صادق زیباکلام در گفتگو با فرارو
آینده سیاسی "محمد جواد ظریف"؛ دیپلماسی در محاق
«بعد از روی کار آمدن ترامپ و به‌خصوص در زمان خروج آمریکا از برجام عرصه بر ظریف و دیپلماسی تنگ شد، به بیان دیگر از سال ۹۶، محمد ظریف تمام آبرویی که از سال ۹۲ به این طرف از طریق اقداماتی همچون شکل‌گیری برجام به دست آورده بود، را از دست رفته می‌بینید.»
فرارو- شاید خود محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران نیز بعد از امضای برجام، فکرش را هم نمی‌کرد، چنین سرنوشتی در انتظارش باشد که حتی تا آستانه استعفا نیز پیش رود، این در حالیست که برجام عملا در محاق فرو رفته و تنش‌ها نیز با آمریکا و انگلیس در اوج قرار دارد، حال باید دید آینده سیاسی ظریف چه خواهد شد.
به گزارش فرارو، منتقدان ظریف می‌گویند، ظریف برای شرایط صلح و آرامش ساخته شده و در حال حاضر که کشور در موقعیت تحریم و فشار قرار دارد، نیاز به وزیری است که روحیه تند و تیزتری نسبت به ظریف داشته باشد، اما به نظر می‌رسد حسن روحانی در حال حاضر ترجیح می‌دهد سکاندار وزارت خارجه‌ا‌ش تغییری نکند.
ظریف استقلالی از خود ندارد
صادق زیبا کلام استاد دانشگاه تهران در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه سفر اخیر ظریف وزیر امورخارجه ایران به نیویورک هیچ تاثیری بر روی باز شدن گره کور مذاکرات ایران و آمریکا ندارد، اظهارداشت: «به دلیل این که اصولا وزیر امور خارجه هیچ استقلالی از خود در روابط با آمریکا ندارد و تنها توجیه‌گر مسائل روی داده بین دو کشور است، بنابراین هیچ انتظاری از ایشان نمی‌توان داشت.»
وی با تاکید بر اینکه در عمل ظریف هیچ اختیاری ندارد، گفت: «این امر را نیز دنیا فهمیده، این در حالی است که در سال ۹۲ و بعد از روی کار آمدن دولت آقای روحانی، ظریف به عنوان وزیر امورخارجه ایران از اعتبار بالایی در جهان برخوردار بود.»
زیبا کلام افزود: «با توجه به سابقه‌ای که ظریف از خود در سازمان ملل برجای گذاشته بود و همچنین ارتباطات خوبی که با سیاست مداران میانه رو و دموکرات آمریکا از قبل داشت، در بدو قبول وزارت، دارای جایگاه ویژه‌ای چه در داخل و چه خارج کشور بود.»
این کارشناس مسائل سیاسی ادامه داد: «با تکیه بر همین سابقه بود که وی توانست در مذاکرات مستقیم با جان کری وزیر وقت امور خارجه آمریکا مقدمات شکل گیری برجام را فراهم آورد و بعد از سال‌ها مناقشه هسته‌ای بین ایران و غرب را خاتمه دهد.»
زیبا کلام تصریح کرد: «اما بعد از روی کار آمدن ترامپ و به‌خصوص در زمان خروج آمریکا از برجام عرصه بر ظریف و دیپلماسی تنگ شد، به بیان دیگر از سال ۹۶، آقای ظریف تمام آبرویی که از سال ۹۲ به این طرف از طریق اقداماتی همچون شکل‌گیری برجام به دست آورده بود، را از دست رفته می‌بینید.»
وی افزود: «امروز دیگر ظریف آن اعتبار سایق را در عرضه بین الملل ندارد، به عنوان مثال در سفر قبلی وی به نیویورک، ظریف پیشنهاد تبادل زندانیان دو تابعیتی را بین ایران و آمریکا ارائه داد، اما هنوز ساعتی از این قضیه نگذشته بود، سخنگوی قوه قضائیه در تهران اعلام کرد، چنین چیزی در دستور کار نیست و دولت از طرف خود چنین پیشنهادی را ارائه داده است.»
این استاد دانشگاه تهران خاطر نشان کرد: «این قضیه در ذهن آمریکایی‌ها این معنی را دارد که قوه قضائیه ایران مستقل از دولت عمل می‌کند و دولت از طرف خود چنین پیشنهادی را داده که در عمل جنبه اجرایی ندارد.»
وی گفت: «واقعیت تلخی است که از سال ۹۶ به بعد وزیر امور خارجه کشورمان دیگر آن اعتبار سابق را ندارد، این در حالیست که وزیر امور خارجه سیاست خارجی هر کشوری را نمایندگی می‌کند.»
زیبا کلام ادامه داد: «نمونه این مسئله در سفر سال گذشته بشار اسد به تهران رخ داد که ظریف از آن بی خبر بود و بر همان اساس نیز استعفا داد، چنین موضوعاتی نشان‌دهنده آن است که ظریف دیگر آن جایگاه سابق را ندارد.»
این استاد دانشگاه تهران همچنین در پاسخ به این پرسش که شانس محمد جواد ظریف برای انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ تا چه میزان است، گفت: «شاید تا قبل از سال ۹۶ و در اوج برجام، ظریف یکی از نامزد‌های بالقوه ۱۴۰۰ بود، اما امروز و با توجه به شرایط موجود، ظریف هیچ‌گونه شانسی در این زمینه نخواهد داشت، از سویی باید دید شرایط کشور تا سال ۱۴۰۰ به چه سمت و سویی خواهد رفت.»
برجام از اعتبار ساقط شده است
وی با اشاره به اینکه عملا برجام تمام شده و خاصیت خود را از دست داده است، گفت: «به دلیل وجود دو جریان تندرو و قدرتمند یکی در تهران و دیگر در واشنگتن، آنها از همان ابتدا با برجام مخالف بودند و هر تلاشی که انجام دادند تا این معاهده به نتیجه نرسد، عملا با خروج آمریکا از برجام، این توافق بین المللی نیز از اعتبار ساقط شد.»
این کارشناس مسائل سیاسی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا احتمال مذاکره مستقیم بین ایران و آمریکا با توجه به فضا تنش آلود میان دو کشور وجود دارد، گفت: «بنده در این زمینه معتقد هستم هیچ تغییری در دشمنی و ترک برداشتن دیوار بی اعتمادی بین ایران و آمریکا به وجود نیامده است.»
