بنزین را ۱۷۰ تومان گرانتر، از ونزوئلا می خریم
کمتر کسی فکر مي‌کرد که یکی از نتایج استقبال گرم تهران از «هوگو چاوز»، رییس‌جمهور ونزوئلا در هفتمین سفری که به تهران داشت به تفاهمی میان دو رفیق استراتژیک ختم شود که براساس آن ونزوئلا به تهران وعده دهد که اگر کشورهای غربی ایران را تحریم کند از ماه آینده (نیمه مهرماه) هر روز 20هزار بشکه بنزین از کاراکاس راهی تهران شود آن هم به ارزش 800میلیون دلار.
بر اساس این یادداشت تفاهم دو جانبه صندوقی از سوی ونزوئلا در ایران افتتاح مي‌شود که ظاهرا تهران به جای پرداخت پول خدمات فنی- مهندسی و دارویی به کاراکاس صادر مي‌کند. چاوز که در هفتمین سفر خود از توافقات جدید با تهران بسیار خشنود است، مي‌گوید: «برای اینکه بخواهیم منابع را به ونزوئلا برگردانیم، آن را نه به صورت دلار بلکه به صورت خرید ماشین آلات، تکنولوژی و سایر تلاش‌ها و همکاری فیمابین دو کشور بر مي‌گردانیم.»رییس‌جمهور ونزوئلا که از 4 سال پیش توافقات متعددی را با تهران داشته است، ادامه مي‌دهد: «ما در حدود 50میلیون دلار نیازمند داروی ایران هستیم.»
به این ترتیب نیازهای کاراکاس یکی یکی برای تهران تشریح مي‌شود. وی ادامه مي‌دهد: «قطعا مبلغی را که در خصوص نیاز دارو به ایران داریم از محل صندوقی که از باب فروش بنزین به ایران ایجاد کرده‌ایم پرداخت خواهیم کرد.»
تهران جدا از توافق‌هاي اخیر موافقت‌نامه‌هاي متعددی در حوزه‌هاي مختلف با کاراکاس دارد که در حوزه انرژی مي‌توان به امضای تفاهم‌نامه ساخت پالایشگاه‌هایی در اندونزی، سوریه و ونزوئلا در سال 2006 اشاره کرد. علاوه بر این شرکت پتروپارس نیز سرمايه‌گذاري براي اكتشاف و توسعه منطقه نفتي اورينوكو در ونزوئلا را آغاز كرده است.
اما آنچه در توافق جدید یعنی خرید بنزین از ونزوئلا که تهران از آن به عنوان میانبری برای عبور از تحریم‌هاي احتمالی بنزین استفاده خواهد کرد اهميت دارد، بهای هر لیتر بنزینی است که ایران از شریک راهبردی خود در آمریکای جنوبی تقریبا 170تا 180 تومان گران تر مي‌خرد.
به بیان ساده تر هر لیتر بنزین ونزوئلایی 589 تومان گران تر از بنزین یارانه‌ای دود مي‌شود. اما آیا این یادداشت تفاهم مي‌تواند تنها معبری برای گذر از تحریم‌هاي احتمالی باشد؟
مرتضی بهروزی فر، یک کارشناس ارشد انرژی در تهران مي‌گوید: «این میزان واردات تنها درصد كمي از بنزین مورد نیاز کشور را تامین مي‌کند.»
بهروزی فر اگر چه این توافق نامه را یکی از گزینه‌هاي پیش رو توصیف مي‌کند، اما در مورد گرانی قیمت بنزین ونزوئلایی مي‌گوید: «گرانی بنزین ونزوئلا به دلیل هزینه حمل‌ونقل آن است.»
نکته دیگری که در این بین اهمیت دارد واکنش سایر کشورها از جمله آمریکا به این موضوع است.برخی از تحلیل گران معتقدند که اگر تهران- کاراکاس همکاری‌هاي خود را در زمینه واردات بنزین شروع کنند، آمریکا خرید نفت خود را از این کشور قطع خواهد کرد. ونزوئلا در سه ماهه دوم سال جاری میلادی یک میلیون و 390 هزار بشکه در روز نفت و فرآورده‌هاي نفتی به بازارهای آمریکا صادر مي‌کند.
این میزان 11درصد واردات نفتی آمریکا و 60درصد صادرات ونزوئلا را تشکیل مي‌دهد. این در شرایطی است که ونزوئلا در سه ماهه دوم امسال با یک پله صعود و پشت سر گذاردن عربستان سعودی، جایگاه دوم صادرات نفت به آمریکا را نیز به خود اختصاص داده است.
از سوی دیگر واردات بنزین از ونزوئلا مي‌تواند سبب شود که سایر کشورهای صادرکننده بنزین به ایران نیز به‌رغم تهدید‌هاي آمریکا تمایلی به قطع صادرات بنزین به کشور نشان ندهند. بر اساس آمار واردات بنزین، ایران در سال گذشته از 10 کشور خارجی بنزین وارد کرده که 76درصد آن از کشور امارات متحده عربی بوده است.
بر اساس توافق‌نامه صورت گرفته، ایران روزانه 20هزار بشکه بنزین از ونزوئلا وارد مي‌کند که این میزان در طول یک سال حدود یک تریلیون و 160میلیارد لیتر محاسبه مي‌شود. به بیان دیگر هر روز تهران 3میلیون لیتر بنزين ونزوئلایی خریداری مي‌کند. اين در حالي‌است که ایران روزانه بیش از 20میلیون لیتر بنزین وارداتی مصرف مي‌کند و بنزین ونزوئلا حدود 16درصد از نیاز کشور به بنزین وارداتی را تامین مي‌کند.آیا تهران بنزین بیشتری را از کاراکاس طلب مي‌کند؟
کاراکاس که این توافق نامه را برای رهایی‌بخشی از فشارهای احتمالی تحریم بنزین اتخاذ کرده است هر روز از آن سوی پایانه‌هاي نفتی خود 222میلیون و 600هزار لیتر «نفت» به آمریکا صادر مي‌کند و در سه ماهه دوم سال جاری میلادی جایگاه عربستان را به عنوان دومین صادرکننده نفت به آمریکا به خود اختصاص داده‌است.
