در مورد
در فرارو بیشتر بخوانید
۳۸ مطلب
برخی ناظران و تحلیلگران معتقدند که غرب در شرایط کنونی، به دنبال تکرار راهبرد‌های تقابلی پیشینِ خود در رابطه با شوروری، این مرتبه علیه ایران است. در واقع، جهان غرب با شناسایی این نکته که ایران نیز همچون شوروی از چالش "توسعه نامتوازن" رنج می‌برد، سعی در تکرار یک تجربه تاریخی در زمینه مواجهه خود با یک نظام سیاسی مخالف با هژمونی غرب و به طور خاص آمریکا دارد. رویکردی که البته اکنون نمود‌های عینی و عملیاتی خود را نیز علیه تهران به نمایش می‌گذارد.
اتحاد پنهانی و اشتراک منافع گسترده عربستان سعودی و اسرائیل، کنشگری‌های مرموز جمهوری آذربایجان و دیگر کنشگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در مرز‌های شمال غرب ایران و در نهایت،طرحواره سیاستیِ چینی‌ها مبنی بر "کار با تمامی طرف‌های منطقه‌ای و نَه صرفا محدود شدن به یک کشور"، ۳ اتحاد جدید منطقه‌ای در محیط پیرامونی ایران هستند که رصد و کنشگری دقیق دستگاه سیاست خارجی را طلب می‌کنند.»
وجود بوروکراسی پیچیده و منفی در قالب دستگاه سیاست خارجی ایران، حاکم بودن تاخرِ زمانی در نوع نگاه، سیاست‌ها، و رویه‌های حاکم بر دستگاه سیاست خارجی ایران و در نهایت، چیدن تمامی تخم‌مرغ‌ها از سوی دستگاه سیاست خارجی در سبد قدرت‌های شرقی، سه چالش و آفت عمده‌ای هستند که در سال‌های اخیر در قابل سیاست‌ها و کنش‌های سیاست خارجی ایران به وضوح قابل مشاهده و شناسایی هستند. چالش‌هایی که در نوع خود برای ایران هزینه‌زایی‌های خاصی را نیز به همراه داشته اند.
«باید توجه داشته باشیم که خیلی زود دیر می شود و به راحتی دیگر نمی توان راه سومی را در حوزه سیاست خارجی تعریف کرد. زیرا از یک سو شما در مقابل خود جهان غرب را قرار داده اید که با رهبری آمریکا و مدیریت اروپا و کنشگری اجرایی اسرائیل در منطقه می‌تواند یک وحدت عملیاتی را شکل دهد و ائتلاف آمریکایی-اروپایی-اسرائیلی در کنار ائتلاف عربی-عبری-غربی قرار می‌گیرد و ایران را در وضعیت سختی قرار می دهد و از سوی دیگر، در داخل منطقه نیز کنشگرانی نظیر عربستان، ترکیه و همچنین اسرائیل را دارید که در پی ایجاد یک…
کشور‌ها بر اساس منافع ملی شان تصمیم می‌گیرند و پیش می‌روند و روابط خارجی را بر اساس احساس تعریف نمی‌کنند، اما این نگرش در ایران، احساسی شده‌است، یعنی در داخل کشور، ما مسائل مرتبط با سیاست خارجی را سیاه و سفید و صفر و صد می‌بینیم؛ یعنی یک کشور یا دوست ما است یا دشمن ما.
«وزیر خارجه می‌گوید فروش سلاح به روسیه برای استفاده در جنگ اکراین نبوده است. نمی‌دانم برداشت آقای وزیر از این حرف چیست. انگار کشور‌ها هزینه می‌کنند، سلاح می‌خرند که آن‌ها را در انبار ذخیره کنند. روسیه با زیرکی و ذکاوت ایران را به سرنوشت خود در جنگ اکراین سنجاق کرده است. این موضوع می‌تواند تبعات سنگینی برای کشورمان در پی داشته باشد»
«دولت "بایدن" با توجه به انفجارِ بحران اوکراین، مایل به اوج گیری بحران‌های جدید در قالب معادله اتمی ایران و یا حمله احتمالی چین به تایوان نیست. از این رو، به احتمال زیاد آمادگی ارائه امتیاز‌های بیشتر به ایران در چهارچوب مذاکرات اتمی وین و نشان دادنِ انعطاف بیشتر در برابر تهران را دارد.»
«توسعه روابط ایران با اقتصادهای نوظهورِ شرقی می تواند تحول خوبی باشد، با این حال، باید این سوال را نیز بپرسیم که آیا اساسا اقتصاد ما توان جذب مزایای اقتصادیِ توسعه روابط با کشورهای شرق را دارد یا خیر؟ به نظر من در این زمینه ما با چالش های قابل توجهی رو به رو هستیم.»
«"سیاست شرقی" اگر به معنای ورود به یک مناقشه و منازعه بین المللی باشد، نمی‌تواند ضامن تامین منافع ایران باشد. باید توجه داشت که اساسا اتخاذ سیاست شرق گرایی از سوی دستگاه سیاست خارجی ایران، با محدودیت‌های قابل توجهی رو به رو است که عدم مطالعه و بررسی آن ها، آسیب‌های زیادی را به کشورمان وارد خواهد کرد.»
برای ما به‌طور کلان سه راهبرد در سیاست خارجی متصور است: ۱. کلا از سرسختی در سیاست خارجی و دنبال‌کردن مسیر مستقلانه دست برداشته و مانند بسیاری از کشور‌ها استقلال را قربانی اقتصاد کنیم، ۲. بی‌توجه به انزوای بیشتر و واکنش‌های قدرت‌های بزرگ و متوسط پیش برویم، ۳. برای دنبال‌کردن مسیر خود در سیاست بین‌المللی و در‌عین‌حال جلوگیری از آسیب‌ها و خسارت‌هایی از جنس آنچه در ۱۵ سال گذشته شاهد بوده‌ایم، راهکار پیدا کنیم.
