آیا نگران تهیه یک ذخیزه غذایی اضطراری هستید یا به دنبال کاهش ضایعات مواد غذایی در خانه خود هستید، قطعا دانستن اصول اولیه نگهداری مواد غذایی برای تان مفید خواهد بود.
جدا از هزینه و زمانی که برای خرید اختصاص می‌دهید، ممکن است دسترسی همیشگی به فروشگاه‌های مواد غذایی وجود نداشته باشد، نگهداری مواد غذایی که تازه خریداری شده اند مهم است. درک یکسری موارد و نگهداری طولانی مدت مواد غذایی برای جلوگیری از ابتلا به بیماری به دلیل مصرف غذای فاسد، حائز اهمیت و ضروری است.
در این مطلب، نحوه افزایش طول عمر مواد غذایی مختلف را پوشش می‌دهیم، نکاتی در مورد تمدید ماندگاری غذا‌ها (مانند استفاده از ظروف مخصوص برای نگهداری مواد غذایی) و آنچه را که باید در مورد تاریخ‌های انقضا / استفاده از آن‌ها بدانید.
اهمیت ذخیره سازی مواد غذایی
ذخیره مواد غذایی دقیقا به چه معناست؟ نگهداری مواد غذایی تا چه مدت زمانی درست است.
طبق گفته سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) در ایالات متحده، ذخیره سازی مناسب مواد غذایی - چه ترشی، مربا یا فریزری کردن - می‌تواند با حفظ طعم‌ها، رنگ‌ها، بافت و مواد مغذی مواد غذایی به حفظ کیفیت غذا کمک کند.
ذخیره مواد غذایی برای افزایش عمر مفید شامل قرار دادن مواد پخته شده و / یا خام در ظروف مناسب و نگه داشتن آن‌ها در شرایط بهینه است که با رشد باکتری‌های مضر از فاسد شدن مواد غذایی جلوگیری می‌کند. به این ترتیب غذا مدت بسیار طولانی تری از حد معمول دوام خواهد داشت و در صورت نیاز می‌توان با اطمینان از آن‌ها در آینده استفاده کرد.
روش نگهداری مواد غذایی
تصور کنید سه روش اصلی برای ذخیره سازی مواد غذایی وجود دارد: ذخیره سازی کوتاه مدت، ذخیره سازی طولانی مدت و تأمین آب تمیز. بسته به مدت زمان مورد نظر برای نگهداری مواد غذایی، خوراکی‌ها به روش‌های مختلف پردازش و ذخیره می‌شوند.
• بعضی از مواد غذایی می‌توانند با خیال راحت در دمای اتاق، مانند خانه و یا در کمد نگهداری شوند، زیرا آن‌ها به راحتی خراب نمی‌شوند. با گذشت زمان ممکن است متوجه برخی از تغییرات ترکیباتی در کیفیت، رنگ و عطر و طعم را شاهد باشید، با این وجود ممکن است غذا برای مدت طولانی به عنوان غذای سالم باقی بماند.
• استفاده از ظروف نگهدارنده مواد غذایی می‌تواند در جلوگیری از رسیدن اکسیژن / هوا، نور خورشید و رطوبت به غذا کمک کند. ظروف نگهدارنده مواد غذایی شامل قوطی، بسته‌های بسته بندی شده با خلاء، ظروف شیشه‌ای، کیسه‌های فریزر و ظروف پلاستیکی مخصوص محافظتی است.
• برخی مواد غذایی معینی که قابلیت بیشتری برای فاسد شدن دارند یا پایدار نیستند، نیاز به ذخیره سازی در یخچال دارند. بهتر است مواد غذایی مانند گوشت و لبنیات را در یخچال (یا فریزر) که کمتر از ۴۰ درجه فارنهایت (۴ درجه سانتیگراد) است نگه دارید.
• انجماد مواد غذایی مانند سبزیجات، میوه و گوشت اگر می‌خواهید آن‌ها را برای چند هفته یا بیشتر نگه دارید گزینه خوبی است. فریزر‌ها باید در دمای ۰ درجه فارنهایت (-۱۸ درجه سانتیگراد) یا پایین نگه داشته شوند. در حالی که می‌توان با اطمینان از مواد فریز شده برای ماه‌ها استفاده کرد، اما این می‌تواند بر طعم، رنگ و بافت آن‌ها تأثیر بگذارد.
