جدایی اروپا از اسراییل

فرارو- در این مورد که اکثریت قاطع اعضای مجمع عمومی سازمان ملل در روز 29 نوامبر به نفع ارتقاع وضعیت فلسطین به کشور غیرعضو رای خواهند داد از ابتدا نیز تردیدی وجود نداشت. منتها آنچه که مایه‌ی غافگیری بود عدم همراهی کشورهای کلیدی اروپا با ایالات متحده در رای منفی به این قطعنامه بود. جمهوری چک تنها کشور اروپایی بود که علیه اینن قطعنامه را داد و در کمال تعجب کشورهای آلمان و بریتانیا تنها به دادن رای ممتنع قناعت کردند. آیا این بدین معنا است که اسراییل حمایت اروپا را از دست داده است؟

به گزارش سرویس بین‌الملل فرارو به نقل از فارین پالیسی تصمیم غافلگیرکننده‌ی آلمان در لحظات آخر که از دادن رای مخالف به پیشنهاد عباس منصرف و به دادن رای ممتنع قناعت نمود به نظر می‌رسد که با ادامه‌ی شهرکسازی در کرانه‌ی باختری از سوی اسراییل، که رهبران اروپایی را به خشم آورده، مرتبط باشد. به نظر می‌رسد که آلمان از این فرصت بهره جسته تا این مناقشه را به انظار جهانی بیاورد.

با توجه به روابط نزدیک آلمان و اسراییل، این تصمیم آلمان بیش از هرکس اسراییلی‌ها را شوکه کرده است. آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان در سخنرانیش در کنست در سال 2008 اعلام کرد از حق دفاع از خود اسراییل دفاع می‌کند و اسراییلی‌ها و فلسطینی‌ها به تنهایی، بدون دخالت خارجی، می‌توانند بر سر راه‌حل ایجاد دو کشور مستقل گفتگو کنند.

مرکل آن زمان گفت: "تمام صدراعظم‌های پیش از من مسئولیت تاریخی آلمان درقبال امنیت اسراییل را بر دوش داشته‌اند. این مسئولیت تاریخی بخشی از فلسفه‌ی وجودی کشور من است و از این رو امنیت اسراییل هرگز محل بحث نخواهد بود."

بخش عمده‌ای از این نزدیکی ناشی از این است که جمهوری فدرالی آلمان خود را مسئول جبران جنایات آلمان علیه قربانیان یهودی هولوکاست می‌داند.

با وجود اینکه آلمان خود را اصلی‌ترین متحد اروپایی اسراییل نشان می‌دهد، رابطه‌ی میان این دو اغلب کجدار و مریز بوده است. برای مثال کریستف هیوسگن، مشاور امنیت ملی مرکل، در سال 2009 و یک سال پس از سخنرانی مرکل در کنست، به دنبال آن بود تا آمریکا را متقاعد کند از مخالفت با گزارش گلدستون سازمان ملل، که اسراییل را به جنایات جنگی در غزه متهم می‌کرد، دست بردارد.

برپایه‌ی یکی از گزارش‌هایی که از سفارت آمریکا در برلین در ویکی‌لیکس درز کرده، هیوگسون " فکر می‌کرد که نتانیاهو باید تلاشهایش را برای کشاندن طرف فلسطینی به میز مذاکره افزایش دهد. در حالی که فلسطینیان ساکن بیت‌المقدس شرقی نامه‌های مبنی تخریب خانه‌هایشان از سوی مسئولین اسراییل دریافت می‌کنند، هرگونه اقدامی از سوی عباس غیرممکن است."

در ادامه‌ی این گزارش آمده "هیوگسن می‌گوید نمی‌تواند درک کند که چه طور نتانیاهو این موضوع را نمی‌فهمد. او پیشنهاد کرد که با صادر کردن یک قطعنامه در شورای امنیت در رابطه با گزارش گلدستون، به نتانیاهو فشار وارد کنند که شهرکسازی را به طور کامل متوقف کند."

در سال 2010 مرکل در تماسی تلفنی با نتانیاهو بر سر مساله‌ی شهرک‌سازی‌ها وارد جدل شد، و پس از آن تصمیم امسال آلمان مبنی بر ارتقای روابط با فلسطین به سطح سفیر موجب تیرگی بیشتر رابطه میان این دو کشور شد.

رای ممتنع آلمان در روز 29 نوامبر ممکن است تا حدودی نیز با مسائل داخلی آلمان مرتبط باشد. مرکل در تشکیل دولت پس از انتخابات پیش رو در سال 2013 ممکن است مجبور به ائتلاف با حزب دموکرات میسحی شود. در ماه جاری مقامات حزب دموکرات مسیحی با فرستادگان حزب فتح فلسطین در مقر خود در برلین دیدار نموده و در بیانیه‌ای مشترک "اتحاد استراتژیک" میان دو حزب را اعلام نمودند.

در عین حال روابط فرانسه و اسراییل بیش‌ از یک دهه است که چندان خوب نبوده است. در سال 2001 سفیر فرانسه در بریتانیا اسراییل را "کشور کوچک آشغال" خطاب کرد. در موردی متاخرتر هم در جریان دیدار گروه 20 در سال 2011، نیکلا سارکوزی، رییس جمهور آنزمان فرانسه، به اوباما گفت که تحمل نتانیاهو را ندارد.

