تحلیل عباس عبدی از تبعات انتشار یک فایل صوتی

عباس عبدی در روزنامه شهروند نوشت: نواری که از گفت‌وگوی یک خلبان خطوط هوایی آسمان با برج مراقبت و از سوی دولت اوکراین منتشر شده است، باب تازه‌ای را درباره مسئولیت سازمان هواپیمایی کشوری در جریان سقوط هواپیمای اوکراینی گشوده است. خبر وجود چنین نوار گفت‌وگویی در همان زمان نیز منتشر شده بود. مدیریت سوانح هوایی کشور در واکنش به انتشار این نوار به دو مسأله اشاره و یادآوری کرده است:

«تیم بازرسی فنی سقوط هواپیمای اوکراینی در اقدامی عجیب، فایل صوتی محرمانه مکالمه خلبان یکی از پرواز‌های همزمان با پرواز هواپیمای اوکراینی را منتشر کرد. این فایل صوتی مربوط به مکالمه خلبان یک پرواز داخلی هواپیمایی آسمان است که همزمان با پرواز اوکراینی در حال انجام بوده است. اقدام تیم فنی اوکراینی در انتشار این فایل محرمانه نقض قانون است و بر ادامه همکاری ایران با اوکراین در این پرونده تأثیر خواهد گذاشت. این فایل از مجموعه اسنادی است که در تیم مشترک بررسی سانحه هوایی در اختیار گروه کارشناسان اوکراینی قرار گرفته است.»

نکته اول این است که ادعای مقام مزبور درباره غیرمجازبودن انتشار این نوار به علت محرمانه‌بودن این گفتگو خلاف واقع است؛ محتوای محرمانه نمی‌تواند مانع انتشار چنین اسنادی شود. اینکه مسئولان مربوط مهر محرمانه به یک سند بزنند، موجب سلب حقوق دیگران در استفاده از آن سند نمی‌شود. هنگامی که تعدادی از مردم به دلیل اقدامی اشتباه کشته شده‌اند، طبعا حق بازماندگان است که طالب حقیقت باشند. حتی اسناد به کلی سرّی نیز نمی‌تواند این حق را زایل کند؛ چه رسد به یک گفت‌وگوی عادی.

بیشتر بخوانید:
ماجرای انتشار فایل صوتی مربوط به پرواز اوکراینی

واکنش اوکراین به فایل صوتی مربوط به سقوط هواپیما

متأسفانه باید گفت که شرایط به گونه‌ای است که خلبان مزبور و برج مراقبت جرأت نکرده‌اند که مفاد این گفتگو را منتشر کنند در حالی که وظیفه انسانی آن‌ها حکم می‌کرد که این کار را انجام دهند و از مصونیت قانونی نیز بهره‌مند باشند. به‌علاوه به طور قطع و یقین و برحسب اطلاع کسانی بودند که از این گفتگو خبر داشته‌اند، ولی به هر دلیل جرأت نکرده‌اند آن را منتشر کنند و این وضعیت به ضرر جامعه شده است.

مهم‌تر از همه اینکه مسئولان هواپیمایی کشوری و حداقل مسئول حوادث هوایی و برج مراقبت و فرودگاه و آن خلبان هواپیمایی آسمان و رئیس شرکت آسمان و… به طور طبیعی از ماجرا اطلاع داشته‌اند. پس چگونه می‌شود که آن را به مقامات بالاتر خود اطلاع نداده باشند و حتی رئیس هواپیمایی کشوری بار‌ها و بار‌ها در مصاحبه‌ها برخورد موشک را به طور قاطع نیز رد کند؟

جالب‌تر از همه اینکه اگر این نوار جزو مجموعه مستنداتی است که دست‌اندرکاران صنعت هوایی تحویل دولت اوکراین داده‌اند، چرا تا کنون پاسخ این پرسش بدیهی را نداده‌اند که اگر این گفتگو وجود داشته چرا تا سه روز انکار می‌کردید؟ آیا مفاد آن به مقامات هواپیمایی منتقل نشده بود یا شده بود؟ اگر شده بود چرا انکار می‌کردید؟ و اگر نشده بود که یک فاجعه مدیریتی است که به مراتب بدتر از پنهان‌کاری است.