ترور سردار سلیمانی؛ هدف پنهان آمریکا چیست؟

فرارو- دولت آمریکا در اقدامی کم سابقه یکی از برجسته‌ترین فرماندهان نظامی ایران را ترور کرد. در خصوص روایت آمریکا و نیز درباره دلایل و شرایط این ترور، تردید‌های جدی مطرح شده است. امری که کل این ماجرا را شک برانگیز می‌کند.

به گزارش فرارو، ترور سردار قاسم سلیمانی در یک عملیات پهپادی آمریکا در بغداد و سپس پذیرش رسمی مسئولیت این واقعه از سوی کاخ سفید، بسیاری از ناظران را شگفت زده کرد. چرا که پس از حمله آمریکا به گردان‌های حزب الله عراق در مرز سوریه و عراق، کمتر کسی توقع داشت که آمریکا بار دیگر حمله کند.

اما آمریکا برخلاف ارزیابی‌های تحلیلگران، در اقدامی جسورانه، سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس، نایب رئیس حشدالشعبی عراق، را پس از ترک فرودگاه بغداد هدف قرار داد.

دولت آمریکا ادعا می‌کند که دلیل اصلی ترور سردار سلیمانی این بود که وی برای انجام حملاتی علیه نیرو‌ها و منافع آمریکایی در منطقه برنامه‌ریزی می‌کرد. اما هم در داخل آمریکا و هم در خارج از آن، بسیاری در صحت و دقت این روایت تشکیک کردند. امری که این پرسش را مطرح می‌کند که اگر سردار سلیمانی طرحی فوری برای حمله به نیرو‌های آمریکا در منطقه نداشت، پس چرا دولت ترامپ سردار سلیمانی را هدف قرار داد. خصوصا که آمریکایی‌ها می‌دانستند که ایران به احتمال زیاد به این واقعه واکنش نشان خواهد داد.

تحرکات سردار سلیمانی عادی بود
هنوز پاسخ دقیقی به این پرسش ارائه نشده است. اما غالب تفسیر‌ها و تحلیل‌هایی که پیرامون دلایل حمله آمریکا به سردار سلیمانی منتشر شده، نشان می‌دهد که آمریکا اهدافی فراتر از آنچه اعلام کرده است، دنبال می‌کند.

برخلاف ادعای دولت ترامپ، محافل سیاسی عراق و همچنین منابع اطلاعاتی در آمریکا می‌گویند فعالیت‌های سردار سلیمانی در برهه اخیر غیرعادی نبوده است. به عبارت دیگر، تحرکات اخیر سردار سلیمانی آن اندازه برای آمریکا حساس و خطرناک نبود که کاخ سفید مجبور شود وی را حذف کند.

گزارش‌های رسانه‌ای از عراق حاکی از این است که هدف سردار سلیمانی در سفر اخیرش به عراق، پایان دادن به اختلافات درباره تشکیل دولت بود. سردار سلیمانی بامداد جمعه ترور شد. قرار بود عصر جمعه، او جلسه‌ای با حضور سران تشکل‌های سیاسی عراق برای پایان دادن به اختلافات بر سر معرفی جانشین عادل عبدالمهدی، برگزار کند.

گذشته از این، در پی ترور سردار سلیمانی، برخی مقامات دولت آمریکا درباره منطق حمله به وی تردید‌هایی بیان کردند. یکی از این مقامات به روزنامه نیویورک تایمز گفته تحرکات سردار سلیمانی در دوشنبه ۳۰ دسامبر عادی بود. این مقام با بیان اینکه حملات ادعایی سردار سلیمانی، قریب الوقوع نبود، مدعی شد که آمریکا از تماس‌های سردار سلیمانی با رهبری انقلاب اطلاع داشته است. در این تماس‌ها، فرمانی برای حمله به منافع آمریکایی صادر نشده بود. علاوه بر این، حداقل یک هفته قبل از ترور سردار سلیمانی، رهبری از او خواسته بود برای پاره‌ای مشورت‌ها به تهران برود.

سوای این تردیدها، زمان مطرح شدن گزینه ترور سردار سلیمانی نیز قابل توجه است. طبق گزارش‌ها در رسانه‌های آمریکایی، گزینه ترور سردار سلیمانی در ۲۸ دسامبر، یعنی قبل از ماجرای محاصره سفارت آمریکا در بغداد و حمله این کشور به گردان‌های حزب الله عراق، به ترامپ داده شد؛ که البته ترامپ، این گزینه را در ابتدا رد کرد. ولی فرمان حمله به گردان‌های حزب الله را صادر کرد. همین امر نشان می‌دهد که گزینه ترور سردار سلیمانی، از مدت‌ها قبل در لیست گزینه‌های آمریکا وجود داشت و برخی عناصر در دولت ترامپ برای آن برنامه‌ریزی کرده بودند.