نکاتی درباره ذخیره سازی و افزایش عمر مفید مواد غذایی چگونه می‌توانیم ذخیره سازی مواد غذایی برای طولانی مدت داشته باشیم؟ در اینجا چند نکته وجود دارد که می‌تواند به شما کمک کند تا عمر مفید غذا‌هایی را که خریداری می‌کنید طولانی‌تر کنید:
۱. مواد غذایی را در محلی خنک و خشک نگه دارید• بهترین راه برای افزایش طراوت مواد غذایی، نگهداری آن‌ها در جای خنک و خشک - یخچال یا فریزر - است. اگر ماده غذایی نیازی به نگهداری در یخچال و فریزر نداشته باشد، می‌تواند در بین دمای ۵۵ تا ۷۰ درجه فارنهایت ذخیره سازی شود.
• غذا‌های کنسرو، بسته بندی شده و یخ زده را از رطوبت، اکسیژن و نور خورشید دور نگه دارید. همه این‌ها باعث می‌شود غذای مورد نظر سریعتر فاسد شود.
• بسته به زمان، سال یا فصل، ممکن است شما نیاز به تغییر مکان نگهداری مواد غذایی داشته باشید. به عنوان مثال، اتاقی که در تابستان نور خورشید زیاد است، مکان مناسبی برای ذخیره سازی نیست. همچنین یک زیرزمین مرطوب هم برای اینکار مناسب نخواهد بود.
۲. مطمئن شوید که یخچال و فریزر از دمای مناسب برخوردار هستنداز دماسنج یخچال و فریزر برای بررسی میزان خنکی استفاده کنید، به خصوص اگر یخچال و فریزر خیلی شلوغ یا قدیمی دارید. این برای جلوگیری از فاسد شدن غذا و بیمار شدن فرد بسیار مهم است.
۳. تاریخ‌های انقضا را بررسی کنیدهنگام خرید مواد غذایی، حتماً به تاریخ انقضا توجه کرده و آن‌هایی را خریداری کنید که تاریخ آن‌ها در آینده دورتر باشد. هنگام باز کردن غذا در خانه خود، دوبار بررسی کنید که "تاریخ فروش" یا تاریخ انقضا گذشته نباشد.
سازمان FDA پیشنهاد می‌دهد تاریخ در مورد غذا‌ها نشان می‌دهد که محصول بهترین طعم یا کیفیت را دارد، اما این‌ها تاریخ ایمنی نیستند. در اینجا انواع مختلفی از تاریخ انقضا در غذا‌ها وجود دارد که به چه معنی است:
• فروش توسط - فروشگاه‌ها به طوری که آن‌ها می‌دانند چه مدتی این کالا را در قفسه‌های خود نگه داشته اند. این نشان می‌دهد غذا تا چه مقدار غذا از نظر کیفیت، طراوت و طعم خوب است.
• بهترین بهره وری در صورت استفاده بر اساس تاریخ - به شما می‌گوید چه موقع طعم و مزه خوب خواهد بود و به نظر می‌رسد بهترین زمان مصرف غذا است، اما خوردن آن حتی پس از این تاریخ، معمولاً برای چند هفته دیگر، بی خطر خواهد بود.
• Freeze By - نشان می‌دهد چه زمانی یک محصول منجمد می‌شود تا کیفیت بالای خود را حفظ کند.
در بعضی موارد، ممکن است غذا زودتر از تاریخ انقضا خراب شود - به عنوان مثال، اگر در مکانی بسیار گرم یا مرطوب نگهداری شود - بنابراین به دنبال تغییر رنگ، بو و ظاهر غذا باشید.
۴- مواد غذایی پخته شده را در یخچال نگهداری کنیدهمیشه سبزیجات و میوه‌هایی را که از قبل پاک یا پخته شده اند در یخچال قرار دهید و یا فریزر کنید.
بعضی از مواد غذایی به صورت خشک و شسته نشده، بهتر می‌مانند، بنابراین توصیه می‌شود قبل از تهیه و یا خوردن آن‌ها، تمام محصولات را زیر آب سرد (هرگز از مواد شوینده و صابون استفاده نکنید) بشویید. اگر قبل از ذخیره کردن مواد غذایی را شسته باشید، حتماً اجازه دهید آن‌ها کاملا خشک شوند یا با یک حوله تمیز آن‌ها را خشک کنید.