در دوره‌ی مسئولیت سارکوزی فرانسه همچنین مدافع جدی ارتقاع وضعیت فلسطین در یونسکو محسوب می‌شد. زمانی که عضویت فلسطین در مقر یونسکو در پاریس به تصویب رسید، ایالات متحده قانونی را به اجرا گذاشت که برمبنای آن این کشور کمک‌های سالانه هشتادمیلیون دلاری خود به این نهاد را متوقف می‌کرد. واشنگتن در کوبیدن این اقدام تردید به خود راه نداد. ویکتوریا نولاند، سخنگوی وزارت خارجه‌ی این کشور این رای‌گیری را "باعث پشیمانی، بچه‌گانه و باعث کند شدن روند رسیدن صلح همه‌جانبه، عادلانه و پایدار در خاورمیانه" خواند.

جانشین سارکوزی، فرانسوا اولاند هم اجازه نداد این ضربه‌ی مالی بزرگ به نهاد واقع در پاریس مانع حمایتش از فلسطینیان در سازمان ملل شود. اولاند صراحتا اعلام داشت که مساله‌ی شهرک‌سازی‌ها از اولویت‌های سیاست‌های دولت اوست. در ماه جاری وزیر خارجه‌ی فرانسه در بیانیه‌ای اعلام کرد که "شهرک‌سازی‌ها باعث از بین رفتن اعتماد میان طرفین و به وجود آمدن مانع در مسیر صلحی عادلانه بر مبنای شکل‌گیری دو کشور مستقل خواهد بود."

اولاند در دیدارش با نتانیاهو که در اواخر اکتبر در پاریس برگزار شد گفت که دو کشور "بر سر مسئله‌ی اراضی اشغالی اختلاف دارند، که ما می‌خواهیم زودتر حل شود."

هرچند اولاند ترجیح می‌دهد خیلی رو بازی نکند، اما همین هفته وی اعلام نمود که از طرح پیشنهادی عباس حمایت خواهد کرد. موضع وی در مخالفت با اسراییل از این رو عجیب است که در سال‌های اخیر خشونت‌های ضدیهودی در فرانسه اوج گرفته، و بعید نبود وی برای حفظ ظاهر هم که شده از اسراییل دفاع کند.

با حمایت فرانسه از تبدیل فلسطین به کشور مستقل و کنارکشیدن آلمان از مساله، سایر کشورهای اروپایی در دادن رای مثبت به پیشنهاد عباس نیازی به تردید نداشتند.

بر اساس گفته‌های یک دیپلمات اروپایی اولاند با دست گذاشتن روی مشکلات اقتصادی اسپانیا، به مادرید نیز فشار آورده تا به طرح عباس رای مثبت دهد. او می‌گوید: "فرانسه نقطه‌ی ضعف ما را می‌داند، و آن را به سیاست خارجی تسری داده است."

این دیپلمات همچنین گفت که اسپانیا به دنبال دستیابی به یک کرسی در شورای امنیت است و با رای دادن به نفع عباس می‌تواند دل کشورهای عربی را به دست بیاورد.

اگر اسراییل زمانی می‌توانست بر روی حمایت بی‌قید و شرط برلوسکونی در ایتالیا حساب باز کند، با آمدن ماریو مونتی و سردی او با اسراییل اوضاع ایتالیا هم بر وفق مرادش نیست. مونتی سال قبل هم به ارایه‌ی طرح عباس در سازمان ملل واکنش مثبت نشان داده بود.

جنگ کوتاه اسراییل و حماس در ماه جاری نیز در تصمیم اروپایی‌ها بی‌تاثیر نبوده است. مقامات اسراییل می‌گویند با توجه به با کاهش قدرت روزافزون عباس و افزایش قدرت حماس در مرزهای جنوبی این کشور، کشورهای اروپایی سعی داشته‌‌اند با این کار عباس را به صحنه بازگردانند. به بیان دیگر، شاید آن‌ها با این کار می‌خواسته‌اند تلاش‌های بوروکراتیک و قانونی فتح به راهبردهای خشونت‌آمیز رقبایش ارجحیت دهند.

و اینگونه بود که پس از نزدیک یک دهه دیپلماسی میان سفرای سازمان آزادی‌بخش فلسطین و دولت‌ها از آمریکای لاتین گرفته تا لوانته، عباس توانست ارتقای دیپلماتیکی را که به دنبالش بود به دست بیاورد.

اسراییل به نوبه‌ی خود در قبال گشت‌وگذار عباس در پایتخت‌های اروپایی که طی آن به برخی پایتخت‌ها از جمله برلین چند بار سر زد پاتک دیپلماتیک خاصی صورت نداد. اسراییلی‌ها هیچ جایگزین ملموسی ارایه ندادند تا رهبران اروپایی از رای دادن به نفع پیشنهاد عباس منصرف کنند. عباس در حالی شکست سختی به نتانیاهو وارد کرد، که لیبرمن، وزیر خارجه‌ی اسراییل‌، که منفور اروپایی هاست نتوانست اقدامات دیپلماتیک لازم برای حفظ متحدان اروپایی اسراییل را به انجام برساند.

در حالی که جمعیت مسلمانان اروپا در حال رشد است و احساسات حمایت از فلسطیان در این قاره اوج می‌گیرد، روابط اسراییل و اروپایی‌ها در سراشیبی قرار گرفته است. از نقطه‌نظر اروپایی‌ها در حالی که اسراییل از شهرکسازی‌ها دست نمی‌کشد و حماس قدرت روزافزونی میابد، حمایت از عباس شاید تنها راه چاره است.

اما اینکه اسراییل با متحد چشم و گوش‌بسته‌اش در واشنگتن و هفت کشور دیگر تنها مانده، مطمئنا برای نتانیاهو شوکه کننده خواهد بود.