پر از قندهای تصفیهشده
فیبر مثل جارویی برای دستگاه گوارش عمل میکند؛ به حرکت روان ضایعات کمک کرده و باکتریهای مفید روده را تغذیه میکند. رژیم کمفیبر و پر از قندهای تصفیهشده (مثل نان سفید، شیرینیها، نوشابهها) میتواند منجر به یبوست، عدم تعادل در میکروبهای روده و التهاب شود—همگی عواملی که خطر سرطان کولون را افزایش میدهند.
راهکار: میوهها، سبزیجات، حبوبات، غلات کامل و دانهها را در رژیم روزانهتان بگنجانید. رودهی شما از شما تشکر خواهد کرد!
۶. غذاهای سرخشده
مرغ سوخاری، سیبزمینی سرخکرده و سایر غذاهای چرب معمولاً حاوی چربیهای ترانس ناسالم و مقادیر زیاد چربیهای اشباع هستند که التهاب را افزایش میدهند. مصرف منظم غذاهای سرخشده میتواند خطر ابتلا به سرطان کولون و دیگر سرطانهای دستگاه گوارش را بالا ببرد.
جایگزین سالم: غذاها را در فر بپزید یا با سرخکن بدون روغن آماده کنید و از روغنهای سالم مثل روغن زیتون یا آووکادو استفاده کنید. فستفود را بهجای غذای روزمره، به گزینهای گاهبهگاه تبدیل کنید.
۷. رنگهای مصنوعی غذایی
رشما ناکته هشدار میدهد: «از مصرف رنگهای مصنوعی خوراکی که در آبنباتهای پنبهای و فستفودها استفاده میشوند، خودداری کنید. اگرچه این افزودنیها ظاهر غذا را جذاب میکنند، اما میتوانند در افزایش خطر سرطان کولون نقش داشته باشند.»
مصرف مکرر این افزودنیها ممکن است ترکیب میکروبی روده را تغییر دهد، التهاب خفیف اما مزمن ایجاد کند و بهمرور، باعث تغییرات سلولی در کولون شود.
جایگزین طبیعی: از مواد غذایی با رنگهای طبیعی مانند چغندر، زردچوبه، زعفران، اسفناج و انواع توت استفاده کنید. این مواد علاوه بر رنگ طبیعی، سرشار از آنتیاکسیدانها و ترکیبات ضدالتهابی هستند که از روده و سلامت عمومی محافظت میکنند.
نتیجهگیری
رشما ناکته در پایان تأکید میکند: «رابطهی بین رژیم غذایی و سرطان کولون انکارناپذیر است. اگرچه هیچ مادهی غذایی بهتنهایی عامل ابتلا یا درمان سرطان نیست، اما الگوهای تغذیهی پایدار نقش مهمی ایفا میکنند. اگر در معرض خطر هستید، از غذاهایی استفاده کنید که برای روده مفیدند و التهاب را کاهش میدهند. در کنار آن، غربالگری منظم، ورزش و پرهیز از دخانیات را در برنامهی خود بگنجانید. پیشگیری، از بشقاب غذا آغاز میشود.»
توضیح: این مقاله صرفاً جنبهی اطلاعرسانی دارد و حاوی توصیههای یک متخصص است. برای شرایط خاص پزشکی حتماً با پزشک مشورت کنید