اگر سبزیجات را در حالت تازه در یخچال قرار دهید، گیاهان عمر بیشتری خواهند داشت.
۵- از ظروف مناسب ذخیره سازی مواد غذایی استفاده کنیدلبنیات، گوشت، ماهی و مرغ باید همیشه در یخچال و فریزر داخل بسته‌های مناسب و به دور از غذا‌های دیگر نگهداری کنید. این مواد غذایی را تا قبل از استفاده در بسته بندی‌های خود بسته نگه دارید، این به جلوگیری از ورود اکسیژن به مواد غذایی کمک می‌کند.
همچنین مطمئن باشید که مواد غذایی خام را در زیر غذا‌های پخته شده در یخچال خود قرار می‌دهید، زیرا این باعث می‌شود کمتر در معرض فساد و آلودگی باشند.
در صورتی که پس انجماد گوشت و مرغی (که در حالت ایده آل باید ظرف سه روز پس از خرید آن استفاده کنید) را در فریزر نگه دارید، مواد غذایی را در بسته بندی اصلی نگه دارید و همچنین بسته‌ها را با فویل، بسته بندی پلاستیکی یا کاغذ فریزر بپوشانید - یا بسته را درون یک کیسه فریزر قرار دهید.
بهترین ظروف نگهداری مواد غذایی برای ذخیره سازی در انباری و آشپزخانه چیست؟• به دنبال ظروفی باشید که دارای درب‌های محکم هستند. ظروف نگهدارنده مواد غذایی به جلوگیری از رسیدن اکسیژن و رطوبت به غذا‌هایی مانند غلات، حبوبات، آجیل و ... کمک می‌کنند.
• بسیاری از افراد می‌دانند که ظروف نگهداری مواد غذایی شیشه‌ای متخلخل نیستند، آن‌ها بهترین کار را برای تازه نگه داشتن مواد غذایی انجام می‌دهند. آن‌ها همچنین مناسب و همه کاره هستند، زیرا می‌توان از ظروف شیشه‌ای در فریزر، مایکروویو یا ماشین ظرفشویی استفاده کرد، به علاوه می‌توانید اطمینان داشته باشید که آن‌ها باعث نفوذ پلاستیک‌های ناایمن به مواد غذایی نمی‌شوند.
• بسته به آنچه شما ذخیره می‌کنید، سایر گزینه‌های خوب شامل کیسه‌های قابل استفاده مجدد هستند که برای فریزر مواد غذایی مناسب هستند.
• ظروف پلاستیکی و سرامیکی ممکن است در صورت استفاده طولانی مدت راه‌های ورود هوا مناسبی پیدا کنند، به علاوه می‌توانند لکه دار شوند. اگر از پلاستیک استفاده می‌کنید، ظروف مخصوص ذخیره مواد غذایی و عاری از BPA را انتخاب کنید. به این ترتیب حاوی مواد شیمیایی مختل کننده نیست.
• قبل از استفاده از هر ظرف نگهداری مواد غذایی، آن را به طور صحیح تمیز کرده و بگذارید کاملاً خشک شود.
نگهداری مواد غذایی برای دراز مدتذخیره طولانی مدت مواد غذایی می‌تواند در مواقع اضطراری در صورت بروز یک اتفاق به فرد کمک کند. اکثر متخصصان، تأمین مواد غذایی مواقع اضطراری را یکی از مواردی می‌دانند که برای سه ماه یا بیشتر باید ادامه داشته باشد.
همچنین باید روزانه حدود یک گالن آب برای هر فرد ذخیره کنید.
در حالی که بسیاری از غذا‌های غیرقابل فساد وجود دارند که ماه‌ها یا حتی سال‌ها در خانه ذخیره می‌شوند - مانند دانه، لوبیا، شیر‌های پاکتی، سبزیجات فریزری، ترشی و ماهی کنسرو شده - بعضی از مواد غذایی نباید برای طولانی مدت نگهداری شوند.
