بینواتر از الیورتویست

مجتبی نادری سورکی؛ تئاتر پر هزینه و پرحاشیه بینوایان، به عنوان دومین اثر موزیکال چشمگیر حسین پارسایی بعد از الیور تویست و با القابی نظیر تئاتر فاخر یا تئاتر تجاری از آبان ماه در سالن مجلل رویال هال هتل اسپیناس روی صحنه رفته و آخرین اطلاعات از سایت فروشنده بلیط و طبق پیش بینی‌ها، خبر از فروش خوب بلیط‌ها و استقبال مردم دارد. تئاتری که با اتهامات زیاد به استفاده از رانت و رابطه توسط کارگردان اثر از اداره کل هنر‌های نمایشی وزارت ارشاد بدلیل تبلیغات زود هنگام پیش از اخذ مجوز تذکر کتبی گرفته و بر خلاف قانون قبل از بازبینی کامل، مجوز نمایش و اجازه تبلیغات محیطی دریافت کرده است.

این در شرایطی است که ارائه این تسهیلات برای نمایش‌های دیگر به طور مثال «ریچارد» به کارگردانی حمیدرضا نعیمی که در تالار وحدت به صحنه رفته است، صورت نمی‌گیرد و تا هفته پایانی اجرا نیز هیچ بیلبورد تبلیغاتی‌ای برای این نمایش اجازه نصب نمی‌یابد. مساله تا جایی پیش میرود که شهرام کرمی مدیرکل هنر‌های نمایشی تایید می‌کند که در گفتگویی غیررسانه‌ای گفته است که صلاح دیده است با نظر شخصی ایشان آقای پارسایی تبلیغات نمایش «بینوایان» را شروع کند (خبرگزاری مهر، ۱۴/۷/۹۷، کد خبر ۴۴۲۰۸۹۹ و ۲۳/۷/۹۷ کد خبر ۴۴۳۰۶۹۰). شاید هم واقعا " نکته‌ی عدالت این است که همه وقتی برابر می‌شوند که مُرده‌اند. (بینوایان|نوشته‌:ویکتور هوگو!) "

با این حال، اگر چه سخن و حاشیه و موافق و مخالف با حسین پارسایی بسیار است، اما جدا از حواشی موجود و با توجه به اینکه این حقیر توفیق دیدن هر دو نمایش بینوایان و الیور تویست را داشته ام، مشاهدات خود را در مقایسه نمایش بینوایان با نمایش فاخر الیور تویست که سال گذشته در محل تالار وحدت برگزار شد، مرور می‌کنم.

با وجود اطلاع قبلی مبنی بر شروع تئاتر راس ساعت ۱۹:۳۰ دقیقه و بسته شدن درب‌ها پیش از آن، مسول هماهنگی اعتراف می‌کند که بدلیل عدم اطلاع مردم از ترافیک یادگار امام، قرار بر شروع تئاتر در ساعت ۲۰ است و این تجمع عجیب در محوطه کوچک لابی سالن بسیار اذیت کننده است. البته که اینجا هتل اسپیناس پالاس است و در کافی شاپ سرپایی گوشه لابی، یک چایی نپتون ساده به قیمت ۵ هزار تومان و یک پرس کوچک سیب زمینی به قیمت ۲۵ هزار تومان به فروش می­رسد. در نهایت، اما نمایش ساعت ۱۹:۴۵ شروع می‌شود (!) و تا نیم ساعت بعد از شروع نیز ورود و خروج افراد به سالن رویال هال هتل اسپیناس کاملا حواس تماشاگر را پرت می‌کند. حسین پارسایی قبل از شروع در محوطه سالن نمایش رفت و آمد کرده و با اشاره به دکور، آخرین هماهنگی‌ها را انجام میدهد، اما کسی او را نمی‌شناسد! چرا که بیشتر مخاطبین این نمایش بیننده حرفه‌ای تئاتر نیستند.

اولین تفاوت فاحش این نمایش با نمایش الیور تویست، دکور ثابت و طبقاتی این نمایش و کمک گرفتن از ویدیو پروژکتور در پس زمینه است که در مقایسه با دکور‌های متحرک نمایش الیورتویست در استفاده از امکانات ماشینری تالار وحدت، به سرعت توی ذوق بیننده خواهد زد. بازیگران معروف که از پیش هم اکثراً بدلیل استفاده تبلیغاتی به کار گرفته شده اند، هیچکدام کمک چندانی به بهبود فرایند اجرا نکرده اند، تا جایی که تحسین هیچ بیننده‌ای حداقل برای نوع بازی بازیگران معروف نخواهد بود؛ به طوری که اگر تصویر زمینه، حضور سلبریتی را روز صحنه بزرگ نمایی نکند، حتی تشخیص آن­ها نیز برای بیشتر بینندگان امکان پذیر نیست. نوید محمدزاده و پارسا پیروزفر در نقش ژآور و ژانوالژان دیالوگ‌ها را بدون حس و گویی از روی کاغذ بیان می‌کنند و هوتن شکیبا در نقش تناردیه، همان فاگین الیور تویست را بازی می‌کند.

حرکات و رقص‌­های گروهی ضعیف‌تر اجرا می‌شود و آواز خوانی‌های همزمان و طولانی، نه تنها امکان فهم کلمات را از بین برده بلکه از اواسط نمایش به بعد به یکی از نکات منفی نمایش تبدیل می‌گردند. آواز خوانی بازیگران هم خوب از آب در نیامده و در اشاره به اشعار، حداقل کاری که در کپی برداری از دیالوگ‌های فیلم هوپر می‌شد انجام شود، رعایت قافیه است که آن هم رخ نداده است. شاید تنها تفاوت مثبت این اثر با الیور تویست، حضور ارکستر در بالای صحنه و بردیا کیارس به عنوان رهبر گروه است، که موسیقی ساخته شده توسط کلود میشل شوئنبرگ، آهنگساز نسخه سینمایی این اثر را بدون نقص اجرا می‌کند.

ناگفته نماند که برای کسی که نمایش الیورتویست را اصلا ندیده است، بینوایان همچنان اثری قابل قبول و تا حدی راضی کننده خواهد بود، اما در مقایسه با الیورتویست، بینوایان قطعاً یک گام به رو به عقب برای حسین پارسایی است تا با اجرایی بینواتر از الیورتویست فعلا در فکر پیش فروش بلیت‌های بعدی این نمایش باشد.