فرارو- تقریبا یک ماه دیگر، موعد برداشته شدن گام چهارم کاهش تعهدات هستهای ایران فرا میرسد. اروپاییها نگران هستند که بدون اینکه مذاکرات ایران و آمریکا شروع شود، تهران بار دیگر تعهدات خود را کاهش دهد. آنها در فرصت باقیمانده تلاش میکنند میان ایران و آمریکا تنشزدایی کنند.
به گزارش فرارو، در جریان نشست اخیر مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک، اروپاییها حضور همزمان روسای جمهور ایران و آمریکا در نیویورک را فرصتی تکرارنشدنی برای حل مشکلات میان تهران و واشنگتن دانستند. لذا، اصرار کردند حسن روحانی با دونالد ترامپ دیدار کند یا حداقل با همتای آمریکایی تماس تلفنی داشته باشد. اما تکاپوی اروپاییها به جایی نرسید. در پی ناکامی اروپاییها در آغاز کردن گفتگوها میان ایران و آمریکا در نیویورک، توجهها به گام بعدی ایران در زمینه کاهش تعهدات جلب شده است.
روز چهارشنبه گذشته، رهبری انقلاب، در دیدار با فرماندهان سپاه، اعلام کرد: «کاهش تعهدات هستهای که مسئولیت آن بر عهده سازمان انرژی اتمی است، باید همانگونه که دولت اعلام کرده با جدیت کامل و به صورت دقیق و جامع ادامه یابد تا به نتیجه مطلوب برسد و قطعاً هم به نتیجه خواهد رسید.»
تا گام چهارم ایران، یک ماه بیشتر باقی نمانده است. اروپاییها ظاهرا بار دیگر به تکاپو افتادهاند تا در همین یک ماه، گفتگوها میان ایران و آمریکا را آغاز کنند. همزمان با تاکید ایران بر گام چهارم کاهش تعهدات، فرانسه بر ضرورت تنشزدایی میان ایران و آمریکا در یک ماه آینده تاکید کرد. ژان ایو لودریان، وزر امور خارجه فرانسه، روز چهارشنبه گذشته، در دیدار با قانونگذاران فرانسوی در پاریس، با اشاره به ابتکارهای کشورش در زمینه کاهش تنشها میان ایران و آمریکا، گفت: «ما معتقدیم این ابتکارها، که تا به حال ناموفق بودهاند، هنوز روی میز هستند.» وی افزود: «اکنون به عهده ایران و آمریکاست که این مهلت نسبتا مختصر را غنیمت بشمارند. چون ایران اعلام کرده است که اوایل نوامبر گامهای جدیدی در زمینه کاهش تعهداتش ذیل توافق وین بردارد و این اقدامات، ریسک بوجود آوردن تنشهای جدیدی را به همراه دارند.»
فرانسویها بر این باور هستند که ابتکارشان هنوز شانس موفقیت دارد. روحانی نیز گفته این ابتکار «قابل قبول» است.
"شمشیر دموکلس"
اما با توجه به حجم بیاعتمادی میان ایران و آمریکا، هیچ تضمینی وجود ندارد که در یک ماه آینده تحول مثبتی میان دو طرف رخ دهد. در نیویورک، ایمانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه، تلاشهای زیادی انجام داد تا روحانی را به دیدار با ترامپ یا حداقل گفتگوی تلفنی با او ترغیب کند. ولی روحانی به شدت به آمریکا بیاعتماد بود. مقامات ایرانی، پس از بازگشت از نیویورک اعلام کردند آمریکا در محافل خصوصی به ایران پیام میداد که آماده رفع تحریمهاست، ولی در محافل عمومی بر ادامه تحریمها و حتی تشدید آنها تاکید میکرد.