در اینجا بیان شده است که برای چه مدتی انواع مختلفی از مواد غذایی می‌توانند قبل از اینکه خراب شوند، ذخیره شوند:
• گوشت، مرغ، ماهی: یک تا پنج روز در یخچال در صورت تازه بودن (دو تا چهار روز در حالت پخته) یا سه تا ۱۲ ماه در فریزر (گوشت خرد شده، بیکن و کالباس‌ها به اندازه تکه‌های تازه یا استیک دوام ندارند).
• تخم مرغ: در صورت خام سه تا پنج هفته در یخچال؛ در صورتی که پخته شود می‌توان در فریزر نگهداری کرد.
• شیر و فراورده‌های لبنی: یک تا شش هفته در یخچال بسته به نوع (پنیر بدون چربی بیشتر از شیر، ماست یا پنیر نرم دوام می‌آورد) یا چند ماه در فریزر نگهداری می‌شود.
• میوه ها: چند روز در دمای اتاق، یک تا دو هفته در یخچال یا دو تا ۱۲ ماه در فریزر بسته به نوع آن متفاوت است (مرکبات، سیب و میوه‌های خشک طولانی‌ترین زمان را دارند).
• سبزیجات: چند روز در دمای اتاق، یک تا دو هفته در یخچال یا پنج تا ۱۲ ماه در فریزر بسته به نوع آن بستگی دارد (سیب زمینی، پیاز، کدو و هویج طولانی‌ترین زمان).
• کالا‌های خشک (لوبیا، غلات و غیره): سه تا ۱۲ ماه در دمای اتاق بسته به نوع (جعبه‌های باز نشده ممکن است بیشتر طول بکشد)، چهار ماه در یخچال و تا ۱۲ ماه در فریزر.
• چاشنی‌ها، سس ها: بسته به نوع آن معمولاً شش تا ۱۸ ماه است، بنابراین تاریخ انقضا و توصیه‌های مربوط به ذخیره سازی را بررسی کنید.
• کالا‌های کنسرو شده: دو تا پنج سال برای ذخیره سازی و سه تا چهار روز پس از باز شدن و نگهداری در یخچال.
• کالا‌های خشک و فریزشده: دو تا پنج سال یا بیشتر در صورتی که به دور از رطوبت نگهداری شود.
• کالا‌های پخته شده: دو تا هفت روز وقتی در دمای اتاق باشند، یک یا دو هفته در یخچال یا سه تا شش ماه در فریزر.
در حال حاضر بسیاری از شرکت‌ها ارائه دهنده محصولات اضطرای و فوری، غذا‌های خشک و یخ زده را روانه بازار‌ها می‌کنند که ماندگاری خوبی برای مدت زمان طولانی دارند. این نوع غذا‌ها برای افرادی که در سفر، طبیعت گردی و یا صرفاً به منظور جمع آوری مواد با ثبات برای ذخیره سازی هستند گزینه‌های مناسبی را ایجاد می‌کند و این امکان را می‌دهد تا در مواقع اضطراری آماده باشند.
غذا‌هایی که با اطمینان بیشتر برای طولانی‌ترین زمان قابل ذخیره هستند شامل موارد زیر است:
• جو و برنج • رشته فرنگی / ماکارونی
• سبزیجات کنسرو (قارچ، سیب زمینی، نخود فرنگی و غیره)
• رب گوجه فرنگی و چاشنی‌ها (فلفل، زردچوبه و سایر موارد)
• اسفناج
• سبزیجات خشک یا فریز شده مانند کلم، پیاز، لوبیای سبز و غیره.
• میوه‌های یخ زده مانند سیب، انواع توت‌ها، موز و ... را فریز کنید.
• سوپ کنسرو شده
• اگرچه این موارد دوام چندانی نخواهند داشت، اما در صورت ذخیره سازی در مکان تاریک و خنک: پیاز، سیب زمینی و سایر سبزیجات ریشه دار، کدو، سیب، میوه مرکبات، می‌توانید این میوه‌های تازه برای چند هفته نگهداری کنید.
در اینجا چیز‌هایی که باید در مورد ذخیره طولانی مدت مواد غذایی و برخی از نکات برای آسان‌تر کردن آماده سازی غذا بدانید وجود دارد:
• چه مدت مواد غذایی یخ زده دوام خواهد داشت؟ برخی از تولید کنندگان ادعا می‌کنند وقتی مواد غذایی یخ زده در ظروف مخصوص در شرایط بهینه نگهداری می‌شوند می‌توانند تا ۲۵ سال دوام بیاورند. غذا‌های کنسرو شده همچنین گزینه‌های طولانی مدت خوبی هستند، زیرا آن‌ها می‌توانند سه تا پنج سال دوام داشته باشند.
