در مورد
در فرارو بیشتر بخوانید
۱۸ مطلب
نام مک فارلین به یک ترم سیاسی بدل شده چون یادآور سفر محرمانه برای یک معامله است. ایران در جنگ با عراق به سلاح نیاز داشت و آمریکا به دنبال آزادی 6 گروگان خود در لبنان بود و آقای مشاور با گذرنامۀ ایرلندی به تهران آمد. ماجرا اما ازاین فراتر رفت وقتی مشاور دیگر عواید معامله را به حساب مخالفان دولت انقلابی نیکاراگوآ واریز کرد تا در آمریکا به «ایران – کنترا» شهرت یابد.
مک فارلین مشاور امنیت ملی دولت ریگان در ٨۴ سالگی درگذشت. مک فارلین خرداد ۶۵ در یک سفر محرمانه به ایران آمده بود.
ارتباط گیری امریکا با ایران از طریق برادرزاده یکی از سیاسیون در بلژیک ادامه پیدا کرد تا اینکه با افشای این ماجرا توسط روزنامه الشراع لبنان، اکبر هاشمی رفسنجانی 13 آبان 1365 خبر ورود هیأت امریکایی به تهران را افشا کرد. با رسانه‌ای شدن دیدار مک فارلین در تهران توسط رئیس مجلس ایران، امریکایی‌ها با بحران شدیدی روبه‌رو بودند که به رسوایی ایران گیت معروف شد.
مجید تفرشی، مورخ و پژوهشگر در نقد مستند قمار می‌گوید: در مستند گفته شده که امام دو بار گفت با آمریکایی‌ها مذاکره نکنید؛ این سخن درستی نیست. مذاکرات با آمریکا در مذاکرات الجزایر با اطلاع امام بود. حتی گفته‌اند که رجایی و نبوی برای مذاکره درباره حل موضوع گروگان‌گیری از امام مجوز داشتند. در این مستند گفته می‌شود که هاشمی‌رفسنجانی بدون اطلاع امام با آمریکایی‌ها مذاکره کرد که امکان ندارد آقای هاشمی و تیمش بدون اطلاع امام بروند با آمریکایی‌ها مذاکره کنند و در این مستند بار‌ها چنین حرفی زده می‌شود…
آلبرت حکیم شهریور ۶۵ به همراه یک آمریکایی در هتل محل اقامت علی هاشمی به ملاقات او می‌رود. آن آمریکایی مشاور ریگان بوده است. آن‌ها علی هاشمی را از بی‌نتیجه‌بودن سفر مک فارلین مطلع می‌کنند. در آن زمان هنوز مجله الشراع به موضوع نپرداخته بود و کسی از ماجرا خبر نداشت.
خیلی متدین داشتیم. بنگاه‌های مسکن هم بودند. اعلام هم کرده بودیم که اگر دیدید کسی مجرد است و مشکوک است و خانه اجاره می‌کند، اطلاع دهید. آن‌ها هم اطلاع می‌دادند و بهترین منبع اطلاعات ما همین بنگاه‌های مسکن بودند. البته تأکید کرده بودیم که نباید اقدامی بکنند و تنها باید دنبال کنند. اداره خانه‌های تیمی منافقین به این صورت بود که اعضای ۲ خانه تیمی همدیگر را نمی‌شناختند مگر یک نفر از هر خانه. هر خانه تیمی حداقل ۵ نفر و حداکثر ۷ نفر بود. یک نفر از هر خانه تیمی با یک نفر از خانه تیمی دیگر ارتباط داشت…
سرانجام در چهارم مارس ۱۹۸۷، ریگان در یک سخنرانی تلویزیونی، که در سراسر آمریکا پخش شد، مسئولیت همه اقداماتی که او از آن‌ها اطلاعی نداشت را برعهده گرفت و اذعان کرد: "آنچه به عنوان یک گشایش استراتژیک با ایران آغاز شد، در حین اجرا، به مبادله سلاح با گروگان‌ها تنزل یافت".
خبرگزاری فارس پیش از عزیمت دکتر ابراهیم یزدی، وزير خارجه اسبق و دبیرکل نهضت آزادی ایران، به آمریکا، با او گفت‌وگوی مفصلی انجام داده است. یزدی در این گفت‌وگو به سؤالاتی درباره ماجرای سفر مک‌فارلین به ایران و نیز موضوعات روز از‌جمله برجام و تحریم‌های آمریکا علیه ایران پاسخ داده که گزيده آن را در ادامه می‌خوانید:
