حذف سه صفر از واحد پولی و موج سواری آسان!

تقریبا یکی از تیترهای اصلی تمام روزنامه صبح ایران در روز دوشنبه نوزدهم شهریور به دستور رئیس جمهور مبنی بر بررسی حذف سه صفر از واحد پول کشور اختصاص داشت؛ بطوریکه هر کس با دیدن تنها چند روزنامه بر روی دکه ها مطمئن می شد به زودی سکه های یک تومانی که به اندازه هزار تومان ارزش داشته باشند، رواج خواهند یافت.

حذف صفر از واحد پول ملی مدتهاست که مد نظر کارشناسان است و همچون تمام پروژه های بزرگ و پرهزینه ملی موافقان و مخالفانی دارد که باید پیش از هر اقدام عملی نظرات آنها مورد بررسی قرار گیرد. در عرصه بین المللی بعضی کشورها هستند همچون ترکیه که چند سال پیش شش صفر را از واحد پول خود حذف کرد و در مقابل کشورهای زیادی نیز هستند که همچون ژاپن نیازی به این قبیل کارها در عرصه اقتصاد نمی بینند.

در این مقال اما قصد پرداختن به جنبه های علمی و فنی این طرح را نداریم و در مقابل و به بهانه انتشار وسیع این خبر، نگاهی به جریان خبری کشور می اندازیم.

منبع این خبر، خبرگزاریِ همسو با دولتِ فارس است و در حقیقت گفتگویی ست با غلامرضا مصباحی مقدم، «عضو ناظر شورای پول و اعتبارِ سابق» که گفته است: «رییس جمهوری دستور بررسی حذف سه صفر از پول ملی را صادر کرد.»

فحوای این گفتگوی خبری نیز بر نظرات شخصی آقای مصباحی مقدم استوار است که هرچند نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی هستند اما نه اقتصاددان محسوب می شوند و نه «شورای پول و اعتباری» که دیگر وجود ندارد، اعتباری دارد که «عضو ناظر» آن جایگاهی برای اظهار نظر رسمی داشته باشد.

با این حال آقای مصباحی مقدم نظراتی درباره اهمیت حذف صفر از واحد پول ملی داشته که خبرنگار فارس با توجه به جایگاهی که برای ایشان قائل شده، آنها را منعکس کرده و در این گفتگوی خبری مشخص شده که به نظر ایشان وضعیت واحد پول و چاپ اسکناس به جایی رسیده که بهتر است سه صفر از واحد کم شود و حتی ایشان پیشنهاد داده است که بهتر است اندک اندک اسکناس هایی چاپ شوند که سه صفر آخر آنها کم رنگ تر و ریز تر باشند تا مردم برای این تحول بزرگ آماده شوند! (عین عبارت: «بدين ترتيب كه سه صفر ديگر ابتدا به شكل كوچكتر و كمرنگ‌تر در اسكناسها چاپ شود و پس از گذشت يكي دو سال آن صفرها محو شود. در اين صورت آمادگي رواني لازم براي يك مرحله انتقالي به وجود مي‌آورند.»)

آقای مصباحی دلایل بیشتر و راهکارهای پیشنهادی روشن تری هم به خبرنگار فارس گفته که تقریبا از نظر علمی و کار پژوهشی همپایه همان پیشنهاد برای درج اسکناس با صفر های کمرنگتر است.

جالبترین بخش ماجرا اینجاست که ایشان اظهار می دارد در جلسه ای این پیشنهاد را به رییس جمهور عرضه می کند و ایشان هم آنگونه که مصباحی مقدم مدعی است بررسی آن را به «سطوح تخصصی» موکول می کنند. این در حالیست که اصولا هر پیشنهادی به رییس جمهور بشود ایشان علی القاعده آن را رد نمی کنند و آن را به سطوح یا نهادهای تخصصی ارجاع می دهند تا "بررسی" شود!

حال این کجا و خبری که در مطبوعات ما -از هر جناحی و با هر سلیقه ای- به مردم القا می شود مبنی بر این که به زودی سه صفر از پول ملی حذف می شود کجا؟!
هر چند که بعید نیست همین موج رسانه ای باعث شود که حتی نهادهای ذیربط نیز تحت تاثیر قرار گیرند و این طرح بطور جدی مورد بررسی قرار گیرد؛ اما هر نتیجه ای که حاصل شود، اصحاب رسانه ها و مخاطبان آنها با در نظر گرفتن مصادیقی اینچنینی نباید فراموش کنند که چقدر راحت می توان در یک فضای خبری بیمار، همانند انکه ما اکنون در آنیم، افکار عمومی جامعه را تحت تاثیر قرار داد، موج ایجاد کرد و موج سواری گرفت.

موجی که حتی با ادعای «دستور بررسی» یک «عضو ناظر» یک نهاد «منحل شده» هم براحتی قابل ایجاد و البته سواری گرفتن است!