"ت" مثل تقصیر، "میم" مثل مسئول!

عصر دیروز یکی از دانش آموزان مصدوم حادثه آتش سوزی در مدرسه شین آباد جان باخت، تا تراژدی کامل شود. وزیر آموزش و پرورش پیش از مرگ جانسوز این دانش آموز اعلام کرده بود که حال مصدومان حادثه رضایت بخش و روبه بهبود است. برخی نمایندگان مجلس معتقدند که وزیر اموزش و پرورش به دلیل اینکه "مسئول" وزارت آموزش و پرورش است باید از سمت خود استعفا کند اما آقای وزیر قویا اعلام کرده است استعفا نخواهد کرد.

وزیر معتقد است "تقصیری" در رخ دادن این آتش سوزی متوجه او نیست. حاجی بابایی دیروز اعلام کرد که علت حادثه آتش سوزی در مدرسه ایثار معلم کلاس بود که قصد خارج کردن بخاری از کلاس را داشته است، اگر او این کار را انجام نمی داد و دانش آموزان را از کلاس خارج می کرد شاهد این حادثه تلخ نبودیم. به این ترتیب آقای وزیر تلاش خیر خواهانه اما اشتباه معلم را "مقصر" در آسیب دیدن دانش آموزان می داند.

به نظر می رسد وزیر آموزش و پرورش دچار خطا در درک دو واژه "مقصر" و "مسئول" شده است. شاید نشود ادعا کرد در این آتش سوزی وزیر تقصیری داشته است. اما همه می توانند ادعا کنند که وزیر آموزش و پرورش به دلیل مسئولیتی که دارد باید پاسخگوی این حادثه باشد. هر اتفاقی که در وزارتخانه و زیر مجموعه های آن رخ دهد مسئول مستقیم آن وزیر است.

اگر بخاری نقص داشته است وزیر باید پاسخ دهد که چرا امکان تعویض این بخاری را فراهم نکرده است، اگر مدیر مدرسه نتوانسته است بحران را کنترل کند وزیر باید پاسخ دهد که چرا مسئولیت آموزش و حفظ امنیت، آرامش و... دانش آموزان را به فردی سپرده اند که توان کنترل بحران را ندارد. اگر در مدرسه کپسول اطفاء حریق موجود نبوده است باز هم وزیر باید در این باره توضیح دهد و .... .

مسئله این است که آقای حاجی بابایی تفاوتی بین دو واژه "مقصر" و "مسئول" قائل نیست. او مقصر رخ دادن این فاجعه نیست، اما مسئول آن هست، به این معنا که در به وجود آمدن آن نقشی ندارد بلکه می توانست با پیش بینی ها و با مدیریت کارآمد مانع رخداد آن شود. در واقع وزیر آموزش و پرورش باید پاسخگوی این مطلب باشد که چرا نتوانستند شرایطی را مهیا کند که این اتفاق رخ ندهد؟

این چندمین حادثه دلخراش در ماه های اخیر است که برای دانش آموزان رخ می دهد و وزیر به راحتی از زیر بار مسئولیت آن شانه خالی کردند. پیش از این او هیچ توضیحی درباره تصادف های زنجیره ای کاروان های راهیان نور ارائه نکرد، اکنون نیز قصد دارد با همان رویه از حادثه آتش سوزی عبور کند. این در شرایطی است که چندی پیش حادثه تصادفی مشابه تصادف راهیان نور برای دانش آموزان مصری رخ داد که وزیر آموزش و پرورش این کشور نه تنها از سمت خود استعفا کرد بلکه به عنوان "مسئول" به دادگاه فراخوانده شد.

این قیاس بسیار تلخ است. وزیر ما حاضر به قبول مسئولیت و اعلام استعفا نیست و در توضیح این عدم قبول مسئولیت با شوخی و مزاح به خبرنگاران می گوید که شما باید استعفا دهید، چرا در مورد وضعیت این مدرسه اطلاع رسانی نکردید! گویی که آقای وزیر فراموش کرده که هر گونه اطلاع رسانی در مورد اوضاع کشور از سوی رسانه های به "سیاه نمایی" و "سیاسی کاری" تعبیر می شود.

با این اوصاف به نظر می رسد راه درست این است، آقای حاجی بابایی باید هر چه زود تر به خاطر مسئول بودن در وزارت آموزش و پرورش و کم کاری در ایجاد شرایط مناسب برای تحصیل دانش آموزان کشور و رفع محرومیت ها از سمت خود استعفا کند، از سوی دیگر حوادث زنجیره ای اخیر نشان می دهد او توانایی مدیریت و اداره وزارتخانه عظیم آموزش و پرورش را ندارند.

وزیر پس از استعفا باید پاسخ دهد که چرا نتوانسته مانع رخ دادن این حادثه شود. در غیر اینصورت می توان اینگونه برداشت کرد که بودن وزیر با نبودن آن هیچ تفاوتی ندارد. وزیری که حاضر نیست به اتفاقی در این ابعاد پاسخگو باشد و یا حتی قبول مسئولیت کند، چگونه می توان پذیرفت که در اداره وزارتخانه و مسئله حساس آموزش و پرورش احساس مسئولیت می کند. در این شرایط وزارتخانه با وزیر یا بدون وزیر هیچ تفاوتی ندارد.