زرین‌کوب؛ صدای تاریخ در ادبیات ایران

فرارو- عبدالحسین زرین‌کوب یکی از مهم‌ترین چهره‌های فرهنگی در تاریخ معاصر ایران است. او ادیب، تاریخ‌نگار، منتقد ادبی و نویسنده‌ای بود که سال‌ها در حوزه‌های مختلف قلم‌فرسایی کرد.

به گزارش فرارو، غالب آثار زرین‌کوب، در حوزه تاریخ ایران و تاریخ ادبیات فارسی و تاریخ اسلام است. آثار او علاوه بر اهمیت آکادمیکی که دارند، به خاطر لحن صمیمانه و در عین حال حماسی‌شان از پرفروش‌ترین آثار در حوزه‌های مذکور هستند.

زندگی عبدالحسین زرین‌کوب

زرین‌کوب در 29 اسفند 1301 در شهرستان بروجرد دیده به جهان گشود. او بعد از اتمام تحصیلات در دوره متوسطه، برای ادامه تحصیل به تهران رفت. در تهران در رشته ادبیات به تحصیل پرداخت و در نهایت بعد از اتمام تحصیلاتش برای تدریس به بروجرد بازگشت. زرین‌کوب مشغول تدریس در خرم‌آباد و بروجرد بود که در همان حین، اولین کتابش را با نام «تاریخ تطور شعر و شاعری در ایران» منتشر کرد.

عبدالحسین زرین‌کوب، در ادامه با کسب رتبه برتر در امتحان ورودی برای ادامه تحصیل در رشته ادبیات فارسی وارد دانشگاه تهران شد. او مدرک دکتری ادبیات فارسی را از همین دانشگاه دریافت کرد. استاد راهنمای زرین‌کوب در حین نوشتن رساله دکتری، بدیع‌الزمان فروزانفر، ادیب مشهود ایرانی بود.

زرین‌کوب بعد از اتمام تحصیلاتش برای سال‌ها در دانشگاه تهران به تدریس تاریخ و ادبیات پرداخت. او علاوه بر این، سابقه تدریس در دانشگاه‌های معتبری مانند سوربن و آکسفورد و پرینستون را نیز در کارنامه خود داشت.

همسر عبدالحسین زرین‌کوب، قمر آریان، نیز از استادان مهم و بزرگ ادبیات فارسی بود. او از همکاران زرین‌کوب در دانشگاه تهران بود. آن‌ها در نهایت در سال 1332 با هم ازدواج کردند؛ این ازدواج فرزندی به‌همراه نداشت.

عبدالحسین زرین‌کوب در تاریخ 24 شهریور 1378 دیده از جهان فروبست. 

آثار زرین‌کوب

عبدالحسین زرین‌کوب در چهار اثر مهم خود تاریخ اسلام را بررسی کرده است: «بامداد اسلام»، «کارنامهٔ اسلام»، «دو قرن سکوت» و «تاریخ ایران بعد از اسلام». در میان این آثار، کتاب «دو قرن سکوت» به طور ویژه به دوران دو سدهٔ نخست پس از ورود اسلام به ایران اختصاص دارد؛ یعنی از حملهٔ اعراب تا ظهور حکومت طاهریان.

زرین‌کوب علاوه بر این‌ها تعداد زیادی اثر ترجمه‌شده نیز در کارنامه خود دارد. همچنین تعداد زیادی کتاب در حوزه ادبیات از زرین‌کوب به یادگار مانده است که با گذشت سال‌ها، همچنان از جمله کتاب‌های مرجع در ادبیات فارسی به‌شمار می‎روند. در واقع زرین‌کوب را به‌سبب کتاب‌هایی که در حوزه نقد ادبی به نگارش درآورده است، باید از پیشگامان نقد ادبی در ایران دانست. مسیری که بعدها با ظهور افرادی مانند رضا براهنی و... ادامه یافت.