• ممکن است مواد غذایی منجمد در صورت نگهداری صحیح برای مدت "نامحدود" دوام بیاورد، با این وجود طعم و محتوای مواد مغذی غذا ممکن است تغییر کند. این ایده خوبی است که روی بسته تاریخی که مواد غذایی را منجمد کرده اید بنویسید، تا بدانید چه مدت خوب خواهد ماند.
• برای استفاده از غذا‌های یخ زده در ابتدا اطمینان حاصل کنید که اصراف نمی‌کنید و سعی کنید در تکه‌های جداگانه مواد تان یخ بزند. بسته‌هایی را به میزان مورد نیاز برای یک وعده غذایی فریز کنید این باعث می‌شود آشپزی وعده‌های غذایی فریزر آسان شود.
• اگر نمی‌توانید تمام غذا‌های ذخیره شده خود را در یخچال یا فریزر نگهداری کنید، یک جعبه خنک کننده یا فریزر عمیق را در یک نقطه خنک مانند زیرزمین یا گاراژ خود در نظر بگیرید.
خطرات و عوارض جانبیهنگام خرید مواد غذایی، همیشه به اطلاعات درج شده بر روی هر بسته غذایی دقت کنید تا از داشتن یک محصول با کیفیت اطمینان حاصل کنید. سعی کنید از غذا‌های ساخته شده با مقادیر زیادی مواد افزودنی، نگهدارنده و سدیم خودداری کنید.
علاوه بر این، بسیاری از متخصصان توصیه می‌کنند از خوردن مواد غذایی کنسرو شده که با BPA تهیه می‌شوند، خودداری کنند، این یک ماده شیمیایی مضر است؛ بنابراین به دنبال مواردی باشید که دارای برچسب بدون BPA هستند.
حتماً تاریخ انقضاء تمام غذا‌هایی را که قصد خوردنشان را دارید بررسی کنید، که توسط سازنده تعیین شده است تا به شما در تعیین زمان تازه بودن غذا کمک کند. اگر یک غذا منقضی شده است، اما هنوز فکر می‌کنید خوب است، با استشمام بوی آن می‌توانید از سلامت آن اطمینان حاصل کنید.
غذا‌های فاسد به دلیل وجود میکروارگانیسم‌های طبیعی مانند قالب‌ها، مخمر‌ها و باکتری‌ها، بو و طعم و بافت خاصی ایجاد می‌کنند. برای جلوگیری از مریض شدن، هرگز از غذا‌هایی که بو یا طعم آن‌ها مناسب نیست، استفاده نکنید.
نتیجه گیرینگهداری مواد غذایی تا چه مدت مناسب است. روش‌های نگهداری مواد غذایی شامل ذخیره سازی آن‌ها در یخچال، انجماد، خشک کردن، دهیدراته کردن، کنسرو و ترشی می‌باشد.
بهترین ظروف نگهداری مواد غذایی برای استفاده کدامند؟ ظروف شیشه‌ای محکم و درپوش با درب‌های مهر و موم شده از بهترین آن‌ها هستند، زیرا آن‌ها متخلخل نیستند و لکه دار نمی‌شوند - بعلاوه این باعث نمی‌شود پلاستیک‌ها گزینه مناسبی نباشند. اگر از پلاستیک استفاده می‌کنید، اطمینان حاصل کنید که ظروف یا کیسه‌ها مناسب برای ذخیره مواد غذایی هستند.
وقتی صحبت از ذخیره طولانی مدت مواد غذایی می‌شود، مواد غذایی کنسرو یا مربا، غذا‌های یخ زده و غذا‌های خشک شده و فریز شده بهترین گزینه‌ها هستند. سایر غذا‌هایی که برای مدت زمان نسبتاً طولانی قابل ذخیره هستند شامل غلات، حبوبات، آجیل و دانه‌ها، آجیل، پیاز، سیب زمینی و سایر سبزیجات ریشه‌ای، کدو، سیب و مرکبات است.
منبع: draxe 
