در مورد
در فرارو بیشتر بخوانید
۳۰ مطلب
برای ما که در رابطه با مدرنیته باید موضع خودمان را روشن کنیم و شاید موضع رد کامل یا پذیرش کامل را نخواهیم اتخاذ نماییم، خیلی می‌تواند کمک کند برای اینکه چگونه باید با پدیده مدرنیته و علم مدرن برخورد کرد و چه بخش‌هایی از آن را می‌توانیم بپذیریم و چه بخش‌هایی را نمی‌توانیم قبول کنیم
ملکیان از معدود متفکران ایرانی است که به شکل نظام‌مند کوشیده میان عقلانیت و معنویت پیوندی ایجاد کند. پروژه فکری او که آن را «عقلانیت و معنویت» نامیده، واکنشی است به بحران‌های معنایی و اخلاقی بشر معاصر.
کارل مارکس، متفکر پرآوازه آلمانی و بنیان‌گذار اندیشه کمونیسم علمی، تنها نظریه‌پرداز اقتصاد و سیاست نبود، بلکه مردی بود میان دو جهان؛ یکی در تالارهای مطالعه و میدان‌های مبارزه، و دیگری در خانه‌ای کوچک با صدای خنده بچه‌ها. او با ذهنی خستگی‌ناپذیر و دلی سرشار از عشق، فلسفه را به زندگی پیوند زد و رد پررنگی در تاریخ بر جا گذاشت.
شرح طبیعت و اشیا از زبان هوگو در این اثر لحظاتی بکر می‌آفریند، آنقدر که خواننده هر ثانیه خود را در ژرفای این توصیفات بی‌نظیر غرق می‌بیند: خلیج که شیبهای تند اما نه چندان وسیع از هر سو احاطه‌اش کرده بودند، دم به دم تاریکتر می‌شد. مه کدر غروبگاهی غلیظ‌تر می‌شد.
اولین فیلسوفی که عقلانیت انتقادی مدرن را در دو حوزه‌ی نظری و عملی بیان کرد، شرح داد و آن را در مقابل مراجع و اتوریته‌های بیرونی که هزار سال تاریک‌اندیشی را بر اروپا تحمیل کرده بود قرار داد و به روشنی تمایز عقل خود بنیاد انتقادی را از عقل ابزاری نشان داد، ایمانویل کانت بود.
یکی از فیلسوفان برجسته، دنیل دنت بود که در آوریل ۲۰۲۴ در۸۲ سالگی درگذشت. او از تیزبین‌ترین و آینده‌نگرترین اندیشمندان نیم قرن اخیر بود. او در طول عمر خود، با جسارت به رویارویی با بعضی از مهم‌ترین پرسش‌ها درباره ذهن و آگاهی انسان پرداخت. در طول دوران کاری‌اش بیش از دوازده کتاب منتشر کرد؛ سهم قابل توجهی در رشته‌های مختلف از جمله علوم شناختی و فلسفه ذهن تا نظریه تکامل داشت و به مدافع سرسخت عقلانیت و شک‌گرایی تبدیل شد.
فردریش نیچه یکی از تاثیرگذارترین فیلسوفان قرن نوزدهم بود؛ کسی که اندیشه‌های رادیکال و متفاوتش همچنان نقش پررنگی در شکل‌دهی به تفکر مدرن دارند.
«با تقلیل نگاه محیط زیستی، عملاً ما اندیشمندانی تحت عناوینی چون «فیلسوف آب» یا «فیلسوف طبیعت» نداریم تا اهمیت مسائل محیط زیستی را هویدا کنند. بنابراین، مسئولیت مهم اهالی اندیشه در قبال محیط زیست، تبیین اهمیت آن برای انسان و جامعه است. بویژه آن‌که غفلت اهالی علم در زمینه محیط زیست، منجر به غفلت سیستماتیک و سیاست‌گذارانه نیز شده است.»
ما می‌توانیم دیدگاه "بی‌خودی" را با نظریه دیگری درباره هویت شخصی مقایسه کنیم؛ نظریه‌ای روانشناختی که فیلسوفی انگلیسی به نام جان لاک (۱۶۳۲-۱۷۰۴) دربارۀ "خود" ارائه داده است. طبق نظر لاک، روان ما که از چیز‌هایی مانند تجربیات، افکار و خاطرات ما تشکیل شده، "جوهره" ما است. تا زمانی که روان ما پایدار بماند، لاک می‌گوید که ما همچنان وجود داریم.
یکی از ویژگی‌های مهمی که در زندگی انسانی می‌توان یافت و کی‌یرکگور به دقت به بررسی آن پرداخته است، این است که ما در «زمان» فقط در «یک جهت» حرکت می‌کنیم. در نتیجه، ما نمی‌دانیم آینده چه چیزی برایمان در بر خواهد داشت یا تصمیم‌هایمان چه تأثیری خواهند گذاشت. فهم ما از وقایع فقط پس از تجربه کردن آنها ممکن است. همان‌طور که یک جمله‌ی معروف منتسب به کی‌یرکگور می‌گوید: «فقط از طریق نگاه به گذشته می‌توان زندگی را فهمید؛ اما فقط به سوی آینده باید زندگی کرد».