به هر حال، نشست نیویورک بدون هیچ نتیجه مثبتی به پایان رسید، اکنون پرسش اصلی این است که اروپاییها در یک ماه آینده برای جلوگیری از گام چهارم ایران و نیز آغاز مذاکرات چه کاری میکنند؟ به نظر میرسد در حال حاضر اروپاییها در مقابل ایران، یک استراتژی دو وجهی را در پیش گرفتهاند. وجه نخست این استراتژی، استمرار ابتکار فرانسه مبنی بر دیدار مقامات ایران و آمریکاست. فرانسویها معتقدند که ابتکار فرانسه، هنوز هم احتمال موفقیت دارد. هر چند که تا به حال به نتیجه نرسیده است. نشریه آمریکایی پالتیکو، اخیرا در گزارشی مدعی شد ماکرون در نیویورک یک طرح چهار مادهای به روسای جمهور ایران و آمریکا پیشنهاد کرد که هر دو با آن موافقت کردند. حسن روحانی، طرح فرانسه را «قابل قبول» دانست، اما ترجیح داد قبل از پذیرش رسمی آن، بررسیهای بیشتری به عمل آورد. هنوز معلوم نیست که بررسیهای ایران در یک ماه کامل شود.
از این رو، اروپاییها نگران هستند که ایران مخالفتش با طرح فرانسه را ادامه دهد و گام چهارم کاهش تعهدات را بردارد. طبق برخی گزارشهای رسانهای، آنها برای جلوگیری از این گام، ایران را به خروج از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) یا ارجاع آن به شورای امنیت تهدید کردهاند.
بخوانید:
بنابراین، وجه دوم استراتژی اروپا، تهدید ایران به «شمشیر دموکلس» یا راه اندازی مکانیسم «حل نزاع» در برجام است که میتواند به معنای بازگشت پرونده هستهای ایران به شورای امنیت سازمان ملل باشد. شورای امنیت نیز میتواند بدون تصویب یک قطعنامه جدید، تحریمهای بین المللی علیه ایران را بازگرداند. اروپاییها تا به حال به طور علنی ایران را به فعالسازی مکانیسم حل نزاع تهدید نکردهاند، اما به نوشته روزنامه گاردین، سه کشور اروپایی عضو برجام - فرانسه، بریتانیا و آلمان - در نیویورک به مقامات ایران گفتهاند چنانچه تهران اجرای تعهدات هستهای بیشتری را متوقف کند، اروپاییها ممکن است چارهای جز خروج از برجام نداشته باشند.
البته اروپایی تمایلی به خروج از برجام ندارند و تهدیداتشان بیشتر با این هدف انجام میشود که ایران را از تعلیق تعهدات بیشتر منصرف کنند. منابع دیپلماتیک اروپایی در پاریس، به روزنامه الشرق الاوسط گفتهاند که مکانیسم حل نزاع، به مثابه «شمشیر دموکلس» است. با این حال، همین منابع اذعان کردند که استفاده از این شمشیر به معنای «قطع شدن ارتباط» با ایران و در نتیجه بسته شدن درهای دیپلماسی است.
اروپاییها میگویند ایران باید با آمریکا مذاکره کند. ایران نیز میگوید مخالفتی با مذاکره ندارد، اما مذاکره با آمریکا باید در قالب گروه ۱+۵ باشد و آمریکا باید تضمینهایی در زمینه رفع تحریمها بدهد. در نیویورک، مقامات آمریکا از دادن چنین تضمینهایی خودداری کردند. اکنون باید دید آیا اروپاییها میتوانند دو خواسته اصلی ایران -بازگشت آمریکا به گروه ۱+۵ و تضمین رفع تحریمها از سوی آمریکا- را در یک ماه آینده محقق کنند یا اینکه بار دیگر شکست میخورند؟
ضمنا ایران محاصره اقتصادی نیست
هنوز به راحتی داره مواد معدنی ، مواد پتروشیمی ، محصولات کشاورزی ، محصولات صنعتی و ... صادر میکنه
هنوز مونده تا محاصره اقتصادی