دهه شصت، دهه شصتی ها

1- دهه شصت، دهه عجيبي در تاريخ معاصر ايران است. دهه آغازين استقرار حکومت انقلابي، دهه جنگ، دهه آرمان خواهان، دهه فشارهاي از هر سوي، دهه تحريم، دهه تفسيرهاي شخصي از هر چيز، دهه يک شبکه و نيم کانال تلويزيوني و دو روزنامه عصر و سياه و سفيد، دهه سوت موشک ها، ترور و شهادت و مرگ در يک قدمي، اشغال و فتح، تابوت هاي بسته بندي شده در پرچم، دهه...

براي ما متولدين دهه پنجاه که تفريح مان پس از شنيدن صداي آژير خطر، به جاي پناه به پناهگاه حضور در پشت بام هاي حداکثر سه طبقه مان بود و شرط بندي محل اصابت موشک در کدام حوالي از روي خط موشک و صداي مهيب انفجار... بازي کودکانه با مرگ بود.

پس انداز پول توجيبي در قلک هاي پلاستيکي به شکل خمپاره و جمع آوري و ارسال براي سربازان وطن مان. موهاي نمره چهار و روپوش هاي متحدالشکل مدارس دولتي. آستين کوتاه ممنوع و موسيقي و ويدئو و ماشين خارجي ممنوع و... شهر خاکستري با پنجره هاي چسب خورده ضربدري خانه هايمان تمام سهم مان از زيبايي پيراموني بود و نشانگر مقاومت جمعي بزرگ ترهايمان. خيلي زود ياد گرفتيم که اين تاوان آرمان پدران و مادران است. در کودکي شاهد درگيري خياباني و خون و فرار و فشنگ بوديم و در دوران تحصيل چهره هراسيده معلماني را به ياد مي آوريم که زير پله ها بغل مان مي کردند و «و ان يکاد...» مي خواندند.و زماني آنقدر ناامن شد که آن نصفه کانال تلويزيون مدرسه مان شد و مشق هايمان را پاي جعبه جادو مي کرديم. امتحانات ثلث دوم و سوم با هم. سوالات آسان به دليل شرايط بحراني.

دهه شصت دهه عجيبي بود. دهه پايان جنگ. دهه رشد و نوجواني ما.در پايان اين دهه و آغاز دهه بعد ما ديپلم گرفتيم و کنکور و دانشگاه...

2- متولد دهه شصت اما حکايت مغفول پديدارشناسي اين سال هاست. به دنيا که مي آيند، انقلاب پيروز شده. و در بررسي دست بالاي سني، مدرسه که مي روند جنگ به پايان رسيده است. شعارها را از ديوارها پاک مي کنند و شاهد درگذشت رهبر کاريزماتيک انقلابي مي شوند.

دوران عوض شده. دوران عملگراهاست و سازندگي. و چندي بعد پدرسالاري که چون بيماري مزمن فرهنگي اعصار و قرون ماست، سر بر مي آورد، روحيه انقلابي و جهادي به پايان مي آيد. در چنين شرايطي، نسل بي نوستالژي و آرمان، سر به شورش مي گذارد. قرار ناآرامي. گوش فرا ندادن به هيچ چيز و هيچ کس. متهم لاقيدي مي شود و حتي در مقام پاسخگويي هم برنمي آيد... دايره لغات خودش را دارد. پوشش خود را و منطق عجيبي که شايد براي حتي نزديک ترين افراد سني به آنها نيز سخت بنمايد.

براي فهميدن آنها کافي است دنبال شان کنيم. دوم خرداد 76 آنها به تمامي پيش بيني ها و مي دانم هاي نسل پيشين «نه» گفتند. حماسه راي اولي ها بود و حضور ميليوني آنها پاي صندوق ها. تير 78 شورش جمعي شان بود در دانشگاه به وقت ورود تازه شان. و خرداد 84 قهرشان از اصلاحات به دليل نداشتن کانديداي مناسب با خواسته هايشان. به همين دليل آرمان پيروزي شان و نوستالژيشان شد دوم خرداد و اصلاحات و خاتمي ... همان قهرماني که مهربان بود و به جاي تحقير به آنها تشخص مي داد. احترام شان مي کرد.

آنها بيشترين ميزان مواليد دهه هاي گذشته و اخير ايران هستند. اکثريت راي دهندگان فعلي که اين چهار سال کمتر بهشان توجه شد.

در اردوي رقيب اما به جاي گوش فرادادن به خواسته هاي آنها، ناديده گرفته شدند. و اين خشم امروز نتيجه همان بي توجهي هاست.

3- حضور ميرحسين موسوي نخست وزير دهه شصت و حمايت سيدمحمد خاتمي از او در اين انتخابات يعني بازگشت آرمان و تشخص و احترام. يعني نوستالژي حضور چند نسل کنار يکديگر. يعني همه با هم. يعني حماسه آستين سبزها عليه دروغ و سودازدگي قدرت و منفعتً در پس.

چه براي ما که بازگشت ميرحسين يعني بازگشت آخرين ساموراييً تنها براي احياي آرمان و تعهد و چه براي نسل نوتر که حضورش بازگشت صداقت است به فضاي سياسي و اجتماعي کشور. حالا ديگر برعکس تمامي محاسبات، او تنها نيست. سه نسل در کنار يکديگر خط سبز حاميان او هستند.

وقتي در مناظره تلويزيوني گفت که به خاطر پايان دادن به همين رفتارهاست که آمده... وقتي بعد از چهار سال به رقيب حاکم گفت؛ ساکت... وقتي پشت همسرش درآمد و گفت؛ زنش، روشنفکرترين زن مسلمان ايران است... دوستش داشتيم.

او نشان داد که هنوز جسارت و اقتدار نخست وزير محبوب دهه بحران را دارد و براي عملي کردن آرمان هاي ما آمده است. او تشخص و احترام در رفتارش را تسري خواهد داد. او مي داند که بايد حامي نسلي باشد که در زمان تصدي اش پاي به دنيا نهاده و حالا يک صدا از او مطالباتي دارند که بايد محقق شود. او براي به عهده گرفتن همين مسووليت آمده است. حالا دهه شصتي ها برايش مي خوانند؛ سر اومد زمستون...

تا آمدنش يک يا علي باقي است... اندکي صبر بايد، سحر نزديک است.