دستورالعمل تدوین شده در بانک مرکزی برای پرداخت وام 70 میلیون تومانی خرید مسکن، چون شرایط و خواسته‌های بانک عامل این تسهیلات را برآورده نکرده، با گذشت 20 روز از تصویب آن در شورای پول و اعتبار، هنوز به شعب بانک مسکن ابلاغ نشده است.
شورای پول و اعتبار 29 مهر ماه، در موافقت با افزایش سقف وام بدون سپرده خرید مسکن، پرداخت 70 میلیون تومان تسهیلات شامل وام خرید و وام جعاله به هر متقاضی را به تصویب رساند. به فاصله کوتاهی بعد از اعلام این مصوبه، بانک مرکزی نیز دستورالعمل بانکی تسهیلات جدید مسکن را به بانک عامل ابلاغ کرد اما موضع کاملا خنثی از جانب بانک عامل طی سه هفته اخیر و همچنین طولانی‌شدن پروسه شروع پرداخت تسهیلات، گمانه‌زنی‌ها در خصوص «وجود نقاط تاریک و مبهم در متن دستورالعمل» را تقویت کرده است. بانک مسکن در روزهای اخیر هیچ واکنشی نسبت به افزایش سقف تسهیلات خرید مسکن نشان نداده و فرجام این مصوبه را رد یا تایید نکرده است.
هرچند بهار امسال، شروع به ثبت‌نام در صندوق پس‌انداز «یکم»، زمان برد و فاصله 20 روزه بین تصویب وام 80 میلیون تومانی و ابلاغ آن به شعب بانک مسکن، به‌وجود آمد اما در فاصله بین تصویب و ابلاغ، مسولان بانک مسکن با اظهارنظرهای مثبت درباره وام «یکم»، عملا رضایت و تمایل‌شان به اجرایی شدن مصوبه 29 اردیبهشت امسال را بروز دادند تا اینکه سرانجام در تاریخ 17 خرداد، راه‌اندازی صندوق پس‌انداز مسکن «یکم» به شعب بانک مسکن ابلاغ شد. هم‌اکنون بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» از ماجرای نقاط تاریک در مصوبه و دستورالعمل وام 70 میلیونی، حکایت از آن دارد که در ساز و کار پیش‌بینی شده از سوی بانک مرکزی برای این وام، برخی پیشنهاد‌های اولیه بانک مسکن که به نحوه تامین منابع تسهیلات بدون سپرده خرید مسکن معطوف است، لحاظ نشده است. بانک مسکن زمستان سال گذشته، پیشنهاد کرد سقف تسهیلات بدون سپرده خرید مسکن از 45 میلیون تومان به 70 میلیون تومان افزایش پیدا کند و اوایل امسال نیز برای تعقیب این پیشنهاد و عملیاتی‌شدن آن، راهکار «کاهش نرخ سپرده قانونی حساب ممتاز» را به بانک مرکزی ارائه کرد. تسهیلات جدید مصوب، در راستای پیشنهاد اولیه بانک مسکن به تصویب رسیده با این تفاوت که درخواست تعدیل نرخ سپرده قانونی حساب ممتاز، هنوز به تایید بانک مرکزی نرسیده است.
این تسهیلات به شکل اوراق مسکن و در قالب حساب ممتاز قابل پرداخت است و چون به سپرده‌گذاری خریداران اوراق نیاز ندارد و برحسب موجودی حساب و توان انتشار ماهانه اوراق توسط بانک مسکن قابل پرداخت است، از حساسیت ویژه‌ای نزد بانک عامل به لحاظ «تضمین حداقلی منابع کافی برای پرداخت» برخوردار است. بانک مسکن پیشنهاد کرده بود، نرخ سپرده قانونی حساب ممتاز از 10 درصد کنونی به 2 درصد کاهش پیدا کند تا امکان پرداخت وام 70 میلیون تومانی در تهران و 60 و 50 میلیون تومانی در شهرهای بزرگ و کوچک فراهم شود. این پیشنهاد در روزهای اخیر برای اجرای مصوبه اخیر شورای پول و اعتبار، مجددا از جانب مقامات بانکی با مدیران بانک مرکزی به بحث گذاشته شده است. بانک مسکن معتقد است حساب‌های تسهیلات این بانک همچون گذشته –در زمان فعالیت بانک رهنی- باید به کمتر از 5 درصد برسد چون ذات تسهیلات مسکن به گونه‌ای است که نیازی به نرخ سپرده قانونی بالا ندارد.
در حال حاضر، نرخ سپرده قانونی حساب مسکن جوانان بانک مسکن، 2 درصد است اما حساب ممتاز، 10 درصد است. برآوردها نشان می‌دهد در صورت موافقت بانک مرکزی با کاهش نرخ سپرده قانونی حساب ممتاز بانک مسکن، نه تنها مصوبه وام 70 میلیون تومانی از منگنه خارج می‌شود که دست‌کم 1000 میلیارد تومان منابع بانک برای تقویت وام‌دهی به متقاضیان خرید مسکن نیز آزاد خواهد شد. گفته می‌شود، افزایش سرمایه بانک مسکن از محل بازپرداخت اقساط تسهیلات مسکن‌مهر نیز خواسته دیگر بانک توسعه‌ای بخش مسکن است. زمزمه‌های موجود در بازار مسکن، نشان می‌دهد: نسبت به رفع نقاط تاریک از مصوبه وام 70 میلیونی، نوعی خوش‌بینی نزدیک به واقعیت وجود دارد به‌طوری‌که احتمالا تا قبل از آذر، امکان پرداخت تسهیلات جدید فراهم خواهد شد. قرار است در روزهای آینده کمیسیون اعتباری بانک مرکزی درباره کاهش نرخ سپرده قانونی حساب ممتاز از 10 درصد به 2 درصد، تصمیم‌گیری کند.
بانک مسکن: منتظر پاسخ بانک مرکزی به «ابهامات» هستیمبانک مسکن پس از گذشت 20 روز از تصویب افزایش سقف وام اوراق مسکن، سرانجام به صورت رسمی اعلام کرد: شرایط اعطای تسهیلات خرید مسکن از محل اوراق حق تقدم استفاده از تسهیلات مسکن تا سقف 60 میلیون تومان، بعد از پاسخ بانک مرکزی نسبت به ابهامات دستورالعمل مربوطه، نهایی و عملیاتی خواهد شد. روابط عمومی بانک مسکن، در این زمینه خبر داد: با ابلاغ دستورالعمل بانک مرکزی درخصوص افزایش سقف تسهیلات 60 میلیون تومانی خرید و ساخت از محل اوراق گواهی حق تقدم استفاده از تسهیلات مسکن، این بانک ملاحظات اجرایی و جزئیات عملیاتی خود را درخصوص اجرایی کردن این دستورالعمل انجام داده و ابهامات و شرایط اجرایی شدن آن را به بانک مرکزی اعلام کرده است و لذا بانک مسکن به محض دریافت پاسخ از سوی بانک مرکزی، شرایط و جزئیات اجرایی شدن افزایش سقف تسهیلات خرید مسکن را اعلام می‌کند.
