بازیگران بازیِ "انتخابات یازدهم" چه کسانی هستند؟

فرارو- محمد نوین؛ در این انتخابات شاید، باید صورت بندی‌های رایج از جریان‌های سیاسی را تعلیق کنیم و تا مدتی به فراموشی بسپاریم؛ و برای توصیف شکاف‌های موجود چنگ در گریبان صورت‌بندی دیگر اندازیم و تحت دو مقوله تندروی و میانه‌روی شکاف‌ها را فهم کنیم.

بر قرار صورت‌بندی با دو مقوله تندروی و میانه‌روی، در یک طرف جدال سیاسی انتخابات، «طیف تندرو» با دو رویکرد «بنیادگرایانه» و «متجددانه» قرار دارد و در سوی دیگر «طیف میانه‌رو» با دو رویکرد «اصلاح‌طلبانه» و «محافظه‌کارانه».

تندروهای بنیادگرا
تندروهای بنیادگرا خواستار رجعت به گذشته‌اند. اینان در تاریخ انقلاب و تاریخ اسلام با نگاهی ذاتگرایانه سودای بازگشت دارند و اساسا تحول جهان را بر نمی‌تابند و از این رو همه چیز را با تحویل به «بنیادهای گزینش شده» درک ‌می‌کنند.

بنیادگرایان با همین نگاه وارد معرکه سیاست شده و در اندیشه سیاسی خود در باب مشروعیت حکومت بیش از هر چیزی به شرعی و اسلامی بودن آن رای می‌دهند. در سیاست خارجی نیز با پاردایم مقابله و قدرت نمایی با جهان هم سخن می‌شوند.

اینان در سیاست داخلی و در بحث آزادی هم اقتدرطلبانه و با مشت آهنین ورود پیدا خواهند کرد و بیش از هر طبقه‌ای دل در گرو حمایت طبقه محروم بسته‌اند. سعید جلیلی نماینده این جریان سیاسی در انتخابات خواهد بود.

متجددان رادیکال
متجددان رادیکال که با تکیه بر مفاهیم جهان مدرن در اندیشه رفرم عمیق و اساسی در ساختار نظام حاکم بر ایران هستند، مدتی است بر مدار قهر و آشتی با انتخابات می‌گردند.

اینان که جمهوری خواه‌اند و به دموکراسی باور دارند، به واسطه محافظه کاران و بنیادگرایان دیرزمانی است که از ساختار سیاسی ایران حذف شده‌اند و به همین دلیل در انتخابات پیش رو نماینده‌ای ندارند و به احتمال قوی استراتژی تحریم انتخابات را در پیش گیرند.

میانه‌روهای محافظه‌کار
میانه روهای محافظه کار، فرآیند تطور انقلاب اسلامی را بر زمینه‌ای واقعگرایانه درک می‌کنند و با قبول اشکالات و یا تاکید بر ضعف‌های عمدتا مدیریتی و تکنیکی سعی در برطرف کردن این مسائل در بستری نرم و آرام دارند.

اینان خاستگاه مشروعیت حکومت را شرع، قانون و مردم می‌دانند. در سیاست خارجی به تنش زدایی باور دارند و به همین واسطه از تحمیل هزینه گزاف به نظام پرهیز خواهند کرد.

در سیاست داخلی بر آرامش و ثبات تاکید می‌کنند و در بحث آزادی با آزادی کنترل شده سعی خواهند کرد، آرامش و اعتماد را به جامعه بازگردانند.

در انتخابات پیش رو محمد باقر قالیباف و علی اکبر ولایتی نامزدهای این جریان خواهند بود.

میانه‌روهای اصلاح‌طلب
میانه روهای اصلاح طلب به اصلاح گام به گام باور دارند و می‌اندیشند که باید با صبر و حوصله توسعه سیاسی را پیش برد و ساختار معیوب را اندک اندک اصلاح کرد.

تغییر هر چند می‌بایست ساختاری باشد اما باید جز به جز باشد و نباید به نفی کلی نظام کشیده شود. اینان خوب می داند که مرغ سیاستمدار یک پا ندارد و نباید میز مذاکره و چانه زنی با نظام را ترک کرده و قهر کنند.

برقراری دموکراسی و اعطای آزادی‌ها در داخل و تنش زدایی و تعامل با جهان خارج شاید مهمترین دغدغه این جریان باشد. محمد رضا عارف معاون اول دولت اصلاحات نماینده این طیف در انتخابات است.

حسن روحانی که نشانی دیگر بر سر و تن دارد و به واسطه اتفاقاتی که در مناسبات قدرت در سال هشتاد و هشت رخ داده است اکنون گزینه دیگر این جریان است. هر چند که روحانی همانند اصلاح‌طلبان در سیاست داخلی بر طبل دموکراسی حداکثری نخواهد کوبید. و فاصله آشکاری با مبانی آنان خواهد گرفت.

سپیده دم 25 خرداد
گفتمان "میانه‌رو" و "تندرو" دو گفتمان رقیب در جدال سیاسی ریاست جمهوری‌اند. در سپیده دم بیست و پنج خرداد، ایران شاهد خواهد بود که رای و نظرها، به تندروها نزدیک تر بوده است یا میانه روها.

رای به هر کدام از این جریان‌ها، پیامدهای و تبعات خود را در پی خواهد داشت، هم‌چنان که انتخاب محمود احمدی‌نژاد...