فرارو- دقیقا ۳۲ سال پیش در چنین روزی، یعنی ۱۳ نوامبر ۱۹۸۶، رونالد ریگان، رئیسجمهور اسبق آمریکا، در کاخ سفید در برابر دوربینها نشست تا فروش سری سلاح به ایران برخلاف تحریمهای آمریکا را توضیح دهد و به نوعی از این امر دفاع کند.
به گزارش فرارو، این روزها که دولت دونالد ترامپ فشارها را بر جمهوری اسلامی ایران بیشتر کرده است، برخی معتقدند ترامپ در مقابل ایران از سیاست ریگان در برابر شوروی پیروی میکند. اما خود ریگان در برابر ایران چه موضعی داشت؟
در اواسط دهه ۱۹۸۰ دولت ریگان در یک موقعیت دشواری قرار گرفته بود. از یک طرف کنگره آمریکا تامین بودجه شورش کنتراها در نیکاراگوئه توسط کاخ سفید را ممنوع کرده بود و از طرف دیگر فشار عمومی بر دولت آمریکا برای آزادسازی هفت گروگان آمریکایی در لبنان روز به روز بالا میرفت.
سرانجام دولت ریگان برای حل این دو مشکل، به طور مخفیانه به ایران سلاح فروخت و از درآمدهای آن به شورشیان کنتراها کمک کرد. این واقعه در تاریخ به ماجرای مکفارلین و ایران کنترا نیز معروف شده است.
ده روز پس از افشای این معامله در یک مجله لبنانی، رئیسجمهور آمریکا به نادرستی اعلام کرد که هیچ معامله سلاح در ازای آزادسازی گروگانها با ایران صورت نگرفته است. ریگان گفت: "هدفم این بود... که یک سیگنالی بفرستم مبنی بر اینکه ایالات متحده آماده است دشمنی بین (آمریکا و ایران) را به یک رابطه جدید تبدیل کند... در عین حال، ما این ابتکار عمل را انجام دادیم، ما اعلام کردیم که به عنوان یک شرط پیشرفت در رابطهمان، ایران باید با همه اشکال تروریسم بین الملل مخالفت کند. ما نشان دادیم که مهمترین گامی که ایران میتواند بردارد این است که از نفوذش در لبنان برای آزادسازی همه گروگانهایی که در آنجا نگه داشته شدهاند، استفاده کند".
به گزارش پالتیکو، ریگان در دفاع از اقداماتش گفت: "در طول مباحثات سریمان، من مجوز انتقال مقادیر کمی از تسلیحات دفاعی و قطعات یدکی برای سامانههای دفاعی به ایران را صادر کردم".
ریگان در ادامه اعلام کرده این تسلیحات سیگنالی برای یک رابطه جدید با ایران است و بر نتیجه جنگ بین ایران و عراق تاثیر نمیگذارد. اواخر ماه نوامبر ۱۹۸۶، زمانی که سرهنگ دوم اولیور نورث، معاون بلندپایه در شورای امنیت ملی آمریکا، به طرز غیرقانونی اسناد آنچه افشا شده را نابود کرد، ماجرای ایران کنترا به سرعت گسترش یافت. نورث در جلسه محاکمهاش در سال ۱۹۸۹، اذعان کرد که او دیده چگونه رئیسش، دریاسالار جان پویندکستر، مشاور امنیت ملی ریگان، تنها نسخه امضاشده سندی را پاره میکرد که در آن رئیسجمهور به سازمان سیا مجوز داده انتقال موشکهای هاوک به ایران را آغاز کند.
در ۲۵ نوامبر، ریگان، نورث را اخراج کرد و در همان روز پویندکستر استعفا کرد.
سرانجام در چهارم مارس ۱۹۸۷، ریگان در یک سخنرانی تلویزیونی، که در سراسر آمریکا پخش شد، مسئولیت همه اقداماتی که او از آنها اطلاعی نداشت را برعهده گرفت و اذعان کرد: "آنچه به عنوان یک گشایش استراتژیک با ایران آغاز شد، در حین اجرا، به مبادله سلاح با گروگانها تنزل یافت".
خوراک مار و مور شد