بگذار تاریخ سخن بگوید

یک ناشر انگلیسی با انتشار دوباره روزنامه‌های قدیمی، خواستار روشنگری همگانی پیرامون رویدادهای تاریخی است. در این پروژه رسانه‌ای، دوران‌های بحرانی در کشورهای مختلف اروپایی، به عنوان نمونه رایش سوم در آلمان بازتاب می‌یابند.

روشنگری تاریخی از طریق رجوع به روزنامه‌های قدیمی، مطلب تازه‌ای نیست، اما به‌کارگیری روزنامه‌ها و نشریات برای فهم و بررسی دوره‌های گذشته، به‌طور معمول بیشتر در حیطه کار پژوهشگران و تاریخ‌نگاران قرار داشته است.

پتر مک‌گی، ناشر انگلیسی، با ارائه ایده‌ای جدید خواستار روشنگری در سطح همگانی است. او از طریق انتشار مجدد و انبوه برخی از روزنامه‌های مهم، هم‌زمان خواهان آن است که بر فضای رسانه‌ای در کشورهای اروپایی نیز تاثیر بگذارد. دوره زمامداری هیتلر یا به معنایی دیگر دوره رایش سوم، از سوی دست‌اندرکاران این پروژه، برای آلمان انتخاب شده است.

نخستین شماره این نشریه تازه، با تیراژی در حدود ۳۰۰ هزار نسخه منتشر شد. این نشریه به مدت یک سال به‌طور هفتگی دست به انتشار سه روزنامه از دهه‌های ۳۰ و ۴۰ در آلمان می‌زند. هر شماره دارای صفحاتی تکمیلی است. در این صفحات، توضیحات و ارزیابی‌هایی از سوی کارشناسان و تاریخ‌نگاران، به منظور فهم بهتر رویدادهای گذشته ارائه می‌شود.

اجرای این پروژه در اروپا

تا کنون این پروژه در کشورهای بلژیک، اسپانیا، فنلاند و پنچ کشور دیگر اروپایی با موفقیت اجرا شده است. به‌طور مثال در اسپانیا، این پروژه از دوره جنگهای داخلی در این کشور در سال ۱۹۳۶ شروع کرده و تا دهه‌ای پس از آن ادامه دارد. در اتریش نیز الحاق این کشور به آلمان، نقطه آغازین کار بوده است. در تمام کشورهای اروپایی، از جمله در آلمان، این پروژه با پایان جنگ جهانی دوم، به بررسی‌های خود خاتمه می‌بخشد.

این پروژه برای توضیح و فهم شرایط گذشته، از روزنامه‌ها و نشریات قدیمی، هم‌چون شاهدان تاریخی یاد می‌کند. در آلمان گروهی از کارشناسان مشهور - نظیر ولفگانگ بنز و ولفگانگ مومزن - با این پروژه همکاری می‌کنند. به علت تنوع موضوعات، ترکیبی از تاریخ‌دانان، کارشناسان هولوکاست، خبرگان امور نظامی و غیره، در نظر گرفته شده است. ظاهراً انتشار روزنامه‌ها و نشریات آلمانی‌های در تبعید نیز برای این مقطع زمانی در نظر گرفته شده است.

نسخه‌های اصل، خوراک تبلیغاتی گروه‌های افراطی

گرچه این پروژه با استقبال اغلب تاریخ‌نگاران روبه‌رو شده است، اما برخی از آنان همانند رالف جیردانو، نگران سوء استفاده احتمالی از روزنامه‌های قدیمی هستند. نباید فراموش کرد که این پروژه در صدد چاپ مجدد روزنامه‌های نازی‌ها - نظیر "هجوم"- و نشریات کمونیست‌ها به صورت اصلی آن است. منتقدان از آن بیم دارند که نسخه‌های اصلی، خوراک تبلیغاتی برای گروه‌های ‌راست افراطی و "نئونازی"ها فراهم کند. به‌طور مثال، درج سخنرانی‌های گوبلز، وزیر تبلیغات هیتلر، می‌تواند در خدمت اهدافی دیگر قرار گیرد.

شورای مرکزی یهودیان آلمان نیز با شک و تردید به این پروژه می‌نگرد. به نظر خانم شارلوته کنوبلاوخ، رئیس شورای یهودیان در آلمان، انتشار روزنامه‌های نازی‌ها، بدون توضیحات تکمیلی پیرامون آن، می‌تواند نتایج ناگواری به همراه داشته باشد.

درباره موفقیت مالی این پروژه، نمی‌توان به ‌آسانی نظر داد. با توجه به مشکلات عدیده اقتصادی و اجتماعی در سال ۲۰۰۹، برخی بر این باورند که مردم آلمان با مسائل ملموس‌تر و جدی‌تری در مقایسه با مرور حوادث گذشته، روبه‌رو هستند.