 

"بازی بزرگ آمریکا"
زمان و شرایط ترور سردار سلیمانی، به گمانه‌زنی‌ها درباره اهداف غیرعلنی آمریکا از این اقدام دامن زده است. از حیث سیاست داخلی آمریکا، فرمان ترور سردار سلیمانی در شرایط حساسی صادر شد. اعضای کنگره آمریکا به تعطیلات آخر سال رفته بودند و قرار است این هفته به واشنگتن برگردند. همه انتظار داشتند که بعد از بازگشت اعضای کنگره به واشنگتن، بحث استیضاح ترامپ بار دیگر به صدر اخبار بازگردد. اما هدف گرفتن سردار سلیمانی، فضای سیاسی آمریکا را تغییر داد. به عنوان نمونه، جلسات مجلس سنا، روز جمعه از سر گرفته شد. سناتور‌ها قبل از بررسی ماجرای استیضاح به ترور سردار سلیمانی پرداختند. بدین ترتیب، استیضاح ترامپ به موضوعی ثانوی تبدیل شد و پیش بینی می‌شود که با اوج گیری تنش‌ها پیرامون مسئله سردار سلیمانی، فضای سیاسی و رسانه‌ای آمریکا بیش از پیش تحت الشعاع این مسئله قرار گیرد.

اما سوای ملاحظات سیاسی داخلی آمریکا، برخی از تمایل آمریکا برای آغاز یک «بازی بزرگ» با محور مقاومت سخن می‌گویند. به اعتقاد طرفداران این دیدگاه، آمریکا و متحدانش مانند اسرائیل و عربستان، در سال‌های اخیر تلاش‌های زیادی برای تضعیف ایران و گروه‌‎های متحدش در منطقه انجام داده‌اند، اما این تلاش‌ها به جایی نرسید. در نتیجه، آمریکایی‌ها با در نظر گرفتن شرایط داخلی ایران و همچنین شرایط سیاسی منطقه، به این جمع بندی رسیدند که لحظه «تسویه حساب» با ایران و متحدانش فرا رسیده است. روزنامه الاخبار لبنان، با اشاره به این دیدگاه، نوشت: «واضح است که آمریکایی‌ها وقتی این تصمیم (ترور سردار سلیمانی) را گرفتند، به این جمع بندی رسیده بودند که ایران در وضعیتی نیست که بتواند وارد رویارویی تمام عیار شود و در نتیجه، شرط بندی می‌کنند که پاسخ ایران محدود خواهد بود؛ به شکلی که به رویارویی‌های بزرگ منجر نشود. در چنین حالتی، آمریکا بر این اساس رفتار خواهد کرد که ایران را بازداشته است و عرصه عراق برای آن‌ها خالی خواهد بود و معادلات حاکم بر سوریه و لبنان نیز تغییر خواهند کرد.»

الاخبار با بیان اینکه آمریکایی‌ها در برابر ایران از ارسال پیام‌های متناقض و مبهم خسته شده‌اند، افزود: «آمریکا (با ترور سردار سلیمانی و حمله به گردان‌های حزب الله عراق) می‌خواهد به ایران و متحدانش بگوید: گوش کنید، من آماده‌ام کار‌هایی فراتر از آنچه تصور می‌کنید، انجام دهم، پس عاقل باشید!» این روزنامه در ادامه نوشت: «آمریکایی‌ها می‌گویند آن‌ها برای یک بازی بسیار بزرگ آماده هستند.» آیا آمریکایی‌ها برای آغاز کردن این بازی، سردار سلیمانی را ترور کردند؟

 

---

پرسش مهمی که ذهن بسیاری از ناظران را به خود مشغول کرده، این است که بعد از «انتقام سخت» ایران از آمریکا، بازی فوق به کجا می‌رسد. بعد از ترور سردار سلیمانی، ایران به طور رسمی اعلام کرد که از آمریکا «انتقام سختی» می‌گیرد. حسین دهقان، مشاور نظامی رهبری انقلاب، به تازگی در گفتگویی با شبکه آمریکایی سی‌ان‌ان، گفته است که پاسخ ایران نظامی و علیه سایت‌های نظامی آمریکا خواهد بود.

بر این اساس، انتقام ایران قطعی شده است. به نظر می‌رسد در حال حاضر، مهمترین هدف ایران این است که پس از پاسخ دادن به آمریکا، از شکل گیری زنجیره کنش و واکنش میان دو طرف منازعه جلوگیری کند. در این راستا، دهقان گفته است «تن‌ها چیزی که می‌تواند به این دوران جنگی پایان دهد، این است که آمریکایی‌ها همان ضربه‌ای را که وارد کردند، دریافت کنند، پس از آن نباید دنبال یک چرخه جدید باشند.»

اما باید دید که بعد از پاسخ نظامی ایران، آمریکا چه واکنشی نشان می‌دهد. دونالد ترامپ قبلا گفته بود چنانچه ایران به منافع آمریکایی حمله کند، ارتش آمریکا به ۵۲ سایت در داخل ایران حمله خواهد کرد. بعد از پاسخ ایران مشخص خواهد شد که آیا ترور شک برانگیز سردار سلیمانی، توطئه‌ای برای راه اندازی یک بازی بزرگ علیه ایران بود یا اینکه صرفا اقدامی ناشی از سوء محاسبه آمریکایی‌ها است.