اساتید دانشگاه در گفتگو با فرارو پرداخت یارانه به تمام ثبت‌نام کنندگان را بررسی کردند
(تحلیل)حذف شود یا نشود؟!
«دولت باید از هر طریقی که می تواند ثروتمندان را شناسایی کند و در جریمه کسانی که علی رغم بی نیازی اقدام به دریافت یارانه کردند هیچ سهل انگاری از خود نشان ندهد. به نظر من دولت حتی می تواند اسامی افرادی که علی رغم بی نیازی، برای دریافت یارانه ثبت نام کردند و اقدام به دریافت یارانه نمودند را اعلام عمومی کند.»
یک استاد دانشگاه گفت: «دولت باید از هر طریقی که می تواند ثروتمندان را شناسایی کند و در جریمه کسانی که علی رغم بی نیازی اقدام به دریافت یارانه کردند هیچ سهل انگاری از خود نشان ندهد. به نظر من دولت حتی می تواند اسامی افرادی که علی رغم بی نیازی، برای دریافت یارانه ثبت نام کردند و اقدام به دریافت یارانه نمودند را اعلام عمومی کند.»
طبق قانون قرار بود یارانه نقدی صرفا به افراد نیازمند پرداخت شود و افرادی که مستحق دریافت یارانه نیستند در صورت ثبت نام تا سه برابر یارانه دریافتی جریمه شوند. اما اکنون و با توجه به صحبت های دولتمردان به نظر می رسد دولت قصد دارد به همه افرادی که ثبت نام کردند یارانه پرداخت کند.
از سوی دیگر ظاهرا قرار است دولت همچنان به سیاست خوداظهاری دل خوش کند؛ چنانکه مشاور معاون اجرایی رئیس جمهور از برنامه جدید دولت برای افزایش انصرافی‌های یارانه‌ای خبرداده و گفته: براساس طرح جدید، مردم می توانند مدت زمان انصراف خود از دریافت یارانه نقدی را تعیین کنند و برای مدت کوتاه و مشخص یا برای همیشه از دریافت یارانه نقدی انصراف دهند.
دولت اسامی ثروتمندانی که یارانه می گیرند را اعلام کند
دکتر آلبرت بغزیان استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با فراور گفت: «اگر قرار بود همه افراد و به صورت مساوی یارانه دریافت کنند دیگر واژه هدفمند کردن یارانه ها معنا نداشت. هدفمندی یعنی اقشار مورد هدف که توسط دولت تعریف شده باشند.»
وی ادامه داد: «از این منظر حذف ثروتمندان از دریافت یارانه ضرورت دارد و طبق قانون، دولت باید به شناسایی و حذف آنها اقدام کند. از سوی دیگر دولت با کسری منابع برای پرداخت یارانه نقدی روبرو است و این موضوع نیز ضرورت شناسایی و حذف ثروتمندان از دریافت یارانه نقدی را دوچندان می کند.»
این استاد دانشگاه گفت: «دولت باید از هر طریقی که می تواند ثروتمندان را شناسایی کند و در جریمه کسانی که علی رغم بی نیازی اقدام به دریافت یارانه کردند هیچ سهل انگاری از خود نشان ندهد. به نظر من دولت حتی می تواند اسامی افرادی که علی رغم بی نیازی، برای دریافت یارانه ثبت نام کردند و اقدام به دریافت یارانه نمودند را اعلام عمومی کند.»
بغزیان درباره طرح جدید دولت برای افزایش خود انصرافی ها از دریافت یارانه گفت: «اگر دولت بخواهد طرح های دیگری جز همان طرح شناسایی افراد ثروتمند و حذف آنها را در دستور کار خود قرار دهد، قضیه لوث می شود و مصداق چوپان درغگو را پیدا می کند. یعنی دولت قبلا اعلام کرده ثروتمندان را شناسایی و جریمه می کند اما اکنون کوتاه آمده است. لذا کسی به حرف دولت اعتماد نخواهد کرد.»
دولت حذف ثروتمندان را به سال آینده موکول کند
اما دکتر علی دینی ترکمانی استاديار دانشگاه و عضو هئيت علمی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی در گفتگو با فرارو گفت: «در ادبیات فقر و تعدیل قیمت ها و سیاست هایی که برای جبران آثار منفی افزایش قیمتها بر گروههای پایین درآمدی به کار گرفته می شود بحث پرداخت یارانه نقدی وجود دارد.»
وی ادامه داد: «یعنی در ادبیات نظری پرداخت یارانه نقدی معمولا معطوف به گروههای فقیر جامعه و نه کل جمعیت است.»
وی افزود: «اما در سال 89 به دلیل تعجیل دولت و مشکل شناسایی خانوارها و شاید بحث جذب رای پرداخت یارنه نقدی شامل همه افراد شد. در فاز دوم هم دولت جدید سعی کرد به روش خود اظهاری افراد را غربال کند که البته نتیجه خوبی نگرفت.»
این استاد دانشگاه اظهار کرد: «حال اگر دولت بخواهد اقدام به حذف برخی افراد کند دو مشکل ایجاد می شود. مشکل اول مشکل شناسایی است. یعنی به طور مثال وقتی دولت اعلام کند افرادی که زیر یک میلیون تومان درآمد دارند مشمول دریافت یارانه می شوند و مابقی حذف خواهند شد، استفاده از این خط کش خط فقر پولی مشکل ایجاد می کند.»
وی ادامه داد: «یعنی کسانی که مثلا یک میلیون و صد هزار تومان درآمد دارند و از دریافت یارانه حذف می شوند معترض خواهند شد.»
وی افزود: «البته می توان این مشکل را با تعیین سه خط فقر کاهش داد. یعنی درآمد زیر یک میلیون، یک میلیون تا دو میلیون و سه میلیون به بالا را مشخص کرد و میزان یارانه پرداختی هم به همین ترتیب متفاوت باشد و به افراد با درآمد بیشتر یارانه کمتری پرداخت کرد. اما عملیاتی کردن این کار خیلی راحت نیست.»
این کارشناس مسائل اقتصادی اظهار کرد: «اما مشکل دوم این است که دولت عنوان کرده به روش خوداظهاری قصد دارد یارانه بگیران را غربال کند و لذا اگر اکنون بخواهد بالاجبار برخی ها را حذف کند مسئله اعتماد اجتماعی را بیشتر از قبل مخدوش خواهد کرد.»
وی ادامه داد: «لذا به لحاظ پراگماتیستی این اقدام درست نیست و اگر دولت برای حذف اجباری اقدام کند می تواند پیامدهای منفی داشته باشد و به بی اعتمادی بیشتر مردم به دولت بیانجامد.»
وی افزود: «بنابراین دولت بهتر است به همین شیوه ادامه دهد و به نظر من دولت اگر هزینه های کسری بودجه را بپذیرد بهتر است از اینکه اقدام به حذف اجباری افراد در این مقطع زمانی کند.»
دینی درباره طرح جدید دولت برای افزایش خود انصرافی ها از دریافت یارانه گفت: «به نظرم دولت اکنون نباید اقدام به این کار کند و بهتر است این کار را به سال آینده موکول نماید و حتی اگر قرار است دولت اقدام به حذف اجباری ثروتمندان کند بهتر است آن را به ابتدای سال آینده موکول کند تا اعتبار دولت را بیشتر مخدوش نکند.»
