حسین گل‌گلاب، شاعری که با یک شعر ماندگار شد!
حتما تابه‌حال سرود «ای ایران ای مرز پرگهر» را شنیده‌اید؛ با شاعر این سرود زیبا آشنا بشوید.
فرارو- حسین گل‌گلاب، ادیب، شاعر، نویسنده، گیاه‌شناس، مترجم و استاد دانشگاه ایرانی بود. او در سال 1274 دیده به جهان گشود و در سال 1363 دار فانی را وداع گفت.
به گزارش فرارو، گل‌گلاب یکی از سرآمدان علم و ادب در روزگار معاصر بود. باوجوداینکه بیشتر پژوهش‌های گل‌گلاب در مورد رشته گیاه‌شناسی هستند، اما او در زمینه ادبیات نیز آثار مهمی را از خود به جا گذاشته است که دراین‌بین گل‌درشت‌ترین و ماندگارترین آن‌ها شعر «ای ایران» است.
زندگی حسین گل‌گلاب
گل‌گلاب در مردادماه سال 1274 در تهران متولد شد. پدر گل‌گلاب یکی از معروف‌ترین نقاشان دوره قاجار بود. با تولد در چنین خانواده‌ای، علاقه گل‌گلاب به ادبیات به هیچ عنوان عجیب جلوه نمی‌کند. گل‌گلاب به‌سبب علاقه‌ای که پدرش به موسیقی داشت، از همان ابتدای کودکی شروع به یادگیری موسیقی نزد بزرگان موسیقی دوران خود کرد.
حسین گل‌گلاب، در کنار اشتغالی که به هنر داشت، همزمان نزد عالمان زمانه‌اش نیز به کسب علم و دانش مشغول شد. او در محضر عبدالعظیم قریب فنون ادبی را و در محضر غلامحسین رهنما غلم ریاضی را آموخت. در ادامه با یادگیری چندین زبان از جمله زبان‌های فرانسوی، انگلیسی، عربی، روسی و لاتین بار علم خود افزود و به استادی به‌تمام‌معنا تبدیل شد.
او علاوه‌بر تسلطی که بر ادبیات و موسیقی و علوم سیاسی و... داشت، در علم گیاه‌شناسی نیز یکی از سرآمدان بود. همچنین در سال 1314 مدرک دکترای خود را دریافت کرد و در نهایت به تدریس فیریولوژی گیاهی پرداخت.
در نهایت حسین گل‌گلاب در سال 1363 دار فانی را وداع گفت.
داستان سرودن سرود ای ایران
روایت می‌شود که پس از جنگ جهانی دوم و اشغال ایران در سال ۱۳۲۳، گل‌گلاب شاهد رفتار نامناسب برخی سربازان خارجی با مردم شد و این موضوع را با روح‌الله خالقی در انجمن موسیقی ملی در خیابان هدایت در میان گذاشت. این اتفاق الهام‌بخش خالقی برای ساخت آهنگ و گل‌گلاب برای سرودن شعر شد. نخستین اجرای «ای ایران» در ۲۷ مهر ۱۳۲۳ در سالن سینما تهران برگزار شد و با استقبال گرم مردم روبه‌رو شد؛ به‌گونه‌ای که سه بار در همان مجلس اجرا شد و سپس از رادیو تهران پخش شد. این سرود بعدها در ارکستر برنامه گل‌ها با اجرای غلامحسین بنان نیز شنیده شد. «ای ایران» در آواز دشتی ساخته شده و ملودی آن از نغمه‌های حماسی موسیقی بختیاری الهام گرفته است و واژگانش عمدتاً فارسی و فاقد کلمات بیگانه است.
در ادامه این ترانه زیبا را بخوانید:
ای ایران ای مرز پرگهر
ای خاکت سرچشمه هنر
دور از تو اندیشه بدان
پاینده مانی تو جاودان
ای دشمن! اَر تو سنگ خاره‌ای، من آهنم
جان من فدای خاک پاک میهنم
مهر تو چون شد پیشه‌ام
دور از تو نیست اندیشه‌ام
در راه تو کی ارزشی دارد این جان ما؟
پاینده باد خاک ایران ما
سنگ کوهت درّ و گوهر است
خاک دشتت بهتر از زَر است
مهرت از دل کی برون کنم؟
برگو، بی مهرِ تو چون کنم؟
تا گردش جهان (زمین) و دور آسمان به‌پاست
نورِ ایزدی همیشه رهنمای ماست
مهر تو چون شد پیشه‌ام
دور از تو نیست اندیشه‌ام
در راه تو کی ارزشی دارد این جان ما؟
پاینده باد خاک ایران ما
ایران ای خرّم بهشت من
روشن از تو سرنوشت من
گر آتش بارد به پیکرم
جز مهرت در دل نپرورم
از آب و خاک و مهر تو سرشته شد
گلم مهر اگر برون رود، گِلی شود دلم
مهر تو چون شد پیشه‌ام
دور از تو نیست اندیشه‌ام
در راه تو کی ارزشی دارد این جان ما؟
پاینده باد خاک ایران